Trái phiếu chuyển đổi thiếu sức hấp dẫn
Trong bối cảnh thị trường cổ phiếu sụt giảm, nhiều doanh nghiệp (DN) tìm đến kênh huy động mới là trái phiếu chuyển đổi, song giới phân tích cho rằng, trái phiếu chuyển đổi vẫn rất thiếu sức hấp dẫn.
Trái phiếu chuyển đổi được xem là một loại trái phiếu có khả năng chuyển đổi thành cổ phiếu DN theo một tỷ lệ công bố trước và vào một khoảng thời gian xác định trước.
Thông thường, tổ chức phát hành trái phiếu chuyển đổi cũng dành cho người mua quyền quyết định có chuyển đổi sang cổ phiếu hay không. Người nắm giữ trái phiếu chuyển đổi có quyền không chuyển sang cổ phiếu DN nếu tại thời điểm chuyển đổi, DN làm ăn không tốt. Tuy nhiên, theo phản ánh của một số nhà quan sát thị trường, thì hầu hết các DN phát hành trái phiếu chuyển đổi tại Việt Nam thời gian qua không đưa ra điều khoản về “quyền” chuyển đổi thành cổ phiếu của trái phiếu chuyển đổi. Ngược lại, hầu hết trái phiếu đều đương nhiên “được” chuyển đổi thành cổ phiếu khi đáo hạn, bất kể người sở hữu trái phiếu muốn hay không.
Một chuyên gia tài chính cho biết, trên thế giới, sở dĩ thị trường tài chính hình thành sản phẩm trái phiếu chuyển đổi, vì trái phiếu này có ưu điểm hơn trái phiếu thường ở chỗ, người đầu tư vào trái phiếu sẽ có cơ hội được trở thành cổ đông của DN, khi hết thời hạn trái phiếu.
Song điều này chỉ có ý nghĩa khi DN làm ăn tốt, cổ phiếu có giá trị cao, còn ngược lại, nếu DN làm ăn kém, hoặc thị trường cổ phiếu suy giảm thì việc trái phiếu được chuyển đổi thành cổ phiếu thực chất là một “gánh nặng” cho nhà đầu tư, chứ không thể là quyền lợi.
Chính vì vậy, dưới góc nhìn của những nhà đầu tư có kiến thức, việc những DN phát hành trái phiếu chuyển đổi, nhưng lại không đưa ra quyền lựa chọn cho nhà đầu tư được chuyển hoặc không chuyển trái phiếu thành cổ phiếu khi trái phiếu đáo hạn, thì việc mua trái phiếu cũng chẳng có gì hấp dẫn.
Trong khi đó, thời gian qua, thị trường còn xuất hiện một thực tế là DN phát hành trái phiếu chuyển đổi với thời hạn quá ngắn, dưới 3 năm, thậm chí có DN có kế hoạch phát hành trái phiếu chuyển đổi dưới 1 năm. Việc trái phiếu được phát hành với kỳ hạn quá ngắn cũng không còn mang hình thái của trái phiếu, vốn được coi là một công cụ của thị trường vốn dài hạn.
Kèm theo đợt phát hành, nhiều DN thường đưa ra điều khoản “câu khách” về điều kiện chống “pha loãng”. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia tài chính, trái phiếu chuyển đổi chỉ chống “pha loãng” mang tính tạm thời, hay đúng hơn là chỉ mang tính hình thức, nhất là với trái phiếu kỳ hạn ngắn. Bởi vì, ngay khi được chuyển đổi thành cổ phiếu thì lập tức, trái phiếu chuyển đổi cũng tạo áp lực “pha loãng” giống hệt như một đợt phát hành cổ phiếu.
Trong khi bản thân trái phiếu chuyển đổi cũng không có sự hấp dẫn nội tại thì bản thân thị trường trái phiếu nói chung cũng còn chưa có đủ các yếu tố nền tảng ổn định, nên nhiều nhà phân tích cho rằng, sự hấp thụ của thị trường với trái phiếu chuyển đổi cũng sẽ không suôn sẻ.
Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam cho biết, thị trường trái phiếu DN hiện vẫn còn thiếu những nền tảng cần thiết như tính thanh khoản kém, chưa có mặt bằng lãi suất tham chiếu, hoạt động định mức tín nhiệm hầu như chưa có…
Một thành viên khác của Hiệp hội Thị trường trái phiếu cũng nhận xét, việc nhiều DN, kể cả các DN có quy mô khá nhỏ chọn cách huy động vốn qua kênh trái phiếu có thể ẩn chứa nguy cơ. “Do thiếu cơ chế giám sát như vốn vay ngân hàng, nên nếu DN sử dụng vốn không hiệu quả có thể dẫn tới khả năng không hoàn thành được nghĩa vụ trả nợ”, ông này nhận xét.
Chí Tín
ĐẦU TƯ
|