ASEAN vươn tới trung tâm kinh tế mới của thế giới
Với tổng thể nền kinh tế lớn hơn Ấn Độ hoặc Hàn Quốc, dân số hơn nửa tỷ người, ASEAN có nhiều tiềm năng trở thành một trung tâm kinh tế sánh ngang với Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Nga. Đã tới lúc các nước ASEAN cần phải tăng cường hội nhập để tối ưu hóa khả năng hiệp lực trong khu vực và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế.
Đã tới lúc các nước ASEAN cần phải tăng cường hội nhập để tối ưu hóa khả năng hiệp lực trong khu vực và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế .
Do thiếu hợp tác giữa các nền kinh tế và thị trường tài chính trong nội khối, ASEAN vẫn chưa thu hút được sự quan tâm của giới đầu tư với tư cách một thực thể kinh tế thống nhất. Các nhà đầu tư trong khu vực và quốc tế vẫn chỉ xem khu vực Đông Nam Á như 10 nền kinh tế riêng rẽ do sự khác biệt về cơ chế, môi trường đầu tư, quy định pháp luật và văn hóa.
Lịch sử phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của ASEAN. Cuộc khủng hoảng tài chính-kinh tế toàn cầu đang dẫn tới quá trình tái phân bổ quyền lực kinh tế từ các nền kinh tế phát triển sang các nền kinh tế mới nổi. Hội nghị thượng đỉnh nhóm các nền kinh tế phát triển (G20) tổ chức tại Pittsburgh, Mỹ hồi tháng 9 vừa qua đã đánh dấu sự chuyển giao, mở rộng diễn đàn vốn tập hợp 7 nền kinh tế phát triển nhất (G7) sang nhóm G20 có ảnh hưởng lớn nhất tới nền kinh tế toàn cầu.
Mặc dù Indonesia trở thành thành viên duy nhất của Đông Nam Á trong G20, ASEAN với tư cách một nhóm đã được mời tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 tại London tháng 4 và Pittsburgh vừa qua do ASEAN đã và đang chứng tỏ vai trò ngày càng lớn của mình trong nền kinh tế toàn cầu. Mỹ đang dự định tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần thứ nhất với ASEAN vào tháng 11, khi Tổng thống Barack Obama thăm Singapore nhân dịp hội nghị APEC.
ASEAN đã khẳng định vị thế của mình. Các quốc gia thành viên đã chống chọi thành công với cơn bão tài chính tiền tệ. Nền kinh tế một số quốc gia tại khu vực đã bị ảnh hưởng đáng kể như Singapore, Thái Lan và Malaysia, nhưng giai đoạn tồi tệ nhất đã qua, cuộc khủng hoảng tài chính không tạo ra hệ lụy lâu dài đối với những nền kinh tế và hệ thống tài chính tại đây. Trong khi đó, Indonesia và Việt Nam đang nổi lên là hai điểm sáng nhất trong khu vực . Ước tính, sức mua của ASEAN sẽ tăng gấp đôi vào năm 2023, tạo ra những cơ hội to lớn cho thương mại hàng hóa và dịch vụ.
Tất cả những lý do trên phản ánh một thực tế, các nền kinh tế ASEAN đã tạo được khả năng thích ứng cao thông qua cải cách và tái cơ cấu nền kinh tế sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997.
Ngoài ra, chính sách tài khóa chặt chẽ giúp chính phủ các nước này có khả năng kích thích nền kinh tế, thông thường theo hướng đổi mơi khi cần thiết.
Thực tế, khu vực ASEAN đã hội tụ đủ điều kiện để trở thành một trung tâm kinh tế lớn của thế giới. Năm 2008, 10 quốc gia thành viên có tổng mức GDP tương đương 1.500 tỷ USD, dân số 580 triệu người và tổng giá trị thương mại 1.700 tỷ USD. Nếu ASEAN là một thực thể thống nhất, đây sẽ là nền kinh tế lớn thứ 10 của thế giới với dân số đứng thứ ba. Chỉ tính riêng thương mại của ASEAN với đối tác bên ngoài, ASEAN là trung tâm thương mại lớn thứ năm trên thế giới, sau Mỹ, Đức, Trung Quốc và Nhật Bản. Trong những năm gần đây, các hiệp định tự do thương mại của ASEAN với Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc đã làm gia tăng các mối liên kết kinh tế với phần còn lại của châu Á.
Tương tự, nếu là một nền kinh tế thống nhất, ASEAN sẽ đứng trong top 10 của thế giới về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Năm 2008, ASEAN đã thu hút được 60 tỷ USD vốn FDI, trong khi đó, đầu tư nội khối cũng đạt con số tương đương. Đặc biệt, các nhà đầu tư châu Á coi Indonesia và Việt Nam là những địa chỉ thay thế khi chi phí kinh doanh tại Trung Quốc ngày một tăng cao. Trên thực tế, xét về quy mô kinh tế, GDP của Trung Quốc lớn gấp 3 lần ASEAN nhưng Trung Quốc thu hút được 108 tỷ USD vốn FDI (gấp 1,8 lần ASEAN).
Tuy nhiên, quá trình hội nhập kinh tế tại khu vực mới chỉ ở giai đoạn đầu, ASEAN cần phải làm rất nhiều việc để xóa bỏ các rào cản về thương mại hàng hóa, luân chuyển vốn, chia sẻ thông tin và lao động chất lượng cao. Những biện pháp này rất cần thiết đối với các nhà đầu tư khi họ muốn mở rộng hoạt động kinh doanh tới cả thị trường ASEAN.
Các nhà lãnh đạo ASEAN tham dự Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 15 tại Thái Lan vào tháng 10 sẽ phải chứng tỏ quyết tâm chính trị to lớn trong nỗ lực thực thi Hiến chương ASEAN bởi đây là bước ngoặt quan trọng đối với hội nhập khu vực để xây dựng thành công Cộng đồng kinh tế vào năm 2015 và đưa ASEAN trở thành trung tâm kinh tế của thế giới.
Kim Anh
CHÍNH PHỦ
|