|
Bóng ma lạm phát bủa vây kinh tế châu Á
Trong 30 năm qua, Hiromichi Akiba, chủ một siêu thị ở Tokyo, luôn làm theo triết lý kinh doanh "cung cấp cho khách hàng thực phẩm tươi ngon với giá rẻ". Giờ đây, triết lý của ông đối mặt thử thách khi chi phí đang tăng cao do gián đoạn cung ứng, xung đột Nga-Ukraine và tác động của dịch Covid-19.
“Chúng tôi giờ phải trả thêm 1 triệu Yên (8,300 USD) mỗi tháng, tức chi phí tăng 2%”, ông Akiba cho biết, đồng thời nói thêm doanh thu hàng tháng của Công ty khoảng 300 triệu Yên.
Vị doanh nhân 53 tuổi nói trên cho biết ông phải tốn thêm chi phí cho tiền xăng của 20 chiếc xe tải, tiền điện và khí đốt. Chi phí lao động cũng tăng mạnh do dân số trong độ tuổi lao động của Nhật Bản sụt giảm trong lúc dịch Covid-19 và điều này khiến việc duy trì hoạt động bình thường thêm khó khăn.
Giá thực phẩm bán buôn cũng tăng do các chi phí, như logistics, leo thang. Ông Akiba thừa nhận: “Các chi phí thực phẩm tăng gây áp lực lên các hộ gia đình và người tiêu dùng hiện tỏ ra rất nhạy cảm với giá. Chi phí của chúng tôi khoảng 12 triệu Yên mỗi năm. Hiện tại, chúng tôi không thể chuyển chi phí cho người tiêu dùng và cũng không tạo ra đủ lợi nhuận để bù đắp cho chi phí. Trong khi đó, giá cả vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt”.
Chi phí vốn đã tăng trước khi xung đột Nga-Ukraine xảy ra. Giờ đây, sức ép này càng lớn hơn đối với doanh nghiệp và hộ gia đình. Trong bối cảnh các đồng tiền châu Á suy yếu và Mỹ tăng lãi suất, châu Á có thể đối mặt với cuộc khủng hoảng về chi phí sống.
“Chi phí sinh hoạt gia tăng trong bối cảnh các đồng tiền châu Á suy yếu và Mỹ nâng lãi suất. Điều này có thể kìm hãm nền kinh tế trong khu vực này”, Chuyên gia Kenta Goto của Trường ĐH Kansai (Nhật Bản) nhận định. “Nếu lạm phát tiếp tục tăng và thu nhập thực tế giảm sút, sức mua của châu Á sẽ bị tổn thương”.
Một số công ty đã tiến hành nâng giá bán. Chẳng hạn, công ty taxi lớn nhất tại Singapore, ComfortDelGro, đã phải nâng phí lần đầu tiên trong 10 năm qua, với lý do giá nhiên liệu tăng 10%.
Ở Thái Lan, Thai President Foods – nhà sản xuất mì ăn liền Mama – cho biết sẽ nâng giá bán lẻ thêm 9% lên 6 Bath (0.18 USD) cho mỗi gói 90 gram.
Một phần đà tăng của giá cả đã được phản ánh vào chỉ số lạm phát. Lạm phát của Thái Lan tăng 5.28% trong tháng 2/2022, mức cao nhất trong 13 năm. Trong khi đó, lạm phát tại Đài Loan tăng 2.36% trong tháng 2, đánh dấu 7 tháng liên tiếp lạm phát cao hơn mốc 2%.
Tại Singapore, nỗi lo về giá cả leo thang thể hiện rõ trong cuộc khảo sát mới của Ngân hàng Trung ương nước này hồi tháng 2/2022. Trong 1 cuộc khảo sát, khoảng 94% chuyên gia kinh tế cho rằng lạm phát là rủi ro hàng đầu đối với nền kinh tế, tăng so với mức 56% trong cuộc thăm dò vào tháng 12/2021. Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Singapore Gan Kim Yong cảnh báo tiền điện tăng cao chắc chắn sẽ tác động đến người dân nước này.
Đà tăng mạnh của giá cả đẩy nhiều người vào tình cảnh khó khăn. “Giá thịt heo và trứng đều tăng, thậm chí thức ăn giá rẻ như mì ăn liền cũng trở nên đắt đỏ. Tôi không biết làm sao sống được trong cơn bão giá này”, Somchai Bua-gnern (39 tuổi), tài xế tại Thái Lan, cho hay. Mỗi ngày, anh chỉ kiếm được 200 Bath (tương đương 6 USD).
Trong khi đó, một cuộc khảo sát do Văn phòng Nội các Nhật Bản thực hiện vào tháng 3 cho thấy 92% người được hỏi dự đoán chi phí sinh hoạt sẽ tăng trong năm tới.
Ryutaro Kono, Chuyên gia kinh tế trưởng tại BNP Paribas ở Nhật Bản, cho biết các công ty Nhật Bản thường hy sinh lợi nhuận để gánh chịu phần chi phí gia tăng. Tuy nhiên, nếu lạm phát cứ tăng không ngừng nghỉ, “có khả năng” họ buộc phải tăng giá bán.
“Giá điện, giá khí đốt đều tăng. Tôi không biết việc này rồi sẽ ảnh hưởng ra sao tới cuộc sống thường ngày của chúng tôi”, một người dân 60 tuổi ở Tokyo cho biết. Bà đã giảm bớt đi mua sắm và chọn các cửa hàng có giá rẻ hơn. “Mọi thứ đều trả nên đắt đỏ hơn, trong khi thu nhập của chúng tôi thì không tăng”, bà nói.
Cuộc xung đột Nga-Ukraine diễn ra trong bối cảnh không thể nào tệ hơn, ngay khi các nước vừa hồi phục từ đại dịch Covid-19. Nga là nước xuất khẩu phân bón lớn trên thế giới, trong khi Ukraine là nhà cung ứng bắp ngô và lúa mì.
Một nông dân trồng cà chua ở Tokyo cho biết một số nhà cung ứng phân bón đã ngừng nhận đơn hàng mới. “Tôi đã mua đủ phân bón cho mùa này, nhưng tôi sẽ phải trả giá cao hơn cho phân bón trong tương lai”, người này cho biết.
Pornsilp Patcharintanakul, Chủ tịch Hiệp hội Nhà máy Thức ăn Chăn nuôi Thái Lan, cho biết giá thức ăn chăn nuôi tăng đã đẩy chi phí sản xuất thịt và gia cầm lên cao. Giá ngô tăng gần 20% so với năm ngoái và giá đậu tương tăng 25%. Ông nói: “Đã đến lúc Chính phủ nên làm điều gì đó để kìm hãm đà tăng của giá thức ăn chăn nuôi”, ông nói.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội Hàn Quốc ước tính rằng GDP sẽ giảm 0.2 điểm phần trăm và cán cân vãng lai của Hàn Quốc sẽ giảm 2 tỷ USD nếu giá dầu tăng 10%. Để giảm bớt gánh nặng cho người dân, Chính phủ Hàn Quốc giảm thuế 20% đối với xăng và diesel. Trong khi đó, Thái Lan cho biết sẽ áp trần giá bán dầu diesel ở mức 30 Bath/lít. Chính phủ Thái Lan cũng dự định áp trần với các hàng hóa thiết yếu khác. Đài Loan hạ thuế nhập khẩu đối với một số hàng hóa.
Tuy vậy, một số chuyên gia nhận định châu Á chưa đối mặt khủng hoảng nhưng không loại trừ áp lực lạm phát ngày càng gia tăng. Ông Kensuke Tanaka, làm việc cho Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), cảnh báo tình hình có thể thay đổi và có thể có nhiều áp lực hơn.
Trong khi đó, ông Irfan Qureshi, chuyên gia tại Ngân hàng Phát triển Châu Á, nhận xét lạm phát cao và kéo dài ảnh hưởng nặng nề nhất đến người nghèo, do đó có thể khiến tình trạng bất bình đẳng và căng thẳng xã hội thêm nghiêm trọng.
Để hỗ trợ cho người dân, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio ngày 29/03 ra lệnh nội các soạn thảo gói hỗ trợ mới để giúp giảm tác động của tình trạng giá nhiên liệu và nguyên liệu thô leo thang. Theo Reuters, gói này dự kiến gồm các biện pháp giúp giảm bớt sức ép đang đè nặng lên doanh nghiệp và hộ gia đình.
Một quốc gia Đông Nam Á khác là Philippines đã chi 3 tỷ peso (khoảng 57 triệu USD) để trợ cấp nhiên liệu cho một số đối tượng trong tháng này. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cũng phê duyệt mức trợ cấp 200 peso cho mỗi gia đình nghèo hằng tháng nhưng sau đó tăng con số này lên 500 peso.
Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)
FILI
|
