|
Sẽ có thị trường giao dịch cổ phiếu thứ 4?
Cổ đông lớn giao dịch không báo cáo, DN phát hành tăng vốn nhưng không xin phép, trở thành công ty đại chúng (CTĐC) nhưng không đăng ký… là những bất cập trong quản lý trên thị trường OTC hiện nay.
Điều quan trọng hơn là DN khó huy động vốn khi không có cơ chế giao dịch cổ phiếu trên thị trường này. Để lên niêm yết, DN phải đáp ứng các điều kiện khắt khe, trong khi thị trường đăng ký giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết (UPCoM) lại không thực sự hấp dẫn khiến số cổ phiếu trên thị trường OTC tự do còn rất lớn. Hiện các cơ quan quản lý đang tìm hướng đi tạo cơ chế giao dịch cho cổ phiếu trên thị trường này.
Bế tắc UPCoM
Theo số liệu của UBCK, tính cả các công ty niêm yết, số lượng CTĐC hiện nay khoảng trên 1.000 DN. Ghi nhận các cổ phiếu có báo giá trên sanotc.com thì hiện tại có 1.661 CTCP có cổ phiếu giao dịch trên thị trường OTC. Rõ ràng, so với gần 500 DN niêm yết trên cả hai sàn và 66 DN giao dịch trên UPCoM thì số cổ phiếu trên thị trường OTC vẫn còn rất lớn.
Mục tiêu mở rộng thị trường có quản lý và thu hẹp TTCK tự do được UBCK đặt ra và theo đuổi trong nhiều năm qua. Nỗ lực yêu cầu các CTĐC thực hiện lưu ký tập trung tại Trung tâm Lưu ký (VSD) trong năm 2009 cũng không nằm ngoài mục tiêu này. Cùng với đó là đưa vào vận hành thị trường UPCoM trong năm 2009 nhằm thu hút các CTĐC chưa niêm yết đã lưu ký tập trung vào giao dịch tại đây. Theo lộ trình được UBCK đặt ra, cuối năm 2009, tất cả các CTĐC phải thực hiện đăng ký lưu ký tập trung và có khoảng 200 công ty giao dịch trên thị trường UPCoM. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, đã có khá nhiều DN thực hiện lưu ký và đăng ký lưu ký chứng khoán tập trung, nhưng số DN vào UPCoM còn rất hạn chế. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như các ngân hàng thương mại, CTCK, CTĐC vẫn không muốn từ bỏ một số lợi ích thu được từ hoạt động chuyển nhượng hoặc muốn tham gia tại các sàn lớn hơn như HNX và HOSE. Quan trọng hơn là phương thức giao dịch thỏa thuận chậm, kém linh hoạt của UPCoM ảnh hưởng lớn đến thanh khoản, không hấp dẫn NĐT tham gia vào thị trường.
Sẽ có thị trường thứ 4?
Trong cuộc giao lưu trực tuyến do ĐTCK tổ chức mới đây, ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, UBCK cho biết, cơ quan quản lý đang xây dựng phương án đại lý chuyển nhượng thông qua VSD và các thành viên lưu ký cho cổ phiếu của CTĐC chưa thực hiện niêm yết/đăng ký giao dịch trên Sở GDCK, qua đó cho phép NĐT thực hiện việc mua bán, chuyển quyền sở hữu cổ phiếu. Theo ông Sơn, phương án này vừa tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển nhượng cổ phiếu của cổ đông, vừa tăng cường kiểm tra giám sát giao dịch, công bố thông tin của các CTĐC, góp phần nâng cao tính minh bạch của thị trường. Đây được xem là hướng đi mở ra nút thắt trong giao dịch của thị trường OTC tự do.
Trao đổi với ĐTCK ngày 12/5, ông Sơn cho biết, hiện UBCK đã giao cho VSD xây dựng phương án chuyển nhượng cổ phiếu chưa thực hiện niêm yết và đăng ký giao dịch. Sau đó, UBCK sẽ xem xét hình thức văn bản pháp lý để trình Bộ Tài chính cho phép thực hiện.
Theo bà Phương Hoàng Lan Hương, Giám đốc VSD, việc giao dịch cổ phiếu của CTĐC chưa niêm yết, chưa đăng ký giao dịch là yêu cầu, nhu cầu của các tổ chức phát hành. VSD quản lý sổ cổ đông nên là nơi được giao xây dựng phương án giao dịch các cổ phiếu này. Việc mua bán cổ phiếu CTĐC sẽ được thông qua các đại lý chuyển nhượng là CTCK, ngân hàng lưu ký, sau đó báo kết quả về VSD. Vấn đề đang được tập trung nghiên cứu, xem xét hiện nay là kết quả giao dịch các cổ phiếu này sẽ được ghi nhận như thế nào?
Như vậy, nếu việc đưa vào vận hành thị trường cổ phiếu các CTĐC chưa niêm yết và chưa giao dịch sẽ tạo ra một "sân chơi" rộng lớn cho NĐT và DN. Trong khi đó, các thành viên lưu ký có điều kiện triển khai các dịch vụ mà thực ra tại một số CTCK là hợp thức hóa những dịch vụ đã làm hiện nay. Có thể hình dung, đây là thị trường thứ 4 bên cạnh hai thị trường niêm yết tại HOSE, HNX và thị trường đăng ký giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết UPCoM. Việc ra đời thị trường thứ 4 sẽ đảm bảo các cổ phiếu trên TTCK đều có thể giao dịch. Vấn đề NĐT, DN quan tâm nhất hiện nay là giao dịch tại đây sẽ được tổ chức như thế nào, cơ chế (thanh toán, biên độ, khối lượng…) có linh hoạt hay không. Bởi nếu tiếp tục chặt chẽ và gò bó như UPCoM hoặc niêm yết thì khó có thể hấp dẫn NĐT.
Bà Hương cho biết, cuối tháng 5 này, VSD sẽ hoàn thành việc xây dựng phương án chuyển nhượng cổ phiếu CTĐC chưa niêm yết/đăng ký giao dịch và lấy ý kiến rộng rãi các thành viên thị trường. Với việc tạo cơ chế giao dịch cho các cổ phiếu OTC, hứa hẹn TTCK sẽ ngày càng sôi động, chuyên nghiệp hơn.
Nguyên Thành
Đầu tư chứng khoán
|
