Công điện nêu rõ: Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 (Dự án) là dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, gồm 11 dự án thành phần với tổng chiều dài 654km, đi qua địa phận 13 tỉnh gồm: Ninh Bình, Nam Định, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế,  Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Tiền Giang, Vĩnh Long.

Thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải và các bộ, ngành, địa phương liên quan đã rất tích cực triển khai các hạng mục công việc để khởi công các dự án thành phần và thực hiện công tác giải phóng mặt bằng trên toàn tuyến. Tuy nhiên, về tổng thể tiến độ triển khai dự án còn chậm, trong đó công tác giải phóng mặt bằng không đáp ứng tiến độ cam kết với Thủ tướng Chính phủ (bàn giao toàn bộ mặt bằng trong quý 2/2020).

Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, đến hết tháng 11 năm 2020 đã được bàn giao 92% mặt bằng; tuy nhiên, đối với khối lượng còn lại, nếu không tập trung thực hiện quyết liệt sẽ không thể hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng trong năm 2020, đặc biệt là các địa phương có khối lượng hoàn thành giải phóng mặt bằng đạt dưới 90% như: Khánh Hòa (73%), Ninh Bình (79%), Hà Tĩnh (82,3%), Đồng Nai (85,7%), Nghệ An (87%).

Tiến độ xây dựng các khu tái định cư tại các địa phương chưa đảm bảo tiến độ yêu cầu, hiện nay chỉ đạt khoảng 53% khối lượng. Trong đó, một số địa phương thực hiện công tác này rất chậm, gồm: Ninh Bình (hoàn thành 01/05 khu); Nghệ An (có 28 khu tái định cư (TĐC), chưa hoàn thành); Hà Tĩnh (có 02 khu TĐC, chưa hoàn thành); Khánh Hòa (có 07 khu TĐC, chưa hoàn thành, trong đó có 1 khu đang thẩm định phê duyệt thiết kế); Ninh Thuận (có 02 khu TĐC, chưa hoàn thành); Đồng Nai (có 02/03 khu TĐC, đang thẩm định phê duyệt thiết kế); Tiền Giang (có 01 khu TĐC, chưa hoàn thành).

Tiến độ thực hiện công tác di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật rất chậm, hiện công tác di dời đường điện mới đạt khoảng 12,8% khối lượng, di dời đường ống nước các loại đạt khoảng 18,1% khối lượng, di dời đường cáp viễn thông đạt khoảng 21,5% khối lượng, cụ thể: Quảng Trị đã di dời 87,5% đường điện và 100% đường cáp quang; các địa phương còn lại khối lượng hoàn thành di dời hạ tầng kỹ thuật đạt <50% như: Ninh Bình (đã di dời 31,4% đường điện; chưa di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật khác); Thanh Hóa (đã di dời 15,4% đường điện và 28,8% đường cáp quang); 

Ninh Thuận (đã di dời 31,0% đường điện và 60% đường nước); Bình Thuận (đã di dời 3,3% đường điện, 33,8% đường nước và 45,8% đường cáp viễn thông); Tiền Giang (đã di dời 52% đường điện, 50% đường nước và cáp quang); đặc biệt là các địa phương: Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thừa Thiên - Huế, Khánh Hòa, Đồng Nai và Vĩnh Long chưa có khối lượng hoàn thành về công tác di dời công trình hạ tầng kỹ thuật.

Để bảo đảm tiến độ triển khai thực hiện các dự án thành phần thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh có dự án đi qua tiếp tục tập trung chỉ đạo Ủy ban nhân dân các cấp, các sở, ngành liên quan và Hội đồng giải phóng mặt bằng địa phương khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ sau:

Xây dựng tiến độ chi tiết để thực hiện hoàn thành khối lượng giải phóng mặt bằng còn lại (khoảng  8%), cơ bản bàn giao toàn bộ mặt bằng phục vụ thi công Dự án trong năm 2020;

Khẩn trương hoàn thành các thủ tục đầu tư xây dựng, đẩy nhanh tiến độ thực hiện hoàn thành 109 khu tái định cư còn lại trong năm 2020 để di dời các hộ dân vào khu tái định cư (đặc biệt là các tỉnh Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Đồng Nai, Tiền Giang);

Phối hợp chặt chẽ với các chủ sở hữu, sử dụng các công trình hạ tầng kỹ thuật đẩy nhanh tiến độ thi công di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, bàn giao mặt bằng cho dự án trong năm 2020;

Chủ động xử lý các vướng mắc, kiến nghị liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh. Trường hợp vượt quá thẩm quyền, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét, chỉ đạo xử lý, bảo đảm tiến độ thực hiện, tuân thủ quy định hiện hành.

Bộ Giao thông Vận tải có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong quá trình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các dự án thành phần thuộc Dự án xây dựng mốt số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020; khẩn trương chỉ đạo các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án:

Phối hợp với các địa phương, các chủ quản lý sử dụng công trình hạ tầng kỹ thuật thực hiện công tác di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật còn lại, bảo đảm tiến độ hoàn thành, bàn giao trong năm 2020;

Tiếp nhận bàn giao mặt bằng từ các địa phương để tổ chức triển khai thi công các gói thầu đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu; rà soát, kịp thời phát hiện các tồn tại, vướng mắc mới phát sinh về giải phóng mặt bằng, có kế hoạch làm việc cụ thể với các địa phương để kịp thời giải quyết, tháo gỡ.

Các Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT), Công nghiệp viễn thông quân đội (Viettel): Khẩn trương chỉ đạo các chủ quản lý, chủ sử dụng công trình hạ tầng điện, viễn thông,… thuộc phạm vi quản lý của đơn vị mình khẩn trương hoàn thành công tác di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng đáp ứng tiến độ bàn giao mặt bằng trong năm 2020.