M&A - không phải là miếng bánh dễ nuốt
Tới 85% thương vụ mua bán sáp nhập doanh nghiệp (M&A) không thành công, xét về dài hạn. Có hơn một nửa các thương vụ M&A không tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp.
Những tỷ lệ trên được ông Dominic Scriven, Giám đốc Công ty Dragon Capital và ông Đặng Xuân Minh, Công ty AVM Vietnam, công bố tại Diễn đàn M&A Việt Nam do Báo Đầu tư và Công ty AVM Vietnam tổ chức cách đây không lâu.
Chuyên gia này dẫn chứng rằng, trong tổng số 3.207 vụ M&A trên thế giới trong giai đoạn 1992-2006, có tới 58,3% thương vụ tạo ra giá trị âm và 41,7% là tạo ra giá trị dương. Tỷ lệ này của khu vực châu Âu (với 814 vụ) là 53% tạo ra giá trị âm và 47% tạo ra giá trị dương; khu vực Bắc Mỹ (với 1.950 vụ ) là 62% tạo ra giá trị âm và 38% trong tổng số thương vụ M&A tạo ra giá trị dương.
Như vậy, hoạt động M&A của không ít doanh nghiệp đã không đạt được như kỳ vọng.
Vậy, nguyên nhân nào đã khiến các thương vụ này thất bại? Hay nói cách khác, những rào cản nào đã khiến doanh nghiệp thất bại trong những thương vụ mua bán của mình?
Ông Minh phân tích, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của một thương vụ M&A như thông tin, định giá, đàm phán… Còn ông Dominic chỉ ra nguyên nhân từ sự khác biệt về văn hoá, quy mô quá lớn, các khoản nợ bị tăng đột biến, ban quản trị quá tập trung vào M&A là nguyên nhân dẫn tới việc doanh nghiệp chưa thực hiện hiệu quả các thương vụ M&A như mong đợi.
Tại thị trường Việt Nam, ông Dominic chỉ thêm một loạt các nguyên nhân dẫn tới sự thất bại của nhiều thương vụ M&A. “Về mặt pháp lý, hiện chưa có pháp luật đầy đủ quy định về hoạt động M&A. Các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu, bao gồm việc tăng tỷ lệ sở hữu đối với nhà đầu tư nước ngoài theo cam kết WTO chưa rõ ràng. Ngay cả thủ tục cấp phép và điều chỉnh giấy phép vẫn còn chậm chạp và rườm rà”- ông Dominic nói.
Nếu xét từ bản thân doanh nghiệp, chuyên gia này cũng phân tích rằng, những yếu tố như nhận thức hạn chế về M&A, thông tin tài chính thiếu minh bạch và chất lượng thông tin thấp, các công ty lớn đã đa dạng hoá kinh doanh quá mức và cấu trúc không rõ ràng... là những yếu tố góp phần làm cản trở sự thành công trong hoạt động M&A tại Việt Nam.
Bởi, theo ông Minh, xét về dài hạn, yếu tố quan trọng nhất quyết định thương vụ M&A có thành công hay không chính là yếu tố quản trị, bao gồm quản trị công ty, xây dựng kế hoạch tái cấu trúc và chuẩn bị nguồn lực nhân sự cho giai đoạn hậu M&A.
Do đó, để có được một thương vụ thành công, việc doanh nghiệp chú ý tới công tác quản trị doanh nghiệp là hết sức cần thiết. “Việc công bố của doanh nghiệp về đối tác mới hoặc các thông tin về sáp nhập, hợp nhất mới chỉ là sự khởi đầu của quá trình M&A. Bản chất của M&A là đầu tư và như vậy, giá trị của khoản đầu tư này, hay nói cách khác là sự thành công hay thất bại của thương vụ này chỉ có thể đánh giá được ở thời kỳ hậu M&A. Chỉ khi đó mới đánh giá được doanh nghiệp mình mua lại có tạo ra giá trị hay không”, ông Minh nói.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, với những khó khăn mà doanh nghiệp Việt Nam thường gặp phải, như là đội ngũ nhân sự yếu, quản trị công ty có vấn đề hoặc không có chiến lược tái cấu trúc hợp lý…, doanh nghiệp thường khá lúng túng trong quyết định thực hiện một thương vụ M&A hay xử lý phát sinh để tạo nên sự thành công trong khoản đầu tư này.
Thế nên, khi nói về M&A, các chuyên gia thường ví von đây không phải là “miếng bánh dễ nuốt” với các doanh nghiệp. Như vậy, việc tham khảo tư vấn từ những công ty am hiểu lĩnh vực này là cần thiết cho doanh nghiệp nào đang nuôi ý định mua bán sáp nhập với một doanh nghiệp khác.
Kim Sơn
đầu tư
|