|
Cảnh báo bong bóng
Các thị trường đang quá phụ thuộc vào các gói kích thích kinh tế không thể kéo dài mãi của chính phủ. Và như người ta thường nói muốn được một thứ gì thì phải mất một thứ khác.
Do vậy nếu các nước quá chú trọng đạt tốc độ phát triển cao bằng mọi cách thì giá phải trả có thể là một nền kinh tế bong bóng.
Hai triệu chứng cơ bản của nền kinh tế bong bóng là tốc độ tăng trưởng nhanh trong lĩnh vực tín dụng của doanh nghiệp tư nhân và bùng nổ mối quan tâm của công luận đối với các loại tài sản đặc biệt. Hiện chưa có dấu hiệu rõ như thế nhưng thế giới càng duy trì lâu tỷ lệ lãi suất gần bằng 0% thì những mối nguy hiểm về kinh tế bong bóng sẽ càng xuất hiện, nhất là ở các quốc gia có nền kinh tế mới nổi. Vì tại các nơi này, tăng trưởng cao sẽ giữ cho các nhà đầu tư lạc quan tiếp tục làm ăn. Các ngân hàng trung ương có hàng loạt công cụ để ngăn cản bong bóng kinh tế lớn lên. Điển hình như buộc các ngân hàng phải chấp nhận tỷ số lãi suất cao nhằm hạn chế đầu cơ quá mức. Ông Bernanke - Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, nhận định sự tăng giá nhà đất tại Mỹ có thể được kiềm chế thông qua quy định chặt chẽ hơn của ngân hàng. Tất nhiên, công cụ hiệu lực nhất là lãi suất. Nhưng nhiều ngân hàng trung ương thận trọng sử dụng chúng để giải quyết bong bóng kinh tế vì nó có thể bóp chết sự tăng trưởng. Trong điều kiện kinh tế thế giới phát triển mong manh như hiện tại, họ không muốn dùng biện pháp tăng lãi suất dù nó có hiệu quả ngay.
Càng nhiều chính sách tài chính càng nhiều nguy cơ tiềm ẩn bất ngờ. Thực tế, các chính phủ đã phản ứng với khủng hoảng bằng cách gánh khoản nợ trên bản quyết toán của các doanh nghiệp tư nhân và chịu trách nhiệm giải quyết chúng. Điều đó gây ra sự thua thiệt lớn trong nền tài chính quốc gia. Ví dụ thâm hụt ngân sách ở Mỹ và Anh đứng ở mức cao hơn 10% GDP. Hầu hết chính phủ các nước phát triển đều cố gắng quản lý hiệu quả các khoản thâm hụt này. Trong giai đoạn đầu của khủng hoảng, giới đầu tư vui vẻ mua các trái phiếu tài chính có tiếng là an toàn của chính phủ. Nhưng sau đó tình hình khó khăn khiến những nhà đầu tư này nản lòng, buộc các ngân hàng trung ương phải dùng đến chương trình hỗ trợ mua nợ chính phủ trước cả năm hoặc giãn nợ như Anh từng làm. Nhìn chung việc kiểm soát và giải quyết được bài toán thâm hụt ngân sách là không dễ dàng trong thời điểm này. Các nhà đầu tư muốn chính phủ trình bày công khai, rõ ràng các kế hoạch giảm thâm hụt ngân sách trong giai đoạn trung hạn với sự nhấn mạnh việc cắt giảm chi tiêu thay vì tăng thuế.
Thị trường các nơi đã có những bài kiểm tra đối với khả năng ứng phó của những chính phủ yếu nhất về việc giải quyết gánh nặng nợ nần. Dubai đã phải cầu cứu đến người hàng xóm giàu có tốt bụng là Abu Dhabi để vượt qua gánh nặng nợ nần. Có thể thấy, gói kích cầu thực thi vừa đủ, tạo ra động lực phát triển sẽ là liều thuốc tốt nhưng nếu quá nhiều thì kinh tế mỗi nước sẽ bị nhờn thuốc và bong bóng kinh tế nổ ra sẽ nguy hiểm hơn.
Thúy hằng (Theo Eco)
DIỄN ĐÀN DOANH NGHIỆP
|
