|
Khai phá tiềm năng vàng 2025: Thúc đẩy tiêu dùng trong nước và phát triển thị trường nội địa
Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng của Việt Nam với mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8%, tùy thuộc vào hiệu quả triển khai các chính sách hỗ trợ và kiểm soát biến động kinh tế. Trong bối cảnh toàn cầu còn nhiều bất ổn, việc thúc đẩy tiêu dùng nội địa và phát triển thị trường trong nước sẽ là động lực tăng trưởng chính, chiến lược để củng cố sức mạnh nội tại của nền kinh tế.
Vai trò của tiêu dùng nội địa trong nền kinh tế Việt Nam
Tiêu dùng nội địa hiện đóng góp khoảng 60% GDP Việt Nam, trở thành trụ cột quan trọng trong cơ cấu tăng trưởng. Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 01/2025 đạt 573.3 ngàn tỷ đồng, tăng 9.5% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, các nhóm hàng như nhiên liệu (tăng 31.1%), đá quý (tăng 15.5%), và ô tô (tăng 11.6%) cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ trong chi tiêu của người dân.[1]
Sự gia tăng này không chỉ phản ánh nhu cầu tiêu dùng cao trong dịp Tết Nguyên đán mà còn cho thấy niềm tin của người tiêu dùng vào triển vọng kinh tế. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng này, Việt Nam cần một cú hích mạnh mẽ hơn nữa thông qua các chính sách kích cầu, cải thiện môi trường kinh doanh.
Chính sách kích cầu tiêu dùng: Động lực từ phía Chính phủ
Trong những năm gần đây, Chính phủ đã triển khai nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Năm 2024, việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8% đã tạo hiệu ứng tích cực đối với sức mua trên thị trường. Để tiếp tục duy trì đà này trong năm 2025, Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị 01/CT-BCT ngày 15/01/2025 về các giải pháp kích cầu tiêu dùng và phát triển thị trường nội địa. Các biện pháp bao gồm:
Tăng cường kết nối cung cầu: Tổ chức các hội chợ vùng miền và chương trình đưa hàng Việt về nông thôn nhằm mở rộng mạng lưới phân phối.
Phát triển thương mại điện tử: Khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số để giảm chi phí sản xuất và nâng cao khả năng tiếp cận người tiêu dùng.
Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ: Xúc tiến thương mại và hỗ trợ tài chính để giúp các doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất.
Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm để kích hoạt đầu tư xã hội và tạo hiệu ứng lan tỏa đến các ngành kinh tế khác.[2]
Các lĩnh vực tiềm năng cần khai thác
Một số lĩnh vực được dự báo sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tiêu dùng nội địa bao gồm:
Dịch vụ lưu trú và du lịch: Với sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, ngành du lịch tiếp tục là động lực quan trọng cho nền kinh tế. Doanh thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống tháng 01/2025 đã tăng đáng kể nhờ lượng khách quốc tế ngày càng đông đảo.[3]
Nông sản và thực phẩm chế biến: Đây là nhóm hàng có tiềm năng lớn nhờ nhu cầu cao từ cả thị trường nội địa lẫn xuất khẩu.
Công nghệ số và thương mại điện tử: Sự bùng nổ của các nền tảng thương mại điện tử không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường nhanh chóng hơn.
Ảnh minh họa
|
Triển vọng năm 2025
Với mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8%, Việt Nam cần tập trung vào các giải pháp mang tính đột phá để khai thác tối đa tiềm năng của thị trường nội địa. Việc kết hợp giữa chính sách kích cầu hiệu quả và cải cách thể chế sẽ là chìa khóa giúp nền kinh tế đạt được sự bứt phá mạnh mẽ.
Tầng lớp trung lưu và sức mạnh tiêu dùng mới
Một trong những động lực chính thúc đẩy tiêu dùng nội địa tại Việt Nam trong năm 2025 là sự mở rộng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu. Theo các dự báo, tầng lớp này sẽ chiếm khoảng 26% dân số vào năm 2026, tăng gấp đôi so với năm 2023, với hơn 36 triệu người gia nhập nhóm tiêu dùng có khả năng chi trả cao hơn.[4] Đây là một thay đổi mang tính cấu trúc, không chỉ tác động đến thói quen chi tiêu mà còn định hình lại toàn bộ thị trường nội địa.
Tầng lớp trung lưu đang chuyển hướng từ việc ưu tiên các sản phẩm thiết yếu sang các mặt hàng không thiết yếu, đặc biệt là các sản phẩm và dịch vụ cao cấp. Các xu hướng nổi bật bao gồm sự gia tăng chi tiêu cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe, công nghệ và du lịch. Chẳng hạn, theo PwC, 48% người tiêu dùng Việt Nam dự kiến tăng chi tiêu cho các sản phẩm chăm sóc sức khỏe trong năm 2025, trong khi 52% sẽ dành nhiều ngân sách hơn cho quần áo và thời trang.[5]
Sự bùng nổ của thương mại điện tử và chuyển đổi số
Thương mại điện tử tiếp tục là một trong những động lực tăng trưởng mạnh mẽ nhất của thị trường nội địa. Doanh thu từ các nền tảng thương mại điện tử lớn tại Việt Nam dự kiến đạt 15.4 tỷ USD vào năm 2025, tăng trưởng trung bình 22% mỗi năm.[6] Điều này phản ánh sự thay đổi lớn trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam, khi ngày càng nhiều người chuyển sang mua sắm trực tuyến nhờ tính tiện lợi và sự đa dạng của sản phẩm.
Các nền tảng như Shopee, Lazada và TikTok Shop dẫn đầu về doanh số, thúc đẩy xu hướng mua sắm qua mạng xã hội (social commerce). Đặc biệt, TikTok đang nổi lên như một đối thủ cạnh tranh mạnh mẽ với các nền tảng truyền thống nhờ mô hình thương mại xã hội sáng tạo. Đồng thời, việc sử dụng thanh toán kỹ thuật số cũng trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, với gần 40% người tiêu dùng sử dụng ứng dụng ngân hàng để thực hiện giao dịch mua sắm gần đây nhất của họ.[7]
Thị trường bán lẻ: Tăng trưởng đa kênh và cạnh tranh khốc liệt
Thị trường bán lẻ Việt Nam năm 2025 được dự báo đạt giá trị khoảng 200 tỷ USD, với sự chuyển dịch mạnh mẽ từ bán lẻ truyền thống sang các mô hình hiện đại và đa kênh.[8] Các nhà bán lẻ lớn như AEON đang đầu tư mạnh vào việc mở rộng hệ thống cửa hàng gần khu dân cư để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về sự tiện lợi. Đồng thời, các giải pháp công nghệ như Sapo OmniAI giúp tối ưu hóa quản lý bán hàng đa kênh cũng đang được triển khai rộng rãi.
Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ các nhà bán lẻ nước ngoài đang đặt áp lực lớn lên doanh nghiệp nội địa. Hiện tại, các nhà bán lẻ nước ngoài chiếm khoảng 2/3 thị phần bán lẻ hiện đại ở Việt Nam. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp trong nước phải đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, nâng cao chất lượng dịch vụ để duy trì sức cạnh tranh.[9]
Xu hướng tiêu dùng bền vững và ý thức môi trường
Một xu hướng nổi bật khác là sự gia tăng nhận thức về tiêu dùng bền vững. Theo khảo sát từ NielsenIQ và PwC, có tới 74% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả thêm tới 20% cho các sản phẩm làm từ vật liệu tái chế hoặc thân thiện với môi trường.[10] Điều này không chỉ phản ánh ý thức ngày càng cao về bảo vệ môi trường mà còn mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm xanh.
Ngoài ra, tầng lớp trung lưu cũng ưu tiên các sản phẩm an toàn cho sức khỏe. Các mặt hàng như thực phẩm hữu cơ, sản phẩm chăm sóc cá nhân không chứa hóa chất độc hại đang ngày càng được ưa chuộng. Đây là cơ hội để ngành nông nghiệp và chế biến thực phẩm trong nước phát triển theo hướng bền vững hơn.
Thách thức và giải pháp
Mặc dù triển vọng rất tích cực, nhưng việc khai thác tối đa tiềm năng của thị trường nội địa vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Lạm phát vẫn là mối quan tâm lớn nhất của người tiêu dùng Việt Nam trong năm 2025, với 63% lo ngại về giá cả hàng hóa tăng cao.[11] Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu của người dân nếu không có biện pháp kiểm soát hiệu quả.
Bên cạnh đó, sự cạnh tranh từ hàng nhập khẩu giá rẻ cũng đặt ra bài toán khó cho các doanh nghiệp sản xuất nội địa. Để giải quyết vấn đề này, cần có những chính sách bảo hộ hợp lý nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước mà vẫn tuân thủ cam kết quốc tế.
Để vượt qua thách thức này, Chính phủ cần tiếp tục duy trì chính sách ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện năng suất. Đồng thời, việc đầu tư vào hạ tầng logistics, giảm chi phí vận chuyển cũng là yếu tố then chốt để nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hóa nội địa trên thị trường.
Năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm đầy tiềm năng cho nền kinh tế Việt Nam nếu biết tận dụng tốt động lực từ tầng lớp trung lưu đang mở rộng và xu hướng tiêu dùng mới. Việc thúc đẩy tiêu dùng nội địa giúp duy trì tốc độ tăng trưởng, củng cố sức mạnh kinh tế quốc gia trước những biến động toàn cầu. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và người dân nhằm xây dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi, bền vững hơn.Trịnh Thảo Muội
[1] https://vneconomy.vn/ban-le-hang-hoa-va-doanh-thu-dich-vu-tieu-dung-thang-1-2025-tang-cao.htm
[2] https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/thong-bao-van-ban-moi/email/78395/thu-tuong-chi-dao-kich-cau-tieu-dung-dip-tet-nguyen-dan-2025#google_vignette
[3] https://vneconomy.vn/ban-le-hang-hoa-va-doanh-thu-dich-vu-tieu-dung-thang-1-2025-tang-cao.htm
[4] https://www.sourceofasia.com/rising-middle-class-in-vietnam-driving-new-trends-of-consumption/
[5] https://en.vietnamplus.vn/63-of-vietnamese-consumers-expected-to-increase-spending-on-essential-goods-in-2025-post303828.vnp
[6] https://hanoitimes.vn/vietnam-e-commerce-sales-to-hit-154-billion-in-2025-329130.html
[7] https://www.cimigo.com/en/trends/vietnam-consumer-trends-2024/
[8] https://thoibaotaichinhvietnam.vn/what-awaits-vietnams-retail-market-in-2025-169580.html
[9] https://en.nhandan.vn/what-awaits-vietnams-retail-market-in-2025-post143687.html
[10] https://en.vietnamplus.vn/63-of-vietnamese-consumers-expected-to-increase-spending-on-essential-goods-in-2025-post303828.vnp
[11] https://vietnamnews.vn/economy/1666736/63-of-vietnamese-consumers-expected-to-increase-spending-on-essential-goods-in-2025.html
Trịnh Thảo Muội
FILI - 10:51:49 05/03/2025
|
