Ngày 10/8 khai trương thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam Ngày 10/8/2017, thị
trường chứng khoán phái sinh (TTCKPS) sẽ chính thức ra mắt và khai trương. Đây
là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng của thị trường chứng khoán Việt Nam, đánh
dấu một bước phát triển mới của thị trường chứng khoán Việt Nam trong quá trình
hoàn thiện cấu trúc thị trường chứng khoán, thị trường tài chính Việt Nam.
Cùng với sự phát triển
của thị trường chứng khoán cơ sở, nhu cầu phát triển những công cụ đầu tư mới
như chứng khoán phái sinh trở thành một nhu cầu thiết thực, là bước tiếp theo
để hoàn chỉnh cấu trúc thị trường tài chính bao gồm thị trường huy động vốn và
thị trường phân tán rủi ro. Sự ra đời của TTCKPS là một bước hoàn thiện
thị trường chứng khoán, thị trường tài chính Việt Nam, giúp cải thiện cơ sở nhà
đầu tư, thu hút thêm các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các nhà đầu tư
tổ chức, nhờ đó, thúc đẩy thanh khoản trên thị trường cơ sở.
Đến nay, các quy định pháp lý, hệ
thống giao dịch, bù trừ thanh toán đã được hoàn thành để có thể đảm bảo thị
trường vận hành thông suốt, an toàn. 7 công ty chứng khoán được chấp thuận trở
thành thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh của Sở GDCK Hà Nội và kết nối
hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh với Sở GDCK Hà Nội gồm có: CTCP chứng
khoán Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng, CTCP chứng khoán thành phố Hồ Chí
Minh, CTCP chứng khoán Sài gòn, CTCP chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và phát triển
Việt Nam, CTCP chứng khoán VNDirect, CTCP chứng khoán Bản Việt, CTCP chứng
khoán MB. Nhà đầu tư có thể mở tài khoản giao dịch chứng khoán phải sinh tại 7
công ty chứng khoán này.
Sản phẩm phái
sinh đầu tiên được đưa vào giao dịch trên thị trường là hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu VN30-Index.
Việt Nam sẽ là quốc gia thứ
năm có thị trường chứng khoán phái sinh trong khu vực ASEAN bên cạnh
Singapore, Malaysia, Indonesia và Thái Lan và là quốc gia thứ 42 trên thế giới
có thị trường tài chính bậc cao này.
CÔNG TÁC CHUẨN BỊ CHO TTCK PHÁI SINH
1. Hoàn thiện hệ thống pháp lý trên TTCKPS
-
Nghị định
42/2015/ND-CP
-
Thông tư
11/TT-BTC và thông tư 23/TT-BTC
-
Thông báo 448/TB-BTC giao Sở GDCK Hà Nội và Trung tâm Lưu ký Chứng
khoán Việt Nam tổ chức hoạt động giao dịch và thanh toán của TTCK phái sinh
-
Quyết định 433/QĐ-UBCK lựa
chọn Vietinbank là Ngân hàng thanh toán
-
Văn bản hướng dẫn số 6190 về
chế độ kế toán đối với CTCK về phái sinh;
-
Hệ thống quy chế, quy trình
của HNX: 2 quy chế (quy chế thành viên và quy chế giao dịch) và 6 quy trình đã
được ban hành;
-
Hệ thống quy chế của VSD: 3
quy chế đã được ban hành;
-
Biên bản phối hợp hoạt động
HNX-VSD; VSD và Vietinbank: đã ký kết;
-
VietinBank đã ký kết hợp đồng
hợp tác và quy trình phối hợp với 7 thành viên bù trừ (VDS, HSC, SSI, VPBS,
BSC, VCSC, MBS).
Đến nay, các
khuôn khổ pháp lý, quy chế quy trình để đảm bảo cho việc niêm yết, giao dịch,
bù trừ thanh toán chứng khoán phái sinh đã được ban hành đầy đủ đảm bảo cho thị
trường có thể hoạt động một cách công khai, minh bạch và an toàn.
2. Phát triển hệ thống
-
HNX, VSD và VietinBank đã
test nhiều vòng với các đơn vị thành viên, đến nay việc test tổng duyệt đã hoàn
thành.
-
Hiện tại, HNX, VSD và VietinBank
đã làm sạch hệ thống, cài đặt các tham số sẵn sàng cho thời điểm golive vào
ngày 10/8.
-
Từ 1/8, các thành viên bù trừ
đã có thể thực hiện khai báo về tài khoản của khách hàng, thực hiện các nghiệp
vụ gửi, rút ký quỹ, nộp Quỹ bù trừ.
3. Sản phẩm trên TTCKPS
Theo
ý kiến chỉ đạo của Bộ Tài chính và UBCKNN, sản phẩm ra mắt đầu tiên là HĐTL chỉ
số VN30.
Một số điểm chính:
-
Thời gian giao dịch:
Mở cửa từ 8h45 (sớm hơn 15 phút so với thời gian mở cửa thị trường cổ phiếu và
đóng cửa cùng thị trường cổ phiếu) kết cấu 3 phiên ATO - khớp lệnh liên tục -
ATC
-
4 tháng hợp đồng cùng
niêm yết một thời điểm: tháng hiện tại, tháng tiếp theo, 2 tháng cuối 2 quý gần
nhất
-
Hệ số nhân: 100,000 đồng
-
Bước giá: 0.1 điểm chỉ
số
-
Biên độ: 7%
-
Ngày giao dịch cuối
cùng: ngày thứ năm thứ ba của tháng đáo hạn
-
Ngày thanh toán cuối
cùng: ngày làm việc liền sau ngày giao dịch cuối cùng
-
Phương thức thanh
toán: bằng tiền
Chi tiết mẫu hợp đồng chỉ số VN30
TT
|
Đặc
điểm
|
HĐTL
Chỉ số cổ phiếu VN30
|
1
|
Tên hợp đồng
|
Hợp đồng tương lai
trên chỉ số VN30
|
2
|
Mã hợp đồng
|
Theo quy ước
xác định mã giao dịch của HNX, ví dụ: VN30F1709
|
3
|
Tài sản cơ sở
|
Chỉ số VN30
|
4
|
Quy mô hợp đồng
|
100.000 đồng ×
điểm chỉ số VN30
|
5
|
Hệ số nhân hợp
đồng
|
100.000 đồng
|
6
|
Tháng đáo hạn
|
Tháng hiện tại,
tháng kế tiếp, hai tháng cuối 02 quý tiếp theo. Ví dụ: tháng hiện tại là tháng 7, Các tháng đáo hạn là tháng 7. tháng
8. tháng 9 và tháng 12
|
7
|
Thời gian giao dịch
|
Mở cửa trước thị
trường cơ sở 15 phút
Đóng cửa: cùng thị
trường cơ sở
|
8
|
Phương thức giao dịch
|
Phương thức khớp lệnh
và Phương thức thỏa thuận
|
9
|
Đơn vị giao dịch
|
01 hợp đồng
|
10
|
Giá tham chiếu
|
Giá thanh toán cuối
ngày của ngày giao dịch liền trước hoặc giá lý thuyết
|
11
|
Biên độ dao động
giá
|
7%
|
12
|
Bước giá /Đơn vị
yết giá
|
0,1 điểm chỉ số
|
13
|
Giới hạn lệnh
|
500 hợp đồng/lệnh
|
14
|
Ngày niêm yết
|
10/08/2017
|
15
|
Ngày giao dịch cuối
cùng
|
Ngày Thứ Năm thứ ba
trong tháng đáo hạn, trường hợp trùng ngày nghỉ sẽ được điều chỉnh lên ngày
giao dịch liền trước đó
|
16
|
Ngày thanh toán cuối
cùng
|
Ngày làm việc liền
sau ngày giao dịch cuối cùng
|
17
|
Phương thức thanh
toán
|
Thanh toán bằng tiền
|
18
|
Phương pháp xác định
giá thanh toán hàng ngày
|
Theo quy định của
TTLKCK
|
19
|
Phương pháp xác định
giá thanh toán cuối cùng
|
Là giá trị chỉ số
cơ sở đóng cửa tại ngày giao dịch cuối cùng của HĐTL.
|
20
|
Giới hạn vị thế
|
Theo quy định của
TTLKCK
|
21
|
Mức ký quỹ
|
Theo quy định của
TTLKCK
|
Sản
phẩm hợp đồng tương lai chỉ số HNX30 sẽ ra mắt thị trường sau khi được Bộ Tài
chính và UBCK đồng ý cho phép.
Đối
với sản phẩm hợp đồng tương lai TPCP, Bộ Tài chính đã có thông báo 492/TB-BTC
chấp thuận tài sản cơ sở và cho phép giao dịch hợp đồng tương lai TPCP sau khi
hợp đồng tương lai chỉ số VN30 được giao dịch trên thị trường.
4. Phát triển hệ thống thành viên thị trường
phái sinh:
-
HNX và VSD ghi nhận sự tham
gia test tích cực của 08 đơn vị CTCK: SSI, VND, VPBS, BSC, HSC, VCSC, MBS,
VCBS; báo cáo kết quả test của 08 đơn vị đã được gửi UBCKNN làm căn cứ cấp Giấy
phép hoạt động phái sinh cho các đơn vị;
-
Thành viên giao dịch và
thành viên bù trừ: Từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 7/2017 HNX đã chấp thuận
thành viên cho 7 CTCK thành viên. Đến nay, cả 7 CTCK thành viên giao dịch và bù
trừ đều đã sẵn sàng.
-
VietinBank đã hoàn thành mở
2 tài khoản Quỹ bù trừ và bù trừ, thanh toán CKPS cho VSD, đồng thời đã mở 21
tài khoản cho 7 thành viên bù trừ do VSD đứng tên đảm bảo sẵn sàng cho việc triển
khai thị trường.
5. Công tác tuyên truyền đào tạo
-
HNX, VSD và Vietinbank đã chủ
động thực hiện các chương trình tuyên truyền, đào tạo cho CTCK và công chúng đầu
tư;
-
Phối hợp với SRTC và các
báo, đài thực hiện các chương trình đào tạo về phái sinh trong 2 năm qua với
các hình thức: bài giảng trên truyền hình, các bài phỏng vấn, các bài báo;
-
HNX và VSD đã tổ chức các
chương trình đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ liên quan của các CTCK tham gia giai
đoạn đầu, tổ chức đào tạo được 27 đại diện giao dịch của 8 CTCK. Với sự phức tạp của thị trường này, HNX dự kiến vẫn
tiếp tục thực hiện hỗ trợ thành viên kể cả sau khi thị trường đã đi
vào hoạt động.
-
VietinBank đã tổ chức các buổi đào tạo trực truyến cho đơn vị
đầu mối tại Trụ sở chính và 155 chi nhánh trên toàn quốc.
-
Về đào tạo người hành nghề:
theo thông tin của SRTC, đã có hơn 1,000 cá nhân đã tham gia các khóa đào tạo của
SRTC về phái sinh;
-
HNX đã phối hợp với các CTCK
thực hiện các chương trình đào tạo cho người đầu tư của CTCK, tập trung hỗ trợ
các đơn vị thành viên tích cực tham gia giai đoạn đầu;
-
HNX phối hợp CTCK SSI tổ chức
2 buổi
giao dịch thử nghiệm cho các nhà báo đã nhận được phản hồi tích cực của các nhà
báo.
-
HNX đã hoàn thiện tài liệu
đào tạo trực tuyến và đưa lên website HNX để phổ biến rộng rãi tới công chúng
đầu tư
-
HNX cũng đẩy mạnh tuyên truyền về chứng khoán phái sinh trên
facebook HNX. HNX
|