|
ITA: Nợ gì mà cấn hoài không hết?
Đều đặn hàng năm, ITA phát hành hàng trăm triệu cổ phần để cấn trừ công nợ. Điều này khiến cổ phiếu liên tục bị pha loãng và là một phần lý do giải thích tại sao giá cổ phiếu ITA khó vượt mệnh giá trong gần 5 năm qua.
4 năm “in” hơn 435 triệu cp để trả cho các bên "chi viện”
Phát hành cấn trừ nợ không phải việc dễ dàng bởi khi cho vay thì chủ nợ nào cũng nghĩ đến việc thu hồi tiền mặt. Thường chỉ khi rơi vào thế bí không đòi được tiền thì chủ nợ mới đồng ý nhận vốn cổ phần thay nợ. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian qua chứng kiến nhiều đợt phát hành thành công của doanh nghiệp niêm yết nhằm mục đích cấn trừ nợ như ITA, KBC, HT1, QCG, HQC, SHN, SCR….
Có lẽ do chủ nợ đều là “người nhà”, như công ty liên doanh liên kết hay cổ đông nội bộ, nên mọi việc trở nên dễ dàng hơn. Như trường hợp của ITA, phát hành cấn trừ nợ dường như đã trở thành một thói quen thường niên những năm gần đây. Kể từ năm 2013, sau khi “nổ phát súng” đầu tiên cho thương vụ phát hành gần 116 triệu cp để cấn trừ nợ, liền hai năm sau đó ITA tiếp tục sử dụng phương án này với hơn hàng trăm triệu cổ phần được “in” ra. Chưa dừng lại ở đó, mới đây HĐQT tiếp tục lên kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cp cũng với mục đích để cấn trừ công nợ, dự kiến sẽ hoàn thành ngay trong quý 1 này.
Như vậy, nếu thành công, tổng cộng ITA đã phát hành hơn 435 triệu cp từ các đợt phát hành cấn trừ nợ kể từ năm 2013, tương ứng tổng giá trị theo mệnh giá là 4,350 tỷ đồng.
Danh sách nhà đầu tư ITA phát hành cấn nợ từ năm 2013 đến nay
Một điểm đáng chú ý là danh sách những nhà đầu tư tham gia vào các đợt phát hành cấn nợ của ITA đều có quan hệ mật thiết với doanh nghiệp này. Chẳng hạn CTCP Tập đoàn Tân Tạo xuất hiện trong 3 đợt phát hành từ năm 2013-2015 cũng do Chủ tịch ITA là bà Đặng Thị Hoàng Yến làm chủ tịch. Hiện Tập đoàn này đang sở hữu gần 128 triệu cp ITA, tương ứng tỷ lệ 15.25% vốn.
Đối với CTCP Đại học Tân Tạo (do ông Nguyễn Tân Minh – Thành viên HĐQT ITA làm Tổng Giám đốc) hiện đang là cổ đông lớn của ITA với tỷ lệ sở hữu hơn 49 triệu cp, tỷ lệ 5.86%. Ngược lại thì ITA cũng đang nắm 15% tại Đại học Tân Tạo, tương ứng giá trị vốn góp gần 812 tỷ đồng (tính đến cuối năm 2015).
Còn như trong đợt phát hành dự kiến sắp tới trong quý 1/2016 này, cái tên Truyền thông Giải trí và Sản xuất Media Ban Mai xuất hiện trở lại sau đợt phát hành gần 41 triệu cp để cấn nợ vào năm 2013. Đợt này, ITA dự kiến phát hành cho Media Ban Mai hơn 30 triệu cổ phần.
CTCP Đầu tư đô thị Sài Gòn – Mê Kông lần đầu xuất hiện nhưng không phải xa lạ gì khi đây là chủ đầu tư dự án khu đô thị Saigon – Mekong quy mô 2500 hecta, tại xã Thạnh Lợi, huyện Bến Lức và xã Bình Hòa Nam, huyện Đức Huệ, tỉnh Long An. Ngoài ra, Công ty Cổ phần Đầu tư Đô thị Saigon – Mekong là một công ty thành viên thuộc Tập đoàn Tân Tạo.
Danh sách công ty mà ITA góp vốn tính đến cuối năm 2015
Danh sách cổ đông sở hữu trên 2% vốn tại ITA
Trong tất cả lý do phát hành được ITA nêu ra là để cấn nợ cho các bên liên quan đã thực hiện “viện trợ” đặc biệt cho ITA. Trong năm 2013 và 2014, danh sách các nhà đầu tư mà ITA phát hành đã “chi viện” cho Công ty một lượng tiền khá lớn, xấp xỉ 800 tỷ đồng.
Riêng theo BCTC quý 4/2015 thì phát sinh khoản phải trả cho bên thứ ba hơn 1,000 tỷ đồng. Nhưng cũng phải nói thêm là ITA có khoản phải thu từ CTCP Phát triển năng lượng Tân Tạo 1,287 tỷ đồng từ hoạt động bán đất tại Trung tâm nhiệt điện Kiên Lương.
Có vẻ như kế hoạch phát hành cấn trừ nợ của ITA đã được nhen nhóm khi năm 2012 kết thúc. Khi đó bà Đặng Thị Hoàng Yến – Chủ tịch ITA đã truyền thông điệp đến cổ đông trong báo cáo thường niên rằng, ITA không thể tiếp cận được nguồn vốn. “Một số ngân hàng trước đây tự nguyện đến xin cho chúng ta vay, thì nay bỗng quay lưng, nhất loạt buộc Công ty trong một thời gian ngắn phải hoàn trả lại vốn vay. Có những dự án, ngân hàng đã đồng ý tài trợ vốn thì nay buộc phải từ chối vì bị ai đó cấm không được cho ITA vay”, bà Yến bộc bạch.
Sau lần chia sẻ đó thì mỗi năm nhà đầu tư lại chứng kiến ở ITA lặp lại phát hành cấn nợ cho "người nhà".
Các chỉ tiêu về nợ của ITA từ năm 2009 đến 2015
Cổ tức mất hút, giá cổ phiếu vẫn lẹt đẹt
Trải qua hai năm nhiều sóng gió (2011-2012) với kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh và nhiều biến cố đối với gia đình vị Chủ tịch. ITA bước sang năm 2013, năm đầu tiên đánh dấu phát hành cấn nợ, với từng bước khởi sắc trở lại. Đến năm 2015, doanh thu thuần ITA đạt 709 tỷ và lãi ròng đạt 182 tỷ đồng. Tính chung từ năm 2012 đến năm 2015 thì tốc độ tăng trưởng bình quân lợi nhuận ITA đạt hơn 80%.
Mặc dù ITA đang từng bước nỗ lực tồn tại và phát triển nhưng thành quả dành cho cổ đông, đặc biệt là cổ đông nhỏ lẻ vẫn còn là khoảng cách xa. Năm 2009 và 2010 có thể nói là hai năm ITA có kết quả kinh doanh ấn tượng nhất từ khi niêm yết, theo đó cổ đông cũng được nhận cổ tức và thưởng cổ phiếu khủng 110%. Tuy nhiên, chỉ có năm 2009 thì ITA thực hiện đủ 60%, còn sau đó thì giảm dần và mất hút. Lần gần nhất cổ đông ITA còn được “nếm mùi” cổ tức là vào giữa tháng 7/2013 khi đơn vị này thực hiện chốt quyền để trả cổ tức và thưởng cổ phiếu tỷ lệ 10%.
Kết quả kinh doanh ITA giai đoạn 2009-2015 (Đvt: Tỷ đồng)
Chi trả cổ tức của ITA qua các năm
Trong suốt 5 năm qua, phần lớn thời gian giá cổ phiếu ITA đều giao dịch dưới mốc 10,000 đồng/cp, EPS dưới ngưỡng 300 đồng.
Câu chuyện giá cổ phiếu ITA mãi vẫn lẹt đẹt theo lý giải của trưởng phòng phân tích tại một CTCK là do lợi nhuận mang lại chưa tương xứng với nguồn vốn (vốn điều lệ hiện tại của ITA là gần 8,385 tỷ đồng). Ngoài ra, việc phát hành khiến cổ phiếu bị pha loãng, khi các đối tượng trên bán ra ngoài thị trường (Hạ tầng Tân Tạo, Media Ban Mai, Đại học Tân Tạo đã bán 1 phần cổ phiếu ITA khi hết thời gian hạn chế chuyển nhượng) cũng làm cho giá trên thị trường bị ảnh hưởng tiêu cực. Đó là chưa kể đến rủi ro từ việc các đối tượng được phát hành mang cổ phần đi cầm cố để rút tiền, vị này nói thêm.
Diễn biến giá cổ phiếu ITA từ khi niêm yết đến nay
Nguồn:http://ptkt.vietstock.vn/
|
Chỉ số định giá cổ phiếu ITA qua các năm
|
