|
“Fed tăng lãi suất” là tin xấu cho Trung Quốc?
Cuối cùng thì Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định tăng lãi suất, đúng như dự đoán của nhiều người, Forbes đưa tin.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Janet Yellen
|
Điều này sẽ gây ra những hậu quả cho các thị trường mới nổi nói chung và Trung Quốc nói riêng. Lý do: Vì Trung Quốc đang phải tiếp tục đối mặt với trình trạng tăng trưởng kinh tế giảm tốc nên đợt nâng lãi suất này (và những đợt khác trong năm 2017) của Fed có thể gia tăng hoạt động rút vốn và làm nảy sinh thêm các bất lợi cho đà tăng trưởng của quốc gia châu Á này.
Đợt tăng lãi suất lần này diễn ra là do Chủ tịch Janet Yellen và Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) nhận thấy tăng trưởng kinh tế Mỹ đang tốt dần lên, nhờ vậy họ có thể siết chặt tiền tệ để đạt được mục tiêu lạm phát. Điều này có thể tốt cho Mỹ, vốn đang chứng kiến sự phục hồi của các thị trường tài chính nhờ những kỳ vọng về kinh tế dưới thời Tổng thống Donald Trump, nhưng lại không tốt cho Trung Quốc.
Còn nhớ, đợt nâng lãi suất năm ngoái của Mỹ đã làm tăng lượng vốn rút khỏi Trung Quốc, cụ thể là lên tới 123 tỷ USD trong quý 1/2006. Do “hậu quả” của việc nâng lãi suất, các quỹ đầu tư ở Trung Quốc đã quay sang tìm kiếm nguồn lợi suất cao hơn trong một môi trường ít rủi ro hơn ở Mỹ, và các công ty Trung Quốc trả nợ bằng đồng USD. Áp lực mất giá của đồng Nhân dân tệ cũng gia tăng khi đồng USD mạnh lên, đặc biệt là kể từ khi Nhân dân tệ trở nên ít phụ thuộc vào đồng USD hơn. Như vậy, với tình hình kinh tế ngày càng tệ hơn ở Trung Quốc, có thể lịch sử sẽ lặp lại.
Tăng kiểm soát nguồn vốn
Cuối năm 2015, Trung Quốc tiến hành nới lỏng định lượng, thực thi chính sách lãi suất thấp nhất trong 20 năm (4.35% cho lãi suất cho vay với thời hạn 1 năm), với hy vọng hỗ trợ cho nền kinh tế trì trệ của mình. Kết quả là, chuyện tăng lãi suất của Mỹ chỉ làm cho việc đầu tư ở quốc gia này hấp dẫn hơn nhiều so với nguồn lợi nhuận ở Trung Quốc.
Các nhà điều hành Trung Quốc đã nỗ lực chấm dứt hiện tượng rút vốn ồ ạt trong năm nay bằng cách áp dụng các biện pháp kiểm soát vốn, như hạn chế những giao dịch ngoại hối của các ngân hàng và cho vay ở bên ngoài quốc gia này. Tuy nhiên, giới đầu tư lại tỏ ra “sáng tạo” một cách kinh ngạc trong việc tìm ra những kẽ hở của các biện pháp kiểm soát này.
Chẳng hạn, để vượt qua được quy định chỉ được phép mang tối đa 50,000 USD ra khỏi đại lục, họ đã dùng thẻ tín dụng UnionPay để mua các sản phẩm bảo hiểm ở Hồng Kông. Mặc dù việc này đã bị cấm hồi tháng 10 năm nay, nhưng 3.88 tỷ USD đã bị tuồn ra theo cách này trong nửa đầu năm 2016. Với việc tăng lãi suất lần này của Fed, chắc chắn là sẽ có những vụ chuyển tiền ra nước ngoài như thế.
Tuy nhiên, việc rút vốn có thể là điều nhỏ nhất trong các nỗi lo của Bắc Kinh. Tiếp tục kiểm soát có thể sẽ gây khó khăn cho các công ty Trung Quốc vì họ vừa phải cố gắng tuân thủ những hạn chế ấy vừa tham gia vào chính sách “ra nước ngoài” của Trung Quốc. Theo chính sách này, họ được khuyến khích đầu tư trực tiếp và giao dịch kinh doanh ở nước ngoài. Hãy lấy Ping An làm ví dụ: Để “lách” được việc kiểm soát vốn, công ty bảo hiểm này đang chuyển sang bán các trái phiếu bằng đồng USD, và vay ở nước ngoài.
Ngoài ra, những công ty đa quốc gia của Trung Quốc cũng như các công ty lớn đang tiến hành hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) cũng có thể bị tác động bởi các biện pháp kiểm soát vốn.
Tác dụng ngược của việc tăng lãi suất
Các tập đoàn vay bằng đồng USD sẽ tiếp tục gồng mình ra trả nợ để tránh những rủi ro hối đoái tiền tệ, vì sự mất giá của đồng Nhân dân tệ sẽ dẫn đến nợ thực cao hơn. Điều này đã xảy ra suốt năm 2016, và sẽ buộc các công ty Trung Quốc phải vay trong nước.
Hiện tại, đây không phải là vấn đề đối với nhiều công ty vì lãi suất hiện đang thấp, nhưng lại tạo ra nhiều thử thách cho các ngân hàng, khi đang phải chứng kiến các mức tăng lãi suất nợ quá hạn rất lớn ở một số khu vực (chẳng hạn, ở tỉnh Quý Châu là 30%, so với 3% tại ngân hàng Công thương Trung Quốc - ICBC), đến mức phải nhờ đến sự trợ giúp của Chính phủ.
Ngoài ra, áp lực đồng Nhân dân tệ bị mất giá so với đồng USD trong năm nay cũng rất nghiêm trọng, và dường như không thể giảm bớt khi nhu cầu đồng USD có thể gia tăng sau khi Fed nâng lãi suất, một phần là do nguồn vốn bị rút đi, mặt khác là vì nhu cầu đồng USD tăng cao do lãi suất ở Mỹ tăng.
Tháng 10 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Trung Quốc Lou Jiwei phát biểu rằng: “Mỹ, với trách nhiệm toàn cầu của mình, không thể nâng lãi suất”. Điều đó cho thấy rằng việc nâng lãi suất của Mỹ sẽ là một gánh nặng thêm cho các nhà làm chính sách Trung Quốc, những người đang phải vật lộn để chống chọi với tình hình kinh tế không mấy sáng sủa trong khi phải vừa thực thi các biện pháp cải cách./.
|
