Thấy gì từ trào lưu sáp nhập công ty kiểm toán?

Theo số liệu từ Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), năm 2010 đã có 8 công ty kiểm toán sáp nhập thành công thành 4 công ty. Kiểm toán là ngành kinh doanh đặc thù, để thành lập phải đáp ứng nhiều điều kiện. Vậy phía sau sự sáp nhập của các công ty kiểm toán là gì?

Sáp nhập vì kiểm toán viên

Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long (Thang Long AC) nhận sáp nhập Công ty TNHH Kiểm toán và Dịch vụ Phần mềm TDK (TDK) và đổi tên thành Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long - TDK (Thăng Long - TDK). Đây là hai công ty có trụ sở tại TP. HCM và Hà Nội. Khi sáp nhập, TDK (cũ) trở thành chi nhánh của Thăng Long - TDK. Trường hợp thứ hai là Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Đệ Nhất (FAC) nhận sáp nhập Công ty TNHH Tư vấn Tài chính và Kiểm toán Đông Phương (DPA), đổi tên thành Công ty TNHH Kiểm toán FAC. Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Việt Nam (VAAC) đổi tên thành Công ty THNH Kiểm toán Việt Anh (VietAnh) nhận sáp nhập Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn SUP (SUP). Sau khi sáp nhập, Việt Anh đã đủ điều kiện và được UBCK chấp thuận kiểm toán công ty niêm yết. Công ty TNHH Kiểm toán Sao Việt (SV) nhận sáp nhập Công ty TNHH Kiểm toán Quang Minh (QMC).

Kiểm toán là ngành cung cấp dịch vụ đặc thù nên vốn không phải là vấn đề lớn, nhưng câu chuyện làm các công ty kiểm toán "đau đầu" nhiều năm qua là thiếu kiểm toán viên. Ngoài việc sáp nhập, trong năm 2010 một vài công ty kiểm toán đã có sự thay đổi số lượng lớn kiểm toán viên từ công ty này chuyển sang công ty khác, như Công ty TNHH ASNAF… đã giảm 4 kiểm toán viên chuyển sang công ty TNHH kiểm toán và tư vấn Hà Nội (CPA Hà Nội)… Kiểm toán viên hoạt động độc lập (tự tìm kiếm khách hàng, chịu trách nhiệm cuối cùng về sản phẩm kiểm toán…) nên có vị thế rất cao. Trong bối cảnh đào tạo không theo kịp nhu cầu như hiện nay, kiểm toán viên là đối tượng được săn lùng nhiều nhất trên thị trường dịch vụ kiểm toán.

Chưa thay đổi về chất

Nói về nguyên nhân sáp nhập của các công ty kiểm toán, ông Bùi Văn Mai, Tổng thư ký VACPA cho biết, việc sáp nhập của các đơn vị này nhằm tăng tính cạnh tranh và tăng quy mô nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ. Mặt khác, một số công ty kiểm toán muốn kiểm toán DN niêm yết phải sáp nhập mới đủ số kiểm toán viên (7 người).

Theo tìm hiểu của ĐTCK, trong không ít trường hợp, việc sáp nhập giữa các công ty kiểm toán chỉ mang tính hình thức nhằm đáp ứng các quy định hiện hành. Do đó, việc sáp nhập không dẫn đến thay đổi về chất trong hoạt động của công ty. Chẳng hạn, hai công ty có trụ sở tại Hà Nội và TP. HCM khi sáp nhập chỉ làm tăng quy mô nhằm đủ điều kiện kiểm toán các tập đoàn lớn, các DN, dự án có vốn đầu tư nước ngoài... Trên thực tế, hai công ty vẫn làm việc độc lập, tự tìm kiếm khách hàng, tự trả lương. Giám đốc một công ty kiểm toán cho biết, đây là kiểu sáp nhập không hòa tan nên khá dễ dàng. Tuy nhiên, họ cũng sẽ dễ chia tách nếu một trong các bên sáp nhập lớn mạnh hơn hoặc phát sinh mâu thuẫn lợi ích.

Trước yêu cầu phải đủ 3 kiểm toán viên, nhiều công ty kiểm toán đã phải sáp nhập trong năm 2010 mới đủ điều kiện đăng ký hoạt động. Tuy nhiên, theo Dự thảo Luật Kiểm toán độc lập đang được chỉnh sửa bổ sung, dự kiến sớm được ban hành, yêu cầu phải có 5 kiểm toán viên mới được hành lập công ty kiểm toán. Do đó, theo nhận định của nhiều chuyên gia trong ngành, hoạt động sáp nhập giữa các công ty kiểm toán trong thời gian tới sẽ diễn ra mạnh hơn. Theo chương trình làm luật của Quốc hội, sắc luật này sẽ được thông qua vào năm 2011, có hiệu lực từ ngày 1/1/2012.

Thanh Đoàn

Đầu tư chứng khoán

>   CCI: Dự kiến phát hành 4.5 triệu cổ phiếu tỷ lệ 2:1 (22/02/2011)

>   VNPOST góp vốn vào LienVietBank (21/02/2011)

>   Hướng dẫn tăng vốn: Bộ Tài chính cần nhanh hơn! (21/02/2011)

>   VNA sẽ phát hành 7 triệu cổ phiếu tỷ lệ 100:35 (19/02/2011)

>   DXG dự kiến phát hành 16 triệu cp tăng vốn lên 320 tỷ đồng (19/02/2011)

>   NIS xin ý kiến thay đổi phương án tăng vốn (18/02/2011)

>   DBC thu ròng 556.8 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu (18/02/2011)

>   DIC sẽ phát hành 2.5 triệu cp với tỷ lệ 5:1 (18/02/2011)

>   Giải toả bức xúc về phát hành riêng lẻ (18/02/2011)

>   IHK sẽ phát hành thêm cổ phiếu tỷ lệ 10:3 (18/02/2011)