|
Công nghiệp casino: Lợi trước mắt che lấp hại lâu dài
Được điều hành bởi các tập đoàn đa quốc gia, nhờ internet và du lịch thúc đẩy, các sòng bạc hợp pháp thi nhau mọc lên ở châu Á, từ Macau, Singapore cho tới Campuchia, Myanmar. Mới đây, xuất hiện thông tin trên báo rằng Las Vegas Sands và Genting (Malaysia) muốn đầu tư khu nghỉ dưỡng phức hợp, trong đó có hạng mục khu vui chơi có thưởng. Châu Á cũng như nhiều quốc gia đang phát triển được cho là thị trường có nguồn cầu khá lớn cho công nghiệp cờ bạc.
Nguồn lợi hấp dẫn
Dễ thấy bề nổi lợi ích của hai sòng bạc mới mở ở Singapore. Lượng khách du lịch năm 2010 tăng 20%, kèm với mức chi tiêu bình quân tăng 49%. Chỉ sau một năm hoạt động, doanh thu từ công nghiệp cờ bạc tại Singapore lên tới 6 tỉ USD, theo một bài báo trên Asian Times. Đây là một lời biện hộ hợp lý khi các quan chức ủng hộ việc cấp giấy phép mở sòng bạc. Trong một khu vực có nhiều điểm đến hấp dẫn, đòi hỏi phải có các chiến lược thông minh và biện pháp thực thi khá tốn kém để thu hút du khách, cờ bạc tỏ ra là một công cụ có lợi thế cạnh tranh. Bên cạnh đó, hai sòng bạc ở Singapore mang lại trên 30.000 việc làm tại một đảo quốc vài triệu dân.
Ở Đông Bắc Myanmar, thành phố Mong La được cho là một trong những nơi nghèo nhất vùng của một quốc gia nghèo. Cuối thập niên 1990, Mong La được băng nhóm chuyên buôn bán thuốc phiện đầu tư các sòng bạc. Đi kèm với nó là công nghiệp giải trí với các vũ nữ chuyển đổi giới tính từ Thái Lan sang. Theo ước tính, công nghiệp cờ bạc giúp Mong La vào thời đỉnh điểm thu hút mỗi năm 350.000 khách du lịch Trung Quốc. Trên Foreign Policy, tác giả Joshua Kurlantzick đưa ra số liệu trong khoảng bảy năm tính từ năm 1998, cờ bạc mang lại cho Mong La doanh thu 5 tỉ USD.
Hệ quả lâu dài
Phe ủng hộ cho kinh doanh sòng bài hợp pháp tỏ ra tin tưởng hệ thống luật pháp và các biện pháp thực thi cứng rắn nhằm hạn chế các ảnh hưởng tiêu cực. Chẳng hạn như Singapore hạn chế giới thiệu các loại máy cờ bạc nhanh, tính phí vào cửa các casino với các công dân. Một người dân Singapore phải trả 100 đôla Singapore cho một lần vào cửa hoặc 2.000 đôla Singapore cho vé cả năm. Ngoài ra, đảo quốc này còn quy định một tỷ lệ lợi nhuận casino phải quyên góp cho các chương trình xử lý những kẻ nghiền bài bạc. Một số nước đưa ra quy định các khu du lịch casino dành một tỷ lệ diện tích đất cho những hoạt động không liên quan cờ bạc, như là viện bảo tàng và nhà hát. Nam Phi còn thực hiện một số biện pháp tích cực: thúc đẩy các nhà điều hành casino chi tiền cho phúc lợi xã hội và tạo một ban quản trị nhà nước để giám sát và ngăn ngừa cờ bạc quá độ.
Song Singapore có thể là một ngoại lệ trong quản lý bởi mô hình thành phố – nhà nước. Khi hợp pháp hoá một thói xấu như nạn cờ bạc có những hậu quả sâu sắc hơn và không lộ rõ. Nó có thể phá huỷ sự ổn định chính trị và tài chính của các nước đang phát triển một khi các món nợ tiêu dùng lớn xuất hiện. Tăng trưởng cờ bạc hợp pháp, kết hợp với gia tăng sử dụng thẻ tín dụng trong thế giới đang phát triển, đặc biệt là các xã hội không mạnh về thực thi luật pháp, lại mới làm quen với thẻ tín dụng có thể dẫn đến nợ tiêu dùng khổng lồ. Một mặt, cờ bạc hợp pháp có thể mang lại cho doanh nghiệp và các quan chức các món tiền lớn. Mặt khác, nó tạo ra một tầng lớp người nghèo mới sống bên lề xã hội.
Về kinh tế, hợp pháp hoá cờ bạc có thể không giúp các nền kinh tế đang phát triển tăng vọt chuỗi giá trị. Cho dù casino tạo việc làm, chúng không phát triển các sản phẩm hay thúc đẩy kỹ năng, ngoại trừ một số trong nhóm nhà điều hành. Theo John Warren Kindt, một chuyên gia nghiên cứu về công nghiệp cờ bạc tại đại học Illinois: “Macau là một ví dụ cổ điển về cờ bạc không tạo nên sản phẩm. Bạn không thể chơi cá cược để phát triển”. Cho dù các sòng bạc cung cấp gần như mọi việc làm ở Macau, 5.000 cư dân đã biểu tình vào 5.2006, cuộc biểu tình lớn nhất kể từ khi Macau thuộc về Trung Quốc vào năm 1999. Những người phản đối cáo buộc chính phủ và khu vực tư nhân thông đồng với nhau, than phiền về các chính sách lao động. Số liệu thống kê cho thấy tăng lương ở Macau không theo kịp đà tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, khoảng cách thu nhập giữa giàu và nghèo nới rộng. “Chính phủ đang ngày càng giàu hơn… nhưng tất cả tiền bạc ở đâu rồi?”, một trong số người biểu tình hỏi. Giống như lợi nhuận từ dầu mỏ, nhà nước có thể dễ dàng thu thuế cờ bạc, bởi vì cờ bạc hợp pháp thường được điều hành bởi một số ít các công ty lớn đóng thuế trực tiếp cho chính phủ. Những người biểu tình buộc tội nhà nước quá thoải mái cho các doanh nghiệp kinh doanh casino nhận lao động nhập cư.
Năm 2006, sinh hoạt ở Mong La dần trở lại bình thường khi Chính phủ Trung Quốc hạn chế cấp visa cho công dân nước này sang Mong La.
Ngay cả khi hợp pháp hoá những khu du lịch casino, công nghiệp này cũng không nhanh chóng trở thành sạch. Nạn tham nhũng và hoạt động ngầm không biến mất, vì thế các chính phủ phải kết hợp hợp pháp hoá với kiểm soát nghiêm ngặt hơn các tội phạm liên quan cờ bạc. Rửa tiền vẫn hoạt động tại casino hợp pháp, bởi vì là cơ hội trao đổi tiền mặt: IMF ước tính mỗi năm có đến 1.500 tỉ USD được rửa, một số trong đó chắc chắn diễn ra ở casino.
Võ Phương (Asia Times, Foreign Policy)
sài gòn tiếp thị
|
