Giao dịch thỏa thuận ngoài biên độ: Có dễ kiểm soát?
Ngày 5.5, Sở GDCK TPHCM đã nhắc nhở CTCK thành viên về việc quảng cáo giao dịch thỏa thuận ngoài biên độ cho phép (+/-5%). Theo đó, đã có CTCK thực hiện quảng cáo giao dịch thỏa thuận STB trong phiên ngày 4.5 lớn hơn mức trần cho phép.
Theo quy định tại khoản 17.2 điều 17 Quy chế giao dịch của HoSE, "giao dịch thỏa thuận CP, chứng chỉ quỹ phải tuân theo quy định về biên độ dao động giá trong ngày" nên quảng cáo giao dịch thỏa thuận muốn được xác lập thành giao dịch thỏa thuận trên hệ thống giao dịch của SGDCK TPHCM đều phải có mức giá nằm trong biên độ dao động giá.
Sau trường hợp của STB, HoSE cho biết sẽ xử lý về mặt kỹ thuật để ngăn chặn tất cả quảng cáo giao dịch thỏa thuận có mức giá nằm ngoài biên độ dao động giá.
Tuy nhiên, việc kiểm soát các giao dịch thỏa thuận ngoài biên độ không hề dễ dàng. Thực tế, hầu như tất cả NĐT bám sàn đều biết lách luật và hiện tượng giao dịch cao hơn/thấp hơn mức trần/sàn trong ngày đã diễn ra từ lâu.
Để thực hiện giao dịch, các thủ tục quảng cáo, báo giá vẫn được niêm yết theo đúng quy định. Do đó hầu như tất cả các trường hợp báo giá thỏa thuận đều có mức giá trong biên độ hoặc không niêm yết giá.
Tuy nhiên, khi thực hiện giao dịch, các bên sẽ tự thỏa thuận và thống nhất một mức giá hợp lý bất kỳ chứ không theo mức giá đã niêm yết và có thể rộng hơn biên độ cho phép.
Việc thanh toán thêm phần chênh lệch sẽ được thực hiện trực tiếp (ví dụ chuyển tiền vào tài khoản người bán) hoặc thanh toán trao tay. Các hoạt động thanh toán bù trừ còn lại vẫn được tiến hành bình thường theo luật. Như vậy, các ghi nhận pháp lý về giao dịch vẫn hợp lệ.
Trong bối cảnh thị trường nóng/hoặc mất thanh khoản, NĐT sẵn sàng chấp nhận rủi ro thực hiện các giao dịch thỏa thuận vượt khung giá quy định. Thông thường mức giá vượt khung được tính bằng giá trần/sàn hiện tại cộng thêm một khoảng giá sẽ tăng/giảm trong một vài phiên kế tiếp.
Để thực hiện các giao dịch này, NĐT chỉ cần sự đảm bảo trung gian từ bộ phận môi giới hoặc có thể dựa vào sự tin tưởng lẫn nhau. Hoạt động này từ lâu đã là một phần không thể thiếu của thị trường khi bị hạn chế về biên độ cũng như thanh khoản kém.
N.Hoàng
Lao Động
|