|
VN chú trọng bài toán nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Singapore, tối 29/7, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã dự Hội nghị Hội đồng Tư vấn Viện Năng lực cạnh tranh châu Á bàn về các định hướng phát triển kinh tế, bài toán cải cách, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia để đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới.
Đây là Hội nghị thường kỳ với sự góp mặt của nhiều nhà khoa học, các giáo sư quốc tế đầu ngành trong lĩnh vực nghiên cứu phát triển kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hiện nay. Hội nghị lần này có sự tham gia của GS. Michael E. Porter từ Đại học Kinh doanh Harvard là chuyên gia hàng đầu thế giới về chiến lược và chính sách cạnh tranh và cũng là cố vấn trong lĩnh vực cạnh tranh cho lãnh đạo nhiều nước như Mỹ, Ireland, Nga, Singapore, Anh...
Xác định lợi thế đặc thù để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
Các ý kiến trong Hội nghị đều tập trung phân tích những chiến lược cạnh tranh đặc thù đã áp dụng tại các quốc gia và khu vực thời gian qua. Qua đó, đều thống nhất nhận định, việc nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia phụ thuộc chủ yếu vào những lợi thế so sánh đặc thù của mỗi nước, đặc biệt là trước những biến động lớn của nền kinh tế thế giới hiện nay.
Quan điểm được đa số học giả thống nhất về các yếu tố nổi bật trong khả năng cạnh tranh quốc gia hiện nay là năng suất, tiềm lực tài chính, công nghệ và nguồn lao động. Điều này không mới, nhưng trong nỗ lực vượt qua khủng hoảng đòi hỏi mỗi quốc gia cần hoạch định chính sách tích cực hơn cũng như định vị lại năng lực, khả năng phát triển của từng lĩnh vực. Đối với các nước đang phát triển, điều cần làm là tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các ngành, các doanh nghiệp trong nước, hình thành các cụm, nhóm doanh nghiệp đủ mạnh về đầu tư, sản xuất cũng như xuất khẩu thay vì tình trạng tản mạn hiện nay. Tương tự, yếu tố lao động rẻ cần phải thay bằng lao động năng suất cao, đầu tư FDI phải định hướng theo chất lượng và công nghệ thay vì số lượng, ODA cần ưu tiên các lĩnh vực hạ tầng thiết yếu và đặc biệt là xuất khẩu phải nâng cao hàm lượng chất xám hơn nữa trong sản phẩm.
Trong cuộc trao đổi, nhiều ý kiến cũng bày tỏ ấn tượng trong bối cảnh có nhiều khó khăn, Việt Nam vẫn đạt tốc độ tăng trưởng dương, đẩy nhanh công tác xóa đói giảm nghèo, ổn định chính trị xã hội. Đồng thời, có những nhận xét về chiến lược tăng cường năng lực cạnh tranh của Việt Nam hiện nay, trong đó có chiến lược nâng cao hàm lượng chất xám được xác định là nhân tố chủ yếu định hình sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam, kết hợp với sự liên kết, hợp tác và tham khảo các mô hình phát triển, khả năng, kinh nghiệm của các doanh nghiệp nước ngoài.
Việt Nam cam kết cải cách mạnh mẽ năng lực cạnh tranh và cải thiện chất lượng tăng trưởng
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tán thành quan điểm chung của hầu hết các học giả khi cho rằng, những nền tảng chính để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia là thể chế kinh tế, hạ tầng kỹ thuật, đào tạo lao động có trình độ cao và công nghệ.
Xét theo các tiêu chí này, năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam vẫn còn thấp cả tầm khu vực và quốc tế. Nền kinh tế Việt Nam vẫn dựa chủ yếu vào khai thác tài nguyên, lao động giản đơn, năng suất lao động thấp, tỷ trọng giá trị gia tăng của nhiều hàng hóa xuất khẩu chủ lực còn rất thấp và do đó, thu nhập và phúc lợi của người dân chưa thể cải thiện được như mong muốn.
“Hiện nay, Việt Nam đã bắt đầu xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2011-2020 và Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2011-2015. Đây là giai đoạn mà Việt Nam phải chuyển đổi thành công sang giai đoạn 2 của quá trình phát triển, vượt qua được “mức thu nhập trung bình” đối với các nước đang phát triển. Để chính sách có chất lượng, thì phải tăng hàm lượng chuyên gia thuộc các lĩnh vực khác nhau trong nội dung chính sách. Do đó, trong quá trình nghiên cứu hoạch định chính sách hiện nay, Chính phủ Việt Nam cũng như các cơ quan liên quan rất chú trọng đến việc thu hút sự tham gia và đóng góp về trí tuệ của tất cả các bên có liên quan, nhất là đội ngũ cán bộ nghiên cứu, các học giả trong và ngoài nước để cùng tháo gỡ những vướng mắc đang làm hạn chế tốc độ và chất lượng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam”, Phó Thủ tướng cho biết.
Nhân dịp này, Phó Thủ tướng đánh giá cao sự hợp tác, giúp đỡ của Viện Năng lực cạnh tranh châu Á, tình cảm và những đề xuất của GS. Michael E. Porter đã dành cho Việt Nam. Đồng thời, đề nghị Viện Năng lực cạnh tranh châu Á, các học giả quốc tế tiếp tục hợp tác, triển khai dự án nghiên cứu, phát hiện các vấn đề cơ bản của năng lực cạnh tranh Việt Nam. Trên cơ sở đó, có các kiến nghị chính sách cụ thể, khả thi trong cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, thúc đẩy hình thành các cụm công nghiệp, mở rộng kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các chuỗi sản xuất khu vực và toàn cầu.
Trước mắt, Viện Năng lực cạnh tranh châu Á và Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp nghiên cứu xây dựng Báo cáo năng lực cạnh tranh Việt Nam (Vietnam’s Competitiveness Report). Đây sẽ là cơ sở tham khảo hữu ích trong quá trình xây dựng chiến lược phát triển kinh tế 10 năm và kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế - xã hội, cũng như trong việc hoạch định các chính sách kinh tế cụ thể, công tác điều hành của Chính phủ Việt Nam.
Nguyên Linh
Chính phủ
|
