|
Pakixtan gặp bất lợi khi thực thi FTA với Trung Quốc
Hiệp định thương mại tự do (FTA) Pakixtan-Trung Quốc, được ký kết năm 2006 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/07 với việc Ixlamabát thông báo giai đoạn đầu cắt giảm thuế quan cho 4.700 hạng mục hàng hoá, cho phép các luồng hàng hoá và đầu tư qua lại tự do giữa hai nước nhằm mục tiêu tăng kim ngạch thương mại song phương lên 15 tỷ USD vào năm 2011. Riêng chương về dịch vụ của hiệp định -hiệp định thương mại tổng hợp đầu tiên mà Pakixtan ký với một nước khác- được gác lại đến cuối năm nay mới ký kết.
Theo hiệp định này, hai bên sẽ giảm thuế quan xuống 0% cho 5.104 sản phẩm hàng hoá trong 3 năm và xuống 0-5% cho 3.942 sản phẩm trong 5 năm. Bắc Kinh đã giảm 11% thuế nhập khẩu cho 3.975 sản phẩm xuất khẩu của Pakixtan xuống còn trung bình là 8%, bắt đầu từ ngày 1/7/07. Sau đó, Pakixtan sẽ giảm thuế quan tiếp cho 157 sản phẩm khác và Trung Quốc (TQ) sẽ giảm thuế quan cho thêm 604 sản phẩm.
Việc ký kết FTA trên được coi là thắng lợi của cả hai nước. Trong khi Pakixtan mở được đường vào thị trường TQ, TQ cũng mở rộng được xuất khẩu sang Pakixtan, từ hàng gia dụng cho tới các sản phẩm công nghệ cao, cũng như nhận được các nguyên liệu thô rẻ tiền của Pakixtan và dễ dàng sử dụng các cảng của Pakixtan để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của TQ sang các nước thứ ba với giá cước vận tải thấp.
Trung Quốc đang tập trung xây dựng các tuyến vận tải chiến lược giữa các vùng phía bắc Pakixtan với các vùng miền tây xa xôi của TQ, kể cả Tân Cương, và số tuyến vận tải đường bộ giữa Pakixtan và TQ đã tăng lên 8 tuyến sau khi hai bên ký kết hiệp định trên trong năm ngoái. TQ và Pakixtan còn mở thêm 4 tuyến đường bộ mới chở khách và hàng hoá.
Pakixtan và TQ còn có kế hoạch kéo dài và mở rộng tuyến đường cao tốc Karakoram nối Ixlamabát với Kasghar qua đèo Khunjrab. Pakixtan cho rằng khoản tín dụng theo cơ chế khách hàng ưu tiên khoảng hơn 300 triệu USD mà TQ dành cho Pakixtan sẽ đóng vai trò quan trọng trong dự án đường cao tốc Karakoram được coi là một biểu tượng để tăng cường quan hệ thương mại giữa hai nước. Thông qua dự án nâng cấp đường cao tốc Karakoram, các vùng miền tây TQ và các nước cộng hoà Trung Á sẽ không chỉ vào được thị trường Pakixtan mà còn vươn tới Trung Đông, châu Phi, Nam Á, châu Âu, vv. qua cảng Gwadar ở tây nam Pakixtan. TQ và Pakixtan cũng đang lập kế hoạch nối đường Karakoram với Gwadar, Balochistan bằng tuyến đường sắt Gwadar-Dalbandin được kéo dài tới Rawalpindi với sự viện trợ của TQ.
Hàng hoá TQ đã thâm nhập sâu vào thị trường Pakixtan, nơi các doanh nghiệp tư nhân Pakixtan đang lo ngại hàng rẻ tiền TQ bóp chết nhiều ngành hàng chế tạo của Pakixtan ngay tại 'sân nhà". Ví dụ, ngành sản xuất xe đạp của Pakixtan đã bị sụp đổ vì xe đạp rẻ tiền của TQ tràn ngập thị trường. Vài năm trước đây, các doanh nghiệp sản xuất xe đạp Pakixtan không chỉ sản xuất cho thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang châu Phi, Ápghanixtan và Iran. Nay hầu hết các nhà máy xe đạp của Pakixtan đã phải đóng cửa vì không cạnh tranh được với xe đạp TQ.
Theo nhận xét của một số nhà kinh tế độc lập, hiệp định FTA thường có lợi cho cả hai bên ký kết vì nước yếu hơn luôn được hưởng một số lợi thế để bảo vệ các ngành công nghiệp của mình trước những tác động bất lợi của hiệp định đó. Nhưng trong trường hợp FTA TQ-Pakixtan, vị thế của TQ là bên cung cấp nhiều hàng tiêu dùng cho Pakixtan sẽ được tăng cường. TQ sẽ ngày càng mở rộng xuất khẩu và đạt bội thu thương mại càng lớn, trong khi Pakixtan ít có hàng để xuất khẩu và sẽ phải nhập khẩu ngày càng nhiều hàng hoá của TQ, một đối tác kinh tế khổng lồ và đang ngày càng lớn mạnh.
TTXVN
|
