|
Cổ phần hoá nhưng phải công bằng!
Thời gian gần đây dư luận hết sức quan tâm đến vấn đề cổ phần hoá bệnh viện. Để góp phần nhìn nhận đầy đủ hơn về chủ trương này, ĐTCK-online xin giới thiệu bài viết của PGS.TS Trần Ngọc Thơ, Trường đại học Kinh tế TP.HCM.
Như vậy là lý do vì sao có chủ trương cổ phần hoá (CPH) bệnh viện đã có câu trả lời từ một quan chức của Ban Chỉ đạo đổi mới và Phát triển doanh nghiệp. Theo đó, hai mục tiêu của CPH bệnh viện là (1) do ngân sách nhà nước không kham nổi nên phải huy động vốn thêm từ bên ngoài và (2) thay đổi phương thức quản lý vốn đã vô cùng lạc hậu ở các bệnh viện công hiện nay.
Tranh luận giữa các nhà kinh tế về chủ đề an sinh xã hội của một quốc gia hầu như không có gì khác biệt đáng kể; các nhà kinh tế, người dân và Chính phủ đã dần dần cùng nhất trí rằng, nhà nước trong hầu hết các nước có nền kinh tế thị trường đều phải có trách nhiệm hỗ trợ cho người nghèo và tìm cách giúp họ bươn chải để thoát khỏi cuộc sống lầm than khổ ải.
Chính phủ còn có nhiệm vụ hỗ trợ cho những người thất nghiệp, chăm sóc y tế cho người nghèo và trợ cấp hưu trí cho người hưu trí. Toàn bộ các chương trình này tạo thành cái gọi là "mạng lưới an sinh xã hội". Những chương trình như thế, ngoài việc thể hiện tính ưu việt của chế độ, còn để đảm bảo tính công bằng trong việc giải quyết sự phân hóa giàu nghèo ngày càng diễn ra sâu sắc ở bất kỳ quốc gia nào theo thể chế kinh tế thị trường. Đối với một quốc gia có nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa như ở nước ta thì tính ưu việt đó ắt hẳn phải còn hơn thế.
Vấn đề hầu như khá rõ. Ngày nay người ta không còn tranh luận xem các chương trình chăm sóc phúc lợi cho người dân nên tồn tại như thế nào, mà điều quan trọng nhất là các chương trình này nên phát triển như thế nào, tất nhiên câu chuyện CPH bệnh viện công cũng chính là nằm trong cách tiếp cận vấn đề như thế.
Khi đặt ra mục tiêu thứ nhất, CPH bệnh viện nhằm mục đích huy động vốn, chính là chúng ta đã thừa nhận tiền thuế mà người dân đóng góp chưa được sử dụng có hiệu quả, vì vậy cần phải có sự tham gia dự phần của các lực lượng xã hội bù vào, đây có lẽ chính là "nội hàm" của chủ trương CPH bệnh viện.
Nhưng nếu như người dân có thể thông cảm những câu chuyện trong quá khứ liên quan đến tham nhũng, lãng phí và thất thoát đã góp phần làm cho ngân sách nhà nước không đủ chăm lo phúc lợi y tế trọn vẹn cho người dân, để từ đó ngầm kêu gọi mọi người hãy chịu hy sinh thêm bằng việc có khả năng viện phí tăng lên sau khi CPH bệnh viện, thì với những gì đã và đang diễn ra trong thời gian gần đây liên quan đến CPH bệnh viện, lại buộc người dân, nhất là người nghèo, phải lo lắng về chính sách an sinh xã hội.
Người dân tự hỏi, tại sao trong khi một số người lại quá dễ dàng nêu khẩu hiệu tiến hành xã hội hóa bệnh viện, thì một bộ phận của khu vực Nhà nước lại vẫn tiếp tục được bao cấp?
Không ít người cho rằng, lẽ ra trái phiếu quốc tế do Chính phủ phát hành trước hết phải được ưu tiên cho lĩnh vực y tế và một số lĩnh vực khác. Nếu để gọi là có vay có trả thì một số bệnh viện công hoàn toàn có thể sử dụng nguồn vốn vay của Chính phủ để phát triển một số loại hình dịch vụ y tế cao cấp và sau đó dùng nguồn thu này để trả nợ, thậm chí các nguồn thu từ dịch vụ cao cấp này còn có thể dùng để tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật cho bệnh viện công. Người nghèo chắc sẽ hưởng lợi rất nhiều từ cách làm như thế.
Nếu không giải quyết tốt mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và tái phân phối phúc lợi xã hội thì câu chuyện CPH bệnh viện vẫn là chủ trương mà người dân tuy chấp nhận, nhưng là ở trong thế không thể làm gì khác hơn được nữa.
ĐTCK
|
