|
Chia cổ tức: không dễ!
Một trong những yếu tố tác động đến quyết định của nhiều nhà đầu tư trên TTCK Việt Nam là mức chi trả cổ tức của doanh nghiệp. Cổ tức cao thường hấp dẫn nhà đầu tư, nhưng tiềm năng phát triển dài hạn của doanh nghiệp có bị ảnh hưởng? Nội dung này đã được mổ xẻ tại hội thảo “Cơ cấu vốn và chính sách cổ tức trong công ty cổ phần” do Viện Phát triển doanh nghiệp - Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 28/8 tại Hà Nội.
Dễ mà khó
Hiện nay, Việt Nam chưa có văn bản quy định thống nhất về phân phối lợi nhuận sau thuế đối với công ty cổ phần, vì thế cổ tức có thể được chia bằng tiền mặt, bằng cổ phiếu hoặc bằng hiện vật...
Theo PGS, TS Nguyễn Đăng Nam (Học viện Tài chính), tại Việt Nam, mức chia cổ tức luôn được nhà đầu tư quan tâm và họ thích được chi trả cổ tức cao ngay hiện tại. “Không thể phủ nhận sự kỳ vọng của cổ đông vào mức cổ tức cao là hoàn toàn hợp lý, song cổ tức cao không đồng nghĩa với hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp cao, và ngược lại, doanh nghiệp nào chi trả cổ tức thấp thì không có nghĩa là doanh nghiệp đó không có khả năng tạo ra lợi nhuận hoặc đang làm ăn thua lỗ. Hai cổ phiếu có mức cổ tức cao ngang nhau không có nghĩa là sẽ được thị trường định giá ngang nhau. Đó chính là điều mà nhà đầu tư cần phải tính toán, xem xét, phân tích kỹ lưỡng khi đầu tư”, ông Nam nói.
Đánh bóng bằng cổ tức
Nhiều nhà đầu tư ở Việt Nam thường suy diễn chính sách cổ tức của công ty như một thông điệp về sự phồn vinh của công ty trong tương lai. Chính vì vậy, thời gian qua một số doanh nghiệp có xu hướng muốn duy trì mức cổ tức cao để tạo lòng tin cho nhà đầu tư. Điều này cho thấy họ bị cuốn theo đòi hỏi của công chúng với một mục tiêu kép, vừa quảng cáo hiệu quả cho doanh nghiệp, vừa nâng được giá cổ phiếu. Nhưng nguy hiểm hơn cả là chính sách cổ tức ở không ít doanh nghiệp đang trở thành công cụ để đánh bóng hình ảnh.
Theo ông Nam, khi phần lớn lợi nhuận của doanh nghiệp đã được dùng để chi trả cổ tức, vì lý do nào đó mà doanh nghiệp không thể hoàn thành kế hoạch lợi nhuận như dự kiến, thì hậu quả sẽ rất tai hại đối với giá cổ phiếu.
Cùng quan điểm trên, bà Vũ Thị Hồng Loan, Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho rằng, chia cổ tức cao là một điều tốt, chứng tỏ doanh nghiệp đang làm ra tiền, nhưng chưa phải là điều tốt nhất. Xét về đồng vốn, về quy mô hoạt động, cổ tức cao chưa hẳn là dấu hiệu của một doanh nghiệp ăn nên làm ra, thậm chí nó có nguy cơ trở thành “máy vắt sữa”, hút kiệt nguồn vốn mà doanh nghiệp cần để tái đầu tư. “Doanh nghiệp được lãi bao nhiêu đem chia hết là hạ sách, bởi một đồng lãi thu được đem tái đầu tư bằng 3 đồng đi vay ngân hàng”, bà Loan nói.
Cây gậy điều chỉnh
Theo bà Loan, ĐHCĐ cần quyết định chính sách chi trả cổ tức của công ty sao cho phù hợp. Nếu doanh nghiệp ở trong giai đoạn mới phát triển, cần vốn đầu tư thì không nên chia cổ tức cao mà cần giữ lại phần lớn lợi nhuận để tái đầu tư khi có những kế hoạch kinh doanh nhiều hứa hẹn. Sau một thời gian phát triển ổn định, doanh nghiệp có thể nâng mức cổ tức lên cao để đền đáp xứng đáng cho sự hy sinh đó.
Tuy nhiên, cổ đông của một doanh nghiệp có thể bao gồm cả nhà đầu tư ngắn hạn, dài hạn và nhà đầu tư chiến lược. Với nhà đầu tư dài hạn hay chiến lược, việc thu hoạch bằng cổ tức được xem là phần thu nhập ổn định, lâu dài. Họ sẵn sàng chia sẻ những khó khăn ban đầu của doanh nghiệp để được hưởng thành quả về giá trị gia tăng trong tương lai. Trong khi đó, nhà đầu tư ngắn hạn với ý định tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng sẽ xem mức chia cổ tức là tiêu chí đầu tư và nhanh chóng thanh lý số cổ phiếu đang nắm giữ khi có chênh lệch giá. Nhưng nhờ đặc tính này mà cổ phiếu gia tăng được tính thanh khoản và làm cho TTCK luôn sôi động. Do vậy, để có chính sách cổ tức toàn diện, doanh nghiệp phải chú ý đến việc xây dựng chính sách cổ tức thích hợp, nhằm thoả mãn được yêu cầu của cả nhà đầu tư ngắn hạn và dài hạn.
“Nhìn nhận chính sách cổ tức thế nào phụ thuộc vào nhà đầu tư. Nếu tôi là nhà đầu tư dài hạn, tôi sẽ nhìn vào công ty đầu tư chiều sâu, đặc biệt là sử dụng lợi nhuận sau thuế cho hoạt động kinh doanh”, bà Loan nói.
Về vấn đề đánh bóng thương hiệu bằng cổ tức, chia cổ tức chạy theo lợi ích cục bộ của một nhóm cổ đông, theo ông Nam, Nhà nước cần có một khung pháp lý cụ thể quy định định hướng về phân phối lợi nhuận sau thuế và chi trả cổ tức đối với công ty cổ phần. Minh bạch hoá như vậy sẽ tăng cường sự giám sát của cổ đông, kể cả các cổ đông thiểu số.
đtck
|
