Vĩnh Hoàn - Tăng trưởng từ chiến lược kinh doanh hợp lý
Khép lại năm 2015, tổng kim ngạch xuất khẩu của CTCP Vĩnh Hoàn (VHC) đạt 250 triệu USD, tăng 13% so với cùng kỳ. Trong đó, riêng xuất khẩu cá tra đạt 236 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ. Vĩnh Hoàn tiếp tục giữ vị trí là công ty xuất khẩu cá tra hàng đầu Việt Nam với thị phần 11 tháng 2015 đạt 14.5%, so với 11.7% của năm 2014. Kim ngạch quý 4/2015 đạt 69 triệu USD, cao nhất trong năm, tăng 22.5% so với quý 3/2015.
VHC là một trong số ít những công ty cá tra xuất khẩu duy trì mức tăng trưởng doanh số cao trong năm 2015 trong bối cảnh xuất khẩu toàn ngành sụt giảm do ảnh hưởng từ sự suy yếu của đồng nội tệ tại các thị trường nhập khẩu chính (EU, Canada, Úc,..) so với đồng USD khiến giá nhập khẩu cá tra từ Việt Nam trở nên đắt hơn tương đối. Theo số liệu từ VASEP, ước tính cả năm 2015, kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam ước đạt 6.7 tỷ USD, giảm 14.5% so với cùng kỳ, riêng xuất khẩu cá tra ước đạt 1.58 tỷ USD, giảm 10.4% so với cùng kỳ.
Sự tăng trưởng vượt trội so với toàn ngành của VHC đến từ chiến lược kinh doanh đúng đắn mà ban lãnh đạo VHC thực thi trong suốt 5 năm qua, dựa trên năm mũi nhọn cơ bản, bao gồm: (1) mô hình kinh doanh khép kín giúp kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm, (2) xây dựng lợi thế cạnh tranh trên cơ sở cam kết chất lượng, dịch vụ, tạo giá trị khác biệt, (3) gia tăng hàm lượng giá trị gia tăng trên sản phẩm (4) quản trị chặt chẽ đặc biệt là quản trị về tài chính và (5) đào tạo và xây dựng đội ngũ nhân sự năng lực, chuyên nghiệp
Cơ hội thị trường và sự chuẩn bị bài bản
Đánh giá về thị trường xuất khẩu cá tra, ban lãnh đạo Vĩnh Hoàn nhận định thị trường rất tiềm năng và cơ hội vẫn còn rất lớn đến từ nhu cầu tiêu dùng ngày càng lớn đối với sản phẩm cá thịt trắng nuôi sạch, bền vững, có hàm lượng giá trị gia tăng cao; các thị trường mới nổi, có sức mua mạnh như Trung Quốc và Nam Mỹ; các thị trường chưa được khai thác đúng mức ở châu Âu; và cơ hội lấy thị phần từ các công ty nhỏ bị đào thải dưới áp lực thị trường.
Tại các thị trường xuất khẩu chủ chốt hiện nay của cá tra, cơ hội để mở rông hơn nữa cũng còn rất nhiều, tuy nhiên, các doanh nghiệp cần chuẩn bị tốt hơn để đáp ứng với yêu cầu chất lượng ngày càng cao, đặc biệt là thị trường Mỹ. Ngày 26/11/2015, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) thông báo sẽ chính thức triển khai quy định mới về Chương trình thanh tra cá da trơn (Farm Bill) từ tháng 3/2016, theo đó cho phép lộ trình chuyển đổi 18 tháng đối với các nhà sản xuất cá da trơn vào Mỹ. Kể từ ngày 01/09/2017, Việt Nam phải gửi tài liệu để chứng minh Việt Nam có một hệ thống kiểm tra ở nơi sản xuất và có tiêu chuẩn tương đương với Mỹ cho Cơ quan Kiểm dịch và An toàn Thực phẩm (FSIS). Nếu FSIS xác định rằng tài liệu phía Việt Nam tương đương với chương trình của FSIS, FSIS sẽ tiến hành thanh tra thực địa hệ thống tiêu chuẩn tương đương mà phía Việt Nam cung cấp. Trong thời gian chờ FSIS đánh giá, các công ty Việt Nam vẫn có thể tiếp tục xuất khẩu cá tra vào Mỹ.
Về vấn đề này, bà Trương Thị Lệ Khanh – Tổng Giám đốc VHC cho biết, Công ty đã dự phòng trường hợp Farm Bill được Quốc hội Mỹ thông qua từ hai năm trước. Farm Bill không thể phủ nhận là một thách thức mà tất cả các doanh nghiệp muốn xuất khẩu cá tra vào Mỹ phải đối đầu, tuy nhiên Vĩnh Hoàn tin rằng đó cũng là một cơ hội cho các công ty có chiến lược chuẩn bị thích hợp. Lý giải cho niềm tin này là Farm Bill sẽ tiếp tục tạo ra rào cản cạnh tranh lớn cho các đối thủ muốn gia nhập thị trường bên cạnh mức thuế chống bán phá giá khá cao hiện đang áp dụng cho các nhà xuất khẩu cá tra từ Việt Nam. Vĩnh Hoàn hiện đang tích cực phối hợp với các cơ quan ban ngành để chuẩn bị hồ sơ trình lên FSIS.
Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, hiện tại chỉ có ba công ty xuất khẩu vào Mỹ, bà Khanh cho rằng đây cũng là yếu tố giúp công tác chuẩn bị hồ sơ đơn giản và dễ quản lý hơn. Mặt khác, với bề dày kinh nghiệm về quản lý chuỗi nuôi trồng, chế biến cùng các tiêu chuẩn chất lượng đã được quốc tế công nhận (Vĩnh Hoàn là đơn vị đầu tiên có chứng nhận quốc tế ASC về nuôi trồng cá tra vào năm 2012 và là đơn vị đầu tiên đạt tiêu chuẩn BAP 4 sao của Liên minh nuôi trồng thủy sản toàn cầu- GAA vào năm 2015), Vĩnh Hoàn sẽ có lợi thế hơn các đơn vị khác trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn tương tương của FSIS.
Bà Khanh tin tưởng vào khả năng công ty đáp ứng và vượt qua rào cản kỹ thuật Farm Bill này cũng như công ty đã thành công khi tham gia vụ kiện chống phá giá với Bộ Thương mại Mỹ trước đây.
Song song với các bước đi hợp lý ở thị trường chủ chốt Mỹ, trong các năm qua, Vĩnh Hoàn không ngừng thâm nhập và mở rộng thị phần ở các thị trường tiềm năng. Trong năm 2015, VHC ghi nhận mức tăng trưởng doanh số ngoạn mục tại một số thị trường tiềm năng như Trung Quốc, Nhật Bản, Ai Cập và thâm nhập thành công ba thị trường mới như Philippines, Đài Loan, Rumania.
Thị trường xuất khẩu của VHC
Cùng với việc mở rộng thị trường, gia tăng thị phần, VHC cũng tập trung phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng nhằm đạt được tỷ suất lợi nhuận cao hơn (sản phẩm giá trị gia tăng có tỷ suất lợi nhuận cao hơn từ 10% -15% so với sản phẩm fillet đông lạnh thông thường) và tạo sự khác biệt so với các đối thủ cùng ngành. VHC đặt mục tiêu tăng tỷ trọng đóng góp vào doanh thu của các sản phẩm giá trị gia tăng từ cá tra từ mức 2-3% hiện tại đến mức 15% trong vòng 3 năm tới.
Để đáp ứng yêu cầu mở rộng thị trường và phát triển sản phẩm, VHC không ngừng củng cố năng lực sản xuất và bán hàng của mình. Bên cạnh việc gia tăng năng lực sản suất hiện hữu, mua bán sáp nhập nhằm mở rộng danh mục sản phẩm và gia tăng sự hiện diện ở thị trường xuất khẩu cũng đang được ban lãnh đạo công ty cân nhắc. Song song đó, việc xây dựng và tăng cường đội ngũ quản lý cũng như đội ngũ bán hàng tiếp tục là trọng tâm trong chiến lược công ty.
Collagen peptide và gelatin – bứt phá từ 2016
Theo nghiên cứu của Transparency Market Research, doanh thu sản phẩm collagen peptide toàn thế giới ước đạt 1.1 tỷ USD vào năm 2020, trong đó collagen nguồn gốc thủy sản chiếm tỷ trọng lớn nhất 39%, với mức tăng trưởng hằng năm từ 2014-2020 ước đạt 8.4%; doanh thu sản phẩm gelatin toàn thế giới ước đạt 3 tỷ USD vào năm 2020, trong đó gelatin nguồn gốc thủy sản chiếm tỷ trọng cao thứ hai ở 23.2% sau gelatin nguồn gốc từ heo, mức tăng trưởng hằng năm từ 2014-2020 ước đạt 9.8%. Collagen và gelatin được ứng dụng rộng rãi trong ngành dược phẩm (viên nang), thực phẩm chức năng, mỹ phẩm và sản xuất bánh kẹo. Nắm bắt được tiềm năng to lớn của thị trường collagen peptide và gelatin nguồn gốc thủy sản cũng như nhằm tối ưu hóa giá trị phụ phẩm từ quá trình sản xuất cá tra, từ 2010, Vĩnh Hoàn là công ty Việt Nam đầu tiên triển khai nghiên cứu và đưa vào sản xuất thực nghiệm thành công hai sản phẩm này, với nguồn nguyên liệu từ da cá tra.
Quý 1/2015, Công ty CP Vĩnh Hoàn Collagen chính thức đi vào hoạt động với công suất thiết kế 2,000 tấn thành phẩm/năm (1,000 tấn collagen peptide và 1,000 tấn gelatin). Trong năm 2015, VHC đã hoàn chỉnh hệ thống quản lý chất lượng với các chứng nhận như ISO 9001:2008, ISO 14001:2004, GMP-WHO, Chứng nhận Cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm của Bộ Y tế - các chứng nhận cần thiết để có thể bán nội địa cũng như xuất khẩu nguyên liệu cho các công ty dược phẩm và đạt được chứng nhận HALAL để tiến tới tiếp cận các thị trường Hồi Giáo (Trung Đông, Malaysia, Indonesia, Ấn Độ)- các thị trường rất tiềm năng vì không sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ heo. Trong năm, đội ngũ bán hàng của Công ty cũng đã chủ động quảng bá và tiếp cận các khách hàng tiềm năng thông qua các hội chợ trong nước và quốc tế, bước đầu nhận được các phản hồi tích cực.
Với các bước chuẩn bị vững chắc trong năm 2015, VHC đặt mục tiêu sản lượng bán năm 2016 đạt 700 tấn (collagen peptide: 300 tấn, gelatin: 400 tấn), đem lại doanh thu từ 6-8 triệu USD, trong đó 90% từ xuất khẩu./.
|