|
Chống rửa tiền ở thời đại “đầu tư”
Nhớ có dạo đọc cái tựa “Truy đến cùng tài sản tham nhũng” trên trang nhất một tờ báo mà không khỏi băn khoăn. Nói truy đến cùng thì dễ, nhưng liệu sẽ truy bằng cách nào? Chẳng hạn như những trường hợp cả gia đình... xin từ bỏ quốc tịch để đi đầu tư nước ngoài.
Từ những năm 1990, đã có những làn sóng thanh niên Việt Nam được cha mẹ cho ra nước ngoài du học, rồi thì ở lại làm việc và mua nhà. Nay thì những con sóng lăn tăn đó đã trở thành một cơn “hồng thủy”. Tạm lấy thí dụ một chương trình định cư ở Mỹ. Chương trình này, thực hiện qua các đầu mối khu vực (Regional Center), không yêu cầu doanh nghiệp có nhà đầu tư nước ngoài này phải tuyển dụng trực tiếp 10 lao động Mỹ. Thay vào đó, doanh nghiệp này chỉ cần tạo ra 10 việc làm trực tiếp, gián tiếp từ số tiền đầu tư này. Người tham gia chương trình này sẽ nhận được thẻ xanh có điều kiện với thời hạn hai năm. Vào cuối thời hạn này, nếu chứng minh được rằng tiền đầu tư của mình “có rủi ro” cũng như số việc làm đã tạo ra, nhà đầu tư có khả năng trở thành thường trú nhân vĩnh viễn và có thể nộp đơn xin trở thành công dân Mỹ. Tổng thời gian của quá trình đầu tư định cư Mỹ thuộc diện này kéo dài khoảng năm năm hoặc hơn tùy thuộc vào tiến độ của chương trình, hồ sơ của nhà đầu tư. Đó là một số thông tin được trang quảng bá chương trình chia sẻ.
Chương trình này được quảng cáo là khá thu hút vì: (1) là chương trình yêu cầu cung cấp ít giấy tờ cá nhân nhất, có tỷ lệ chấp thuận cao nhất (92%) - (2) Cả gia đình nhà đầu tư chương trình đầu tư định cư EB5 gồm vợ/chồng và các con dưới 21 tuổi chưa lập gia đình sẽ được cấp thẻ xanh - (3) Không yêu cầu trình độ học vấn, khả năng tiếng Anh, độ tuổi hoặc kinh nghiệm kinh doanh - (4) Không yêu cầu trực tiếp điều hành kinh doanh...! Đã thế, con cái nhà đầu tư EB5 được - học miễn phí từ lớp 1-12 tại hệ thống trường công lập của nước Mỹ, “cơ hội tìm việc làm sau tốt nghiệp ngang với người bản xứ...”. Tất nhiên, không chỉ có Mỹ mới là điểm đến, mà còn là Úc, Canada, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Antigua và Barbuda, đảo Chypre... Dễ dàng đến nỗi có cả gia đình non chục người xin bỏ quốc tịch để đi định cư!
Nhân danh “tự do đầu tư”, ai cũng có quyền đi đầu tư. Vấn đề là, trong góc độ phòng chống tham nhũng, cần phải nêu rõ ai được đi đầu tư như thế, ai thì không. Tỷ như có gì khác biệt giữa một người dân thường và một cán bộ, công chức trong việc đem tiền ra nước ngoài đầu tư. Rõ ràng là cán bộ, công chức có những khả năng hay tiềm năng tiếp cận cơ hội tham nhũng và đồng tiền tham nhũng hơn người dân thường? Chừng nào còn chưa bịt lỗ hổng to tướng này thì e rằng việc “truy đến cùng tài sản tham nhũng” sẽ khó thành hiện thực.
Trên một bình diện khác, đây cũng có thể là một hình thức rửa tiền mà Công ước chống tham nhũng của Liên hiệp quốc đã nêu rõ qua điều 14 về “Các biện pháp chống rửa tiền” mà Việt Nam đã ký sớm nhất, rồi cũng đã phê chuẩn kèm theo chút điều khoản miễn trừ.
Con đường chống tham nhũng, thế giới đã vạch sẵn và đã đi theo, bởi thế mới gọi là công ước. Thiết tưởng hãy cứ dựa trên đó mà đi, đừng có họp bàn để rồi phát biểu cứ như là chưa hề đọc công ước đó lần nào. Hãy căn cứ trên công ước đó mà soạn luật, mà thực thi để khỏi đi quanh quẩn. Nhu cầu chống tham nhũng ngày càng hiển hiện ở thời đại “Hồ sơ thiên đường” vốn dĩ rậm rạp hơn “Hồ sơ Panama” bội phần. “Muốn là được”, người Pháp bảo nhau thế nhưng cũng có một nơi khác thì người ta lại bảo nhau nói và làm ngược “không muốn là không được”.
Thiên Di
tbktsg
|
