|
Chính phủ đang bảo lãnh 26 tỷ USD cho nợ tập đoàn Nhà nước
Các tập đoàn kinh tế Nhà nước đang được bảo lãnh nợ khoảng 26 tỷ USD, đưa nợ của Chính phủ vượt ở mức 50,3%GDP cuối năm 2015.
Báo cáo của Bộ Tài chính đã đưa ra nhiều kiến nghị nhằm hạn chế các khoản bảo lãnh và sử dụng hiệu quả nguồn vốn này.
|
Bộ Tài chính vừa phát đi bản tin nợ Chính phủ vượt 86 tỷ USD. Sở dĩ Chính phủ “nặng nợ” như vậy là do các bảo lãnh những khoản vay nợ lớn của các tập đoàn kinh tế thuộc sở hữu của Nhà nước.
Báo cáo mới gửi lên Chính phủ của Bộ Tài chính nêu rõ, tính đến 31/12/2015, tổng số cam kết bảo lãnh Chính phủ là gần 26 tỷ USD, trong đó bảo lãnh vay nước ngoài hơn 21,8 tỷ USD, chiếm xấp xỉ 84%.
Tính đến hết 2015, tổng số nợ thực tế được Chính phủ bảo lãnh là khoảng 21 tỷ USD (bao gồm cả nợ được bảo lãnh để tái cơ cấu Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam - SBIC). Con số bảo lãnh này chiếm khoảng 17,6% tổng dư nợ công và bằng 11,1%GDP.
Trong đó, vốn bảo lãnh chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như ngành điện. Chỉ tính tiêng Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), số vay nợ đã lên tới 9,7 tỷ USD. Tổng công ty Truyền tải điện Việt Nam (EVN/NPT) là 445 triệu USD.
Năm 2015, có 4 dự án nguồn điện được cấp bảo lãnh Chính phủ với tổng giá trị gần 2,1 tỷ USD, đã góp phần hoàn thiện đầu tư cho các cụm nhà máy điện Vĩnh Tân và Duyên Hải.
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam) cũng được Chính phủ bảo lãnh vay 2,4 tỷ USD, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (647 triệu USD), các công ty khác (2,7 tỷ USD).
Bộ Tài chính cho biết, trong trường hợp EVN và Petro Vietnam tiếp tục có các dự án đầu tư cần triển khai với khối lượng huy động vốn lớn trong những năm tới cần Chính phủ bảo lãnh, Quốc hội cần xem xét phê duyệt để đảm bảo an ninh tài chính quốc gia.
Đặc biệt với EVN, Bộ Tài chính yêu cầu EVN và các công ty điện lực phải xử lý ngay vấn đề lỗ do chênh lệch tỷ giá hàng năm, do nguồn thu từ bán điện bằng nội tệ trong khi vay ngoại tệ lớn.
Bảo lãnh dư nợ trái phiếu Chính phủ đối với Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) là 127.652 tỷ đồng, Ngân hàng Chính sách xã hội là 33.866 tỷ đồng. Riêng năm 2015, VDB đã phát hành 32.994 tỷ đồng và Ngân hàng Chính sách phát hành 14.949 tỷ đồng để trả nợ gốc và lãi đến hạn khoảng 60.906 tỷ đồng.
Tuy nhiên, kỳ hạn trái phiếu ngắn 3-5 năm gây rủi ro lớn về tái cấp vốn. Bộ Tài chính cho biết, phần lớn trái phiếu phát hành những năm tới của hai nhà băng sẽ phải dùng để trả nợ gốc, lãi đến hạn.
Chẳng hạn, năm 2016, VDB được phát hành 23.000 tỷ đồng trái phiếu nhưng dùng tới 22.840 tỷ để trả nợ còn Ngân hàng Chính sách phát hành 13.000 tỷ đồng thì trả nợ 7.730 tỷ.
Đối với ngành hàng không, Bộ Tài chính cho biết, năm 2015, chương trình phát triển đội máy bay cụ thể máy bay tầm trung A321 và đường dài Boeing 787-9 của Vietnam Airlines tiếp tục được thực hiện theo kế hoạch và vốn vay được Chính phủ bảo lãnh. Tuy nhiên, hãng hàng không đã cổ phần hóa nên cần điều chỉnh chính sách vay vốn giảm dần sự hỗ trợ của Nhà nước.
Liên quan đến bảo lãnh lĩnh vực xi măng, Bộ Tài chính đánh giá, xi măng đang là lĩnh vực có nhiều dự án gặp khó khăn nhất đang phải tái cơ cấu dự án, tái cơ cấu khoản nợ vay, như tại 3 dự án: Xi măng Sông Thao (Công ty Cổ phần Xi măng Sông Thao là chủ đầu tư, Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị HUD là cổ đông chi phối), Xi măng Thái Nguyên (chủ đầu tư Tổng công ty Cổ phần Xây dựng công nghiệp Việt Nam Vinaincon) và Xi măng Hạ Long (Tổng công ty Sông Đà làm chủ đầu tư sau đó chuyển giao sang Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam - Vicem).
Chính việc phải bảo lãnh vay nợ lớn cho các tập đoàn kinh tế thuộc sở hữu Nhà nước đã đẩy nợ Chính phủ lên mức vượt trần. Ngày 4/7, Bộ Tài chính công bố bản tin nợ công năm 2014 lên 86 tỷ USD, trong đó nợ trong nước là hơn 1 triệu tỷ đồng, nợ nước ngoài 810 tỷ đồng.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính tại cuộc họp của Chính phủ cuối năm 2015, nợ Chính phủ đã vượt trần cho phép, đạt 50,3%GDP, trong khi kế hoạch được Quốc hội phê duyệt trong giai đoạn 2011-2015 là 50%GDP.
Nợ công tăng cao, nghĩa vụ trả nợ ngày càng lớn. Với nghĩa vụ trả nợ khoảng 273.000 tỷ đồng năm 2016, Chính phủ đã duyệt kế hoạch vay 452.000 tỷ đồng (ứng 20 tỷ USD). Trong đó, bù đắp bội chi ngân sách là 254.000 tỷ đồng.
Dự kiến mức trả nợ vay năm nay tăng lên 273.000 tỷ đồng (12 tỷ USD).
Chính vì “gánh nặng” này, trong báo cáo của Bộ Tài chính đã đưa ra nhiều kiến nghị nhằm hạn chế các khoản bảo lãnh và sử dụng hiệu quả nguồn vốn này. Đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp phải nỗ lực thút các nguồn vốn khác, đảm bảo nghĩa vụ trá nợ, đàm phán với bên cho vay để tái cơ cấu các khoản nợ.
Kiều Châu
Vneconomy
|
