|
Lạm phát cao có thật không đáng lo?
Giá cả tăng cao đang là nỗi lo cho hàng triệu người tiêu dùng, nhất là những gia đình có thu nhập thấp.
Nhận định về tình hình lạm phát hiện nay, một số nhà quan sát cho rằng chỉ số giá cả tăng cao là một phần của quá trình tăng trưởng, nên không có gì đáng lo ngại cả. Chúng tôi mời hai chuyên gia kinh tế phân tích thêm về mức độ lạm phát hiện nay của nước ta.
Trong một bài trả lời phỏng vấn mới đây trên tờ Vietnam News, ông Nicholas Kwan, Trưởng bộ phận Nghiên cứu khu vực châu Á của Ngân hàng Standard Chartered, có đưa ra nhiều nhận định khá thú vị về lạm phát ở Việt Nam. Nét chính trong bài báo này là ông cho rằng lạm phát cao hiện nay không có gì đáng phải lo ngại.
Có một số điểm đáng lưu ý trong các nhận định từ bài báo này. Thứ nhất, sử dụng chính sách tiền tệ trong việc đối phó với lạm phát khó có thể đạt hiệu quả mong đợi nếu như ta không xác định một cách tương đối tiền tệ đã góp phần bao nhiêu vào lạm phát. Thứ hai, dòng vốn đầu tư nước ngoài không hẳn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến lạm phát cao trong thời gian qua. Còn nhận xét thứ ba rất đáng để suy nghĩ, theo đó lạm phát cao không làm ai bất ngờ, có bất ngờ chăng là con số lạm phát (công bố) có thực sự đúng là nó hay không? Thứ tư, hai nhóm có thu nhập cao và thu nhập thấp không tiêu dùng chung một rổ hàng hóa giống nhau và rằng, giá cả trong rổ hàng hóa của tầng lớp có thu nhập cao lại tăng nhanh hơn so với nhóm có thu nhập thấp (?).
Từ những nhận định trên, ông Nicholas Kwan cho rằng, khó có thể nói lạm phát cao như hiện nay là an toàn hay không nhưng không có gì đáng phải lo ngại thái quá, miễn là tốc độ tăng trưởng vẫn còn cao hơn lạm phát. Nhận định của một chuyên gia hàng đầu như thế hẳn rất hữu ích cho cuộc tranh luận đang nóng lên tại diễn đàn Quốc hội về cái giá phải trả của việc đánh đổi giữa hai mục tiêu tăng trưởng và lạm phát, nên ưu tiên cho mục tiêu nào?
Tôi phần nào chia sẻ với hai nhận định đầu tiên (xem thêm bài viết “Lạm phát năm 2004 và 2007 có gì khác?” của tác giả trên TBKTSG số 34 ngày 16-8-2007). Tuy nhiên cách mà ông Nicholas Kwan cho rằng giá cả trong rổ hàng hóa của nhóm có thu nhập cao tăng nhanh hơn so với nhóm có thu nhập thấp cần phải được làm rõ. Với nhận định như vậy, ta dễ dàng suy diễn tiếp, rằng nhóm khá giả sẽ bị tác động bởi lạm phát nhiều hơn nhóm nhà nghèo.
Tôi đồng ý với quan điểm cho rằng rổ hàng hóa mà hai nhóm thu nhập này tiêu dùng phần nào có khác nhau. Nhưng từ những gì trong thực tế đang diễn ra, ai cũng thấy, chính nhóm có thu nhập cao mới là đối tượng hưởng lợi nhiều nhất từ cách thức tăng trưởng có phần méo mó của chúng ta. Nhưng dù gì đi nữa, với tốc độ lạm phát như hiện nay, trừ nhóm có thu nhập thật cao ra, chẳng có ai yên tâm với diễn biến tăng giá trong thời gian qua và có thể là sắp đến. Đó là chưa kể, ngoài việc hưởng lợi từ sự tăng trưởng quá nóng của thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản, nhóm thu nhập cao còn có cơ hội lựa chọn tiêu dùng mặt hàng trong nước hay nhập khẩu - sự lựa chọn mà đối với người nghèo là không thể, họ vẫn phải chắt bóp từng đồng thu nhập ít ỏi để mua với giá cao các mặt hàng lương thực thực phẩm thiết yếu, phân bón, xăng dầu, thuốc trừ sâu...
Đó là chưa kể đến các nhân tố khác làm giảm giá hàng nhập, như chủ trương giảm thuế hay như cách thức điều hành tỷ giá, không biết vì sao lại để đồng Việt Nam liên tục lên giá so với đô la (làm cho hàng nhập khẩu rẻ đi).
Nhóm người có thu nhập thấp, trong đó hơn hai phần ba dân số trong ngành nông nghiệp, làm gì có cơ hội lựa chọn, họ phải chịu đựng giá cả leo thang mỗi ngày. Khoảng cách giàu nghèo cứ thế ngày càng dãn ra. Vì vậy nhận định “Lạm phát cao không có gì đáng lo lắm” của một số tổ chức và nhà đầu tư nước ngoài trên một số diễn đàn trong nước gần đây không hẳn sai dưới góc nhìn của họ nhưng cần phải được nhìn nhận dưới góc độ phục vụ cho nhóm lợi ích nào.
Chính phủ có thỉnh cầu Quốc hội không nên khống chế mức lạm phát cụ thể để rộng đường điều hành kinh tế vĩ mô, miễn là tốc độ lạm phát thấp hơn tốc độ tăng trưởng. Tạm thời không bàn đến cách thức lựa chọn phương thức điều hành sắp tới là như thế nào nhưng có một điều chắc chắn là, việc rộng đường điều hành kinh tế vĩ mô không thể đạt được bằng cách gây thêm khó khăn cho cuộc sống vốn đã eo hẹp của người có thu nhập thấp. Không ai muốn điều này, nhưng những bất cập chính sách trong quá trình hội nhập hay tác động của những nhóm lợi ích vô hình trung dễ tác động xấu nhất, nhanh nhất đến nhóm người có thu nhập thấp.
NLD
|
