|
Những tín hiệu tích cực của nền kinh tế Mỹ 6 tháng cuối năm 2007
Khi năm 2007 mới bắt đầu, mọi người đều lo lắng về nhân tố người tiêu dùng: Làm thế nào để gia tăng tiêu dùng khi mà tình trạng ảm đạm của thị trường nhà đất vẫn đang tiếp tục diễn ra?
Việc chi tiêu của người tiêu dùng hoá ra lại là "ngôi sao" của nền kinh tế Mỹ trong quý I/07, với chi tiêu sau khi điều chỉnh lạm phát tăng mạnh ở mức 3,8%. Hiện nay, khi mà chi tiêu vốn có vẻ "yếu ớt" thì các mối lo ngại về kinh tế lại chuyển sang khu vực kinh doanh. Câu hỏi đặt ra là: Liệu một nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, chi phí nhân công gia tăng, và hàng hoá tồn đọng có khiến các doanh nghiệp phải hoãn các kế hoạch mở rộng sản xuất và thuê thêm công nhân?
Rõ ràng là những nguy cơ xung quanh các triển vọng đối với cả các công ty và người tiêu dùng vẫn còn rất đáng kể. Hoàn toàn không tính đến các nguy cơ này sẽ là "điên rồ", nhất là sau khi Chính phủ Mỹ công bố báo cáo về GDP, cho thấy nền kinh tế nước này chỉ tăng trưởng 1,3% trong quý I/07, tốc độ tăng trưởng thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đây. Tuy nhiên, một vài dấu hiệu tốt trong quý I/07 đang giúp xoa dịu những lo ngại về việc chi phí kinh doanh giảm có thể sẽ gây tổn hại nghiệm trọng đến nền kinh tế.
Báo cáo GDP cho thấy, kinh phí dành cho việc mua sắm trang thiết bị và phần mềm đã tăng trở lại trong quý I/07 sau khi sụt giảm trong quý IV/06. Báo cáo cho hay, việc lượng hàng tồn kho tăng chậm lại cũng đã giảm đáng kể các trở ngại phát sinh. Hơn nữa, lợi nhuận hoạt động cũng đang dần trở nên sáng sủa hơn dự kiến. Tất cả những điều này báo hiệu khu vực kinh doanh sẽ tiếp tục đóng góp vào toàn bộ nhu cầu, sản xuất, thuê mướn và lương bổng trong mùa xuân và mùa hè này.
Cũng rất đáng khích lệ khi nền kinh tế ngoài khu vực nhà ở vẫn tiếp tục tăng trưởng tốt. Ngoại trừ việc tốc độ tăng trưởng GDP giảm 1 điểm phần trăm trong quý I/07 do lĩnh vực xây dựng nhà ở giảm 17%, phần còn lại của nền kinh tế vẫn tăng trưởng 2,2%. Tuy vậy, sự sụt giảm trong tốc độ tăng trưởng của khu vực nhà ở trong quý I/07 vẫn nhỏ hơn quý IV/06, và dự kiến sẽ còn ít hơn trong quý II/07.
Hơn nữa, tốc độ tăng trưởng kinh tế Mỹ có lẽ không khiêm tốn như những số liệu GDP cho thấy. Số liệu về chi tiêu xây dựng trong tháng 3/07, trong đó có sự điều chỉnh tăng mạnh từ mức chi tiêu trong tháng 2/07, vẫn chưa rõ ràng khi mà Chính phủ Mỹ mới chỉ đưa ra ước tính GDP chung ban đầu. Chúng hoá ra lại mạnh hơn những gì mà các nhà thống kê giả định. Trên thực tế, nhờ các chỉ số kinh tế khác đều tăng mạnh hơn vào cuối quý I/07, bản báo cáo thứ 2 về tăng trưởng kinh tế Mỹ, dự kiến được đưa ra vào ngày 31/5 tới, sẽ sáng sủa hơn so với báo cáo trước đây.
Một vài sự tăng trưởng yếu hiện nay trong chi phí kinh doanh rất có thể là hệ quả của các tác nhân tạm thời. Chẳng hạn, báo cáo GDP cho thấy kinh phí dành cho việc mua sắm trang thiết bị tăng 1,9% trong quý I/07 sau khi giảm 4,8% trong quý IV/06. Kinh phí mua sắm các thiết bị công nghệ cao tăng rất mạnh, với chi phí dành cho việc mua máy tính và chi phí ngoại biên tăng trên 30%. Thành quả này cho thấy, ít nhất một vài chỉ số tăng trưởng yếu trong quý IV/06 là có liên quan tới việc trì hoãn mua sắm máy tính trước khi tập đoàn Microsoft Corp. tung ra hệ thống điều hành Vista hồi tháng 1/07.
Bên cạnh lĩnh vực công nghệ cao, việc thị trường nhà đất tăng trưởng chậm lại rõ ràng đang ảnh hưởng tới nhu cầu của doanh nghiệp đối với các thiết bị xây dựng, tuy nhiên, một tác nhân tạm thời khác có thể đang diễn ra: những tiêu chuẩn mới về môi trường đối với xe tải hạng nặng có hiệu lực từ ngày 1/1 đang tỏ ra hạn chế chi tiêu dành cho các thiết vị vận tải. Tiêu dùng trong lĩnh vực này đã giảm trong 2 quý vừa qua song rất có thể sẽ tăng trở lại trong thời gian tới.
Ngoài ra, trong khi hoạt động xây dựng nhà ở đang giảm dần, các công ty lại đang tái đầu tư vào các nhà máy, văn phòng và kho hàng mới. Trên thực tế, theo báo cáo xây dựng tháng 3/07, kinh phí dành cho việc xây dựng các toà nhà mới trong quý I vừa qua tăng trên mức 2,2% đưa ra trong báo cáo GDP, và có thể tăng gấp 2 lần.
Hoạt động sản xuất tại các nhà máy không chỉ đạt được tiến bộ lớn trong tháng 3/07, mà các hoạt động trong tháng 4 dường như cũng mạnh mẽ hơn. Chỉ số về hoạt động công nghiệp của Viện Quản lý cung đã được cải thiện lên 54,7% trong tháng 4/07, mức cao nhất của Mỹ trong gần một năm trở lại đây, nhờ các đơn đặt hàng và sản lượng đều tăng nhanh hơn. Cổ phiếu của các công ty gia tăng trong tháng thứ 2 liên tiếp cho thấy lượng hàng dự trữ mà các khách hàng của họ hiện có trong kho ít hơn là đủ.
Có lẽ dấu hiệu thuyết phục nhất cho thấy sự tiếp tục phát triển của khu vực kinh doanh là lợi nhuận trong quý I/07 tăng mạnh một cách đáng ngạc nhiên. Bất chấp nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại và chi phí nhân công gia tăng, lợi nhuận của rất nhiều công ty ở nước này vẫn tăng mạnh hơn dự kiến.
Quả thật, mặc dù lợi nhuận của các công ty không còn giữ được tốc độ tăng trưởng ở mức 2 con số đạt được trong năm 2006, nh¬¬ưng vẫn tăng trưởng ở mức 1 con số với tỷ lệ cao trong quý I/07. Các nhà kinh tế thuộc Citigroup lưu ý rằng, cho tới nay lợi nhuận của 57% các công ty đang tăng trưởng ở mức 2 con số, và rằng chỉ ngoại trừ 5 công ty xây dựng lớn, lợi nhuận sẽ tăng thêm khoảng 1 điểm phần trăm nữa.
Theo Thomson Financial, với báo cáo hiện có của 307 công ty trong số Standard & Poor's 500, cộng với các dự đoán hiện nay đối với các công ty còn lại, lợi nhuận trong quý II/07 của nhóm 500 công ty này có thể sẽ tăng 7,2%. Trước khi quý II bắt đầu vào ngày 1/4, các nhà phân tích dự đoán con số này chỉ ở là 3,7%, tuy nhiên, cho đến nay, lợi nhuận của 68% các công ty này đã cao hơn dự kiến, trên mức trung bình 60% đạt được trước đây.
Lợi nhuận thu được trong nhiều quý vẫn ở mức cao. Trước hết, mặc dù nhu cầu tại các thị trường trong nước tăng chậm lại, nhu cầu ở các thị trường nước ngoài vẫn rất lớn, và đóng góp một phần ngày càng lớn vào lợi nhuận của các công ty Mỹ. Xuất khẩu mạnh đang kéo doanh thu tăng theo, và việc đồng USD giảm giá cũng giúp gia tăng lợi nhuận khi được chuyển đổi sang đồng USD.
Các công ty cũng đang kiểm soát chặt chẽ chi phí nhân công. Bất chấp việc mức lương của người công nhân gia tăng nhanh hơn, các công ty tiếp tục cắt giảm các khoản trợ cấp. Theo chỉ số giá nhân công của Bộ Lao động Mỹ, những chi phí này trong quý I/07 đã giảm xuống mức thấp kỷ lục kể từ năm 1980 trở lại đây. Chi phí trợ cấp đạt mức tăng đỉnh điểm 11% trong quý I/04, và sau đó bắt đầu tăng chậm lại.
Trong khi đó, tốc độ tăng năng suất lao động của các công ty bên ngoài lĩnh vực xây dựng nhà ở dường như cũng đang gia tăng. Việc hoạt động xây dựng nhà ở trong quý I/07 giảm khoảng 17% so với cùng kỳ năm 2006, trong khi số việc làm ở khu vực này chỉ giảm khoảng 4%, cho thấy tổng năng suất lao động tăng chậm lại hồi năm 2006 chủ yếu là do sự tăng trưởng yếu của lĩnh vực xây dựng nhà ở. Bên ngoài lĩnh vực nhà đất, các thành quả về tính hiệu năng đang giúp bù đắp chi phí nhân công đang ngày càng gia tăng và kéo lợi nhuận tăng lên.
Do đó, bất chấp sự tăng trưởng nhạt nhoà của GDP trong quý I vừa qua, các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ dường như đang khắc phục khá tốt những ảnh hưởng cực độ của sự sụt giá nhà đất. Điều này có nghĩa là nếu những trở ngại phát sinh từ khu vực nhà đất được giảm nhẹ, nền kinh tế Mỹ sẽ có điều kiện tốt để tăng trưởng mạnh hơn trong nửa cuối năm 2007 này.
TTXVN
|
