|
Rút ngắn thời gian thanh toán chứng khoán
Bắt đầu từ ngày mai (1-12), các công ty chứng khoán (CTCK) sẽ phải chấm dứt việc cho phép khách hàng bán, vay chứng khoán trước ngày T+4 (theo nguyên tắc, buổi chiều ngày thứ 3 sau khi giao dịch, tiền và chứng khoán mới về đến tài khoản và sáng ngày thứ 4, nhà đầu tư mới có thể giao dịch bằng tiền và chứng khoán đó). Theo ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (UBCKNN) đây được coi là biện pháp nhằm chấn chỉnh những vi phạm đang diễn ra để đảm bảo tính công bằng giữa các CTCK và giữa các nhóm khách hàng.
- Phóng viên: Thưa ông, những hành vi trên đang bị cấm, vậy tại sao việc chấn chỉnh này lại phải bắt đầu từ 1-12 mà không phải sớm hơn?
Ông Nguyễn Sơn: Qua các đợt kiểm tra định kỳ, UBCKNN đã phát hiện tình trạng một số CTCK cho khách hàng bán chứng khoán ngày T+2, T+3, cá biệt có một số công ty cho bán ngày T+1. Trong khi đó, theo Luật Chứng khoán, những hành vi này đều không được phép thực hiện.
Trước đây, UBCKNN đã có văn bản nhắc nhở các CTCK thực hiện đúng quy định và thanh tra của UBCKNN vẫn tiến hành kiểm tra định kỳ các giao dịch T+. Và trong khi chờ Bộ Tài chính ban hành các văn bản hướng dẫn mới về giao dịch chứng khoán thì UBCKNN yêu cầu các CTCK cấm sử dụng điều đó kể từ ngày 1-12. Riêng đối với các trường hợp xảy ra trước tháng 12, UBCKNN sẽ xem xét và báo cáo Bộ Tài chính để có hướng xử lý phù hợp quy định pháp luật.
- Như vậy, có thể thấy nhu cầu về rút ngắn thời gian thanh toán là có thật và là thực tế đã diễn ra.. Theo ông, việc rút ngắn thời gian thanh toán tại TTCK Việt Nam đã có thể thực hiện được chưa?
Từ thực tiễn yêu cầu của thị trường và với sự đầu tư công nghệ của Trung tâm Lưu ký chứng khoán (TTLKCK), tôi nghĩ đã đến lúc có thể triển khai thực hiện. Việc chưa có một khung pháp lý quy định như vậy, có thể dẫn đến các công ty tự quy định các loại hình cho khách hàng bán trước chứng khoán, tiềm ẩn rủi ro đối với thị trường, đặc biệt là khi TTCK suy giảm mạnh.
Nhằm từng bước tiếp cận với thông lệ quốc tế thông qua việc nới lỏng các quy định về giao dịch chứng khoán để tăng tính thanh khoản cho thị trường, UBCKNN đã xây dựng dự thảo thông tư hướng dẫn giao dịch. Trong đó, sẽ bổ sung thêm quy định: cho phép nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản giao dịch và một số trường hợp nhà đầu tư được phép mua, bán cùng một loại cổ phiếu trong một ngày giao dịch. Cùng với đó là cho phép nhà đầu tư được bán chứng khoán đã mua vào ngày T+2 và T+3, tức là sau thời điểm TTLKCK đối chiếu giao dịch với các thành viên thị trường. Tuy nhiên, tôi cũng xin nhấn mạnh đây mới là dự thảo văn bản hướng dẫn và UBCKNN đang trình Bộ Tài chính xem xét. Nếu được thông qua thì sẽ được triển khai vào đầu năm 2010.
- Vậy theo ông, để thực hiện rút ngắn thời gian thanh toán, TTCK Việt Nam còn cần những điều kiện gì?
Hiện nay, thời hạn thanh toán bù trừ là T+3, tức là đến 15 giờ chiều ngày T+3, mới hoàn tất quá trình thanh toán và chuyển quyền sở hữu và thời điểm đó nhà đầu tư mới nhận được tiền trên tài khoản khi bán chứng khoán và người mua mới nhận được chứng khoán đã mua ở ngày T và đứng tên sở hữu. Khi rút ngắn thời hạn thanh toán, chứng khoán và tiền sẽ chuyển sang nhận được vào buổi sáng.
Việc rút ngắn thời gian thanh toán giao dịch chứng khoán cần sự nỗ lực từ các bên, không chỉ TTLKCK mà còn ở chính các thành viên thị trường, đặc biệt là sự sẵn sàng trong chuyển tiền thanh toán các giao dịch. Cùng với việc rút ngắn thời hạn thanh toán chứng khoán, quy định mới về cho phép bán chứng khoán vào ngày T+2 và T+3 nếu được triển khai áp dụng sẽ tạo nên một bước đột phá về phát triển thị trường, qua đó đẩy mạnh tính thanh khoản của thị trường.
Để làm được, điều kiện quan trọng nhất là hệ thống công nghệ. Hiện nay, với việc đầu tư một hệ thống công nghệ mới và đang chạy thử nghiệm với các thành viên thị trường, dự kiến triển khai áp dụng vào cuối năm 2009 của TTLKCK, hoàn toàn có thể thực hiện việc rút ngắn chu kỳ thanh toán giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, khi rút ngắn chu kỳ thanh toán sẽ gặp một số khó khăn vì việc rút ngắn không chỉ xảy với trung tâm lưu ký mà đòi hỏi sự nỗ lực với cả các thành viên.
Ngọc Quang
Sài gòn giải phóng
|
