|
Scotland trưng cầu dân ý: Ở lại hay ra đi!
Cuộc trưng cầu dân ý về độc lập của Scotland sẽ diễn ra vào ngày 18-9. Các thăm dò cuối tuần qua cho thấy kết quả cuộc trưng cầu này sẽ rất sát sao.
Ngày 10-9, lãnh đạo ba đảng chính trị chính tại Anh đến Scotland để vận động người dân bỏ phiếu ở lại Liên hiệp Vương quốc Anh.
Thủ tướng Anh David Cameron và lãnh đạo đảng Lao động đối lập Ed Miliband bỏ cuộc đối đầu hàng tuần tại nghị viện ngày 10-9 để gặp cử tri Scotland. Đồng thời, Phó Thủ tướng Anh Nick Clegg, lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do, cũng đến Scotland.
Trong tuyên bố chung, ba nhà lãnh đạo nói: “Có nhiều điều chia rẽ chúng tôi nhưng có một điều mà chúng tôi đồng tình là: Vương quốc Anh tốt hơn là nên ở lại cùng nhau”.
Rốt cuộc, Liên hiệp Vương quốc Anh có lịch sử 300 năm đang xảy ra chuyện gì? Ngày 9-9, tờ Wall Street Journal cung cấp cho độc giả tất cả những điều cần biết xung quanh cuộc trưng cầu dân ý tại Scotland.
Scotland trưng cầu dân ý về độc lập, bên ủng hộ và bên phản đối là ai?
Bên không ủng hộ Scotland độc lập: do lãnh đạo đảng Thống nhất Alistair Darling dẫn đầu.
Bên ủng hộ Scotland độc lập: do Bộ trưởng thứ nhất của Scotland Alex Salmond, lãnh đạo đảng Dân tộc Scotland, dẫn đầu.
Thăm dò ý kiến
Kết quả cuộc thăm dò mới nhất do YouGov thực hiện, công bố vào ngày 7-9 cho thấy tỷ lệ ủng hộ Scotland độc lập khỏi Anh lần đầu tiên vượt tỷ lệ không ủng hộ. Ngoại trừ 6% cử tri vẫn còn do dự, tỷ lệ không ủng hộ Scotland độc lập là 49% trong số cử tri còn lại, trong khi tỷ lệ ủng hộ Scotland độc lập đến 51% số cử tri còn lại. Đầu tuần này, nhiều phương tiện truyền thông Anh chạy tiêu đề "Chỉ còn 10 ngày để cứu Liên hiệp Vương quốc Anh".
Trong các cuộc thăm dò trước đó, tỷ lệ không ủng hộ Scotland độc lập luôn chiếm ưu thế.
Kết quả trưng cầu dân ý có thể là: Scotland không độc lập và Scotland độc lập.
Nhưng vẫn còn có thể có một kết quả nữa: Đó là số phiếu của bên ủng hộ độc lập và bên chống bằng nhau, Scotland có thể tổ chức trưng cầu dân ý lần nữa trong 5-10 năm tới.
Các chính trị gia và Hoàng gia Anh nói gì?
Ông Darling, bên không ủng hộ Scotland độc lập, nói theo kết quả sát sao của cuộc thăm dò dư luận mà YouGov công bố ngày 7-9 và những cuộc thăm dò khác, bên không ủng hộ Scotland độc lập vẫn có thể chiếm ưu thế.
Tình hình hiện nay khiến Thủ tướng Anh Cameron chịu áp lực lớn. Có người chỉ trích ông Cameron không nỗ lực chống lại sự kiện trưng cầu dân ý về độc lập ở Scotland. Các phương tiện truyền thông cho biết đảng Bảo thủ của ông Cameron sẽ xem xét bỏ phiếu “bất tín nhiệm” nếu kết quả trưng cầu dân ý ủng hộ cho độc lập của Scotland. Tuy nhiên, ông Cameron khẳng định không có ý định từ chức và muốn lãnh đạo đảng Bảo thủ trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 5-2015.
Mặc dù phương tiện truyền thông cho biết Nữ hoàng Anh giữ thái độ trung lập về độc lập của Scotland nhưng một số phương tiện truyền thông trích dẫn nguồn tin Hoàng gia cho biết Hoàng gia và Nữ hoàng Anh có thể bị sốc đối với sự kiện Scotland độc lập.
Scotland độc lập, rủi ro sẽ là gì?
Nếu kết quả trưng cầu dân ý cho thấy số phiếu của bên ủng hộ và bên không ủng hộ Scotland độc lập gần bằng nhau, việc này sẽ thay đổi cơ cấu quản lý khu vực của Liên hiệp Vương quốc Anh, Liên hiệp Vương quốc Anh cần giao thêm quyền hạn cho Scotland, như để Scotland có quyền tự chủ nhiều hơn trong lĩnh vực thuế. Các công ty lớn như Standard Life, Ngân hàng Hoàng gia Scotland sau đó sẽ hoạt động theo chính sách của chính phủ Scotland.
Nếu kết quả trưng cầu dân ý cho thấy bên ủng hộ Scotland độc lập chiếm ưu thế, sau khi độc lập, Scotland sẽ phải đối mặt với nhiều bất ổn về vấn đề lãi suất, thuế, bảo vệ nhà đầu tư, ổn định tài chính và chính sách tiền tệ. Bộ trưởng thứ nhất của Scotland Salmond luôn bày tỏ nguyện vọng giữ bảng Anh làm tiền tệ lưu thông nhưng ba đảng chính trị chính của Anh cho biết người Anh không muốn nước khác chia sẻ đồng tiền và ngân hàng trung ương. Hơn nữa, trong tình trạng không có liên minh tiền tệ, Scotland sử dụng bảng Anh không phù hợp với luật pháp ở Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, ông Salmond nói nếu Scotland không thể sử dụng bảng Anh, sau khi độc lập, Scotland sẽ từ chối trả nợ 140 tỉ bảng Anh.
Trong khi đó, các nhà phân tích của ngân hàng Barclays cho rằng Scotland độc lập sẽ khiến nền kinh tế của Liên hiệp Vương quốc Anh và Scotland sau khi độc lập đối mặt với nhiều khó khăn. Barclays dự báo nếu Scotland độc lập, thâm hụt tài chính của Scotland ít nhất là 6,4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Phản ứng của thị trường hiện tại:
Cuối tuần qua, bảng Anh so với đô la Mỹ thấp nhất trong gần 10 tháng qua.
Trong khi đó, lãi suất đồng bảng Anh tăng mạnh. Thị trường dự báo Ngân hàng trung ương Anh có thể trì hoãn tăng lãi suất cơ bản theo kế hoạch vào tháng 4-2015 đến tháng 7-2015.
Giá cổ phiếu của hai ngân hàng lớn ở Scotland là Ngân hàng Hoàng gia Scotland và ngân hàng Lloyds giảm mạnh.
Deutsche Bank cho biết thị trường hiện đang xem xét 50% khả năng độc lập của Scotland.
Phản ứng của thị trường ngoại hối trong tương lai:
Phản ứng của thị trường ngoại hối đối với ba kết quả: không độc lập, bỏ phiếu gần bằng nhau, độc lập có thể không cân xứng.
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy nếu bên ủng hộ Scotland độc lập tiếp tục chiếm ưu thế, thị trường có thể rất nhạy cảm. Diễn đàn tài chính Zerohedge cho rằng từ nay đến ngày 18-9, đồng bảng Anh sẽ tiếp tục yếu.
Các nhà phân tích của ngân hàng Societe Generale dự đoán trong ngày trưng cầu dân ý, nếu kết quả là độc lập, đồng bảng Anh có thể giảm từ 3-5%.
Phản ứng của thị trường chứng khoán trong tương lai:
Nếu trưng cầu dân ý cho kết quả Scotland độc lập, thị trường chứng khoán Scotland có xu hướng giảm, trong khi thị trường chứng khoán Anh có cả tốt lẫn xấu.
Các nhà phân tích của Barclays cho rằng nếu kết quả cuộc trưng cầu dân ý là Scotland độc lập, tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán Anh là hạn chế, nhưng một số công ty niêm yết tại London như BG Group, Ngân hàng Hoàng gia Scotland, ngân hàng Lloyds, Diageo, BAE Systems sẽ bị ảnh hưởng. Tác động tiêu cực đến từ: biến động tiền tệ, tăng phí bảo hiểm rủi ro, niềm tin của thị trường đối với Scotland thấp.
Tuy nhiên, Scotland độc lập có lợi cho cổ phiếu của các hãng hàng không như EasyJet, Ryanair và IAG vì bên ủng hộ Scotland độc lập cam kết sẽ cắt giảm hoặc miễn thuế cho du khách.
Sự kiện trong tương lai gần
Scotland độc lập có thể khiến dự án năng lượng tái tạo có vốn đầu tư 14 tỉ bảng Anh, tạo ra 12.000 việc làm, bị ngừng lại.
Phúc Minh
tbktsg
|
