Dân ồ ạt xây nhà trái phép vì không thể chờ quy hoạch

Hơn trăm hộ dân tại xã Vĩnh Trung, TP.Móng Cái (Quảng Ninh) mòn mỏi chờ mua đất để mở rộng diện tích nhưng không được chính quyền chấp thuận, nên đánh liều xây nhà trái phép trên đất ruộng.

Một trong những ngôi nhà xây trái phép tại thôn 2, xã Vĩnh Trung, TP.Móng Cái. Ảnh L.N.H

Nhiều năm nay, trên địa bàn xã Vĩnh Trung có hơn trăm ngôi nhà đua nhau "mọc" lên trái phép, biến thành các cụm dân cư. Điển hình như dọc tuyến đường ở thôn 2, xã Vĩnh Trung, có cả những ngôi biệt thự rộng cả nghìn mét vuông, nhà cao tầng ngang nhiên “mọc” ngay trên đồng ruộng.

Sống ở thôn 2, xã Vĩnh Trung gần 20 năm nay, đến cuối năm 2017, ông Đặng Văn Hậu (60 tuổi) vay tiền ngân hàng và người thân được gần 500 triệu đồng để xây thêm căn nhà cấp 4 cho con trai chuẩn bị lấy vợ. Trong quá trình thi công, không thấy có cán bộ địa phương nào đến nhắc nhở gia đình ông, cho đến khi căn nhà sắp hoàn thiện, chính quyền mới ra thông báo sẽ cưỡng chế trong tháng 7.

"Tôi đi mua đất để xây nhà thì chính quyền nói quỹ đất không còn, trong khi nhu cầu của gia đình là rất cấp bách, bởi nhà tôi có 5 người vẫn đang phải sống trong căn nhà cấp 4 rộng khoảng 35 m². Tôi thấy nhiều hộ xây trái phép để ở không việc gì, nên mình cũng làm theo", ông Hậu nói.

Cũng như gia đình ông Hậu, nhiều năm nay, hàng trăm người dân tại xã Vĩnh Trung có nhu cầu mua đất xây nhà nhưng không được, nên đã đánh liều xây không phép. Năm 2012, gia đình anh Lê Trung Hoa (45 tuổi) xây một căn nhà nhỏ chừng 30 m² tại thôn 2, đồng thời làm sẵn móng nhà rộng 100 m² ngay phần đất bên cạnh để chờ khi có điều kiện sẽ mở rộng. Mãi đến cuối tháng 2 vừa qua, anh Hoa có xin phép chính quyền "bằng miệng" để xây thêm.

Những tưởng mọi chuyện êm xuôi, cuối tháng 5, gia đình anh Hoa nhận được thông báo của chính quyền yêu cầu phải tự phá dỡ ngôi nhà vừa xây xong. "Đúng là gia đình xây trái phép, nhưng tôi đã nhiều lần lên UBND xã để hỏi mua đất ở thì không có. Một số chỗ có đất để xây thì chính quyền nói vướng vào quy hoạch khác, nên phải đánh liều mở rộng nhà để ở", anh Hoa than thở.

Qua rà soát của UBND xã Vĩnh Trung trước năm 2014, địa bàn xã có 71 trường hợp vi phạm. Từ năm 2014 đến nay, thêm 52 trường hợp chiếm đất, sử dụng sai mục đích và xây nhà trái phép. Đặc biệt, chỉ mấy tháng đầu năm, đã có thêm 16 trường hợp vi phạm.

Theo báo cáo của UBND xã Vĩnh Trung, nguyên nhân để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép trên là do TP.Móng Cái chậm xây dựng quy hoạch mới thay cho quỹ hoạch cũ không còn phù hợp. Trong khi nhu cầu về nhà ở của người dân xã đảo ngày một tăng cao, vì quy mô dân số đã thay đổi so với những năm trước. Ngoài ra, do chính quyền địa phương buông lỏng, chậm xử lý, nên để sự việc xảy ra kéo dài, gây bất ổn tình hình an ninh trật tự.

Vi phạm do chậm điều chỉnh quy hoạch

Theo ông Lê Đức Tâm, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trung, quy hoạch kinh tế - xã hội của xã này có từ năm 2006, nhưng đến nay không còn phù hợp. Trước tình hình trên, hồi cuối năm 2017, chính quyền xã Vĩnh Trung đã kiến nghị lên UBND TP.Móng Cái đề xuất điều chỉnh quy hoạch, trong đó, bố trí thêm 2 khu dân cư mới để bán cho người dân, nhưng đến nay việc này phải chờ do cơ quan chức năng chưa hoàn thiện xong.

Ngoài ra, khi đem đề xuất quy hoạch ra lấy ý kiến trong quần chúng nhân dân thì có nhiều hộ không đồng tình, vì chê những vị trí này gần bãi tha ma.

Đáng chú ý, việc vi phạm chậm được xử lý là bởi ngay cả cán bộ xã Vĩnh Trung cũng liên quan đến sai phạm. "Qua kiểm tra, chúng tôi thấy việc xây nhà trái phép còn liên quan đến cả chính gia đình và người nhà của một số cán bộ xã. Chính vì vậy, nhiều người dân cũng ồ ạt xây nhà trái phép vì họ cho rằng cán bộ không gương mẫu", ông Tâm cho biết.

Để giải quyết dứt điểm này vấn đề này, hồi cuối tháng 5, chính quyền xã Vĩnh Trung đã báo cáo sự việc lên Thành ủy Móng Cái để xin ý kiến xử lý. Ông Vũ Tiến Chung, Trưởng phòng TNMT TP.Móng Cái, cho biết trên địa bàn xã Vĩnh Trung đang có 138 hộ dân vi phạm về đất đai. Những trường hợp vi phạm này ảnh hưởng đến quy hoạch chung và quy hoạch phân khu sắp tới của xã.

"Chúng tôi đang rà soát xem các trường hợp nào nếu có phù hợp với quy hoạch chung thì sẽ tạo điều kiện để chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Còn nếu không thì buộc lòng phải cưỡng chế, dù đó là gia đình ai", ông Chung nói.

Trao đổi với phóng viên, một lãnh đạo TP.Móng Cái cho biết, vụ việc đã được giao cho cơ quan thanh tra địa phương vào cuộc để xử lý sai phạm. Sau khi hoàn thành việc cưỡng chế các công trình vi phạm, dự kiến trong tháng 7 này, Thành ủy Móng Cái sẽ họp kiểm điểm các cá nhân liên quan đến sai phạm trên.

Lã Nghĩa Hiếu

Thanh niên