Nông nghiệp Việt Nam: Sẽ rộng cửa để “hút” FDI

Nhiều năm nay, nông nghiệp luôn đứng tốp cuối trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam. Đề án “Tăng cường thu hút và quản lý đầu tư trực tiếp nước ngoài vào lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp giai đoạn 2015-2020, định hướng đến năm 2030” mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đang ráo riết hoàn thiện, được kỳ vọng sẽ vạch ra những giải pháp hữu hiệu giúp cải thiện tình trạng trên.

FDI ngày một “teo tóp”

Phát biểu tại Hội thảo tham vấn Dự thảo “Đề án thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp” do Bộ NN&PTNT tổ chức mới đây, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho biết: Cách đây 15 năm, vốn FDI vào nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 15% trong tổng vốn đầu tư FDI của cả nền kinh tế. Tuy nhiên, trong 3 năm gần đây, con số này chiếm chưa đến 0,5%. Tình trạng ngày một sụt giảm ấy rất đáng báo động. Bởi, Việt Nam là một nước XK nông sản mạnh, hàng năm đem về hàng chục tỷ USD cho đất nước. Bên cạnh những nỗ lực của bà con nông dân và cộng đồng DN trong nước, thành quả đó có sự đóng góp rất lớn của các DN nước ngoài thông qua việc đầu tư vốn, công nghệ khoa học cũng như mở rộng thị trường tiêu thụ. Nếu mất đi yếu tố FDI thì ngành nông nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều bất lợi.

Bất cập tứ bề

Ông Trần Văn Công, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NN&PTNT) đánh giá: Bao năm qua, việc thu hút cũng như hiệu quả đầu tư vốn FDI trong nông nghiệp còn nhiều hạn chế. Đó là tỷ trọng FDI thấp và thiếu ốn định. Hầu hết các dự án FDI nông nghiệp có quy mô vừa nhỏ, phân bố không đồng đều giữa các vùng, địa phương trên cả nước. Phần lớn dự án FDI vào nông nghiệp tập trung ở vùng Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long, nơi có nguồn nguyên liệu và lợi thế về cơ sở hạ tầng, thổ nhưỡng tốt. Trong khi đó, tại các tỉnh vùng sâu, vùng xa hầu như chưa thu hút được dự án nào.

Liên quan tới vấn đề này, ông Nguyễn Bá Cường-Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) bổ sung: Đầu tư FDI trong khu vực nông nghiệp hiện còn có độ chênh lệch cao giữa các ngành nghề, thường tập trung chủ yếu vào các dự án thu hồi vốn nhanh như chế biến nông sản thực phẩm; chế biến lâm sản, chăn nuôi và chế biến thức ăn gia súc. Trong khi đó, ngành trồng trọt khá quan trọng thì lại ít thu hút được các nhà đầu tư nước ngoài chiến lược để triển khai việc phát triển công nghệ sinh học trong nông nghiệp.

“Một bất cập lớn nữa là, mặc dù đã có những chính sách ưu đãi đầu tư nhưng ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn chưa thu hút đầu tư từ các nước có nền nông nghiệp mạnh như: Nhật Bản, Mỹ, Australia và các nước EU. Nông nghiệp nước ta mới thu hút được vốn FDI chủ yếu từ châu Á, nền công nghệ chưa thực sự phát triển cao như Thái Lan, Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Hàn Quốc và Trung Quốc”, ông Nguyễn Bá Cường nhấn mạnh.

Đề án mở đường?

Theo ông Nguyễn Bá Cường, để tăng thu hút FDI vào lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp, chính quyền các địa phương cần chủ động quy hoạch vùng nguyên liệu nông sản cho nhà đầu tư, trên cơ sở thỏa thuận giữa nhà đầu tư với DN theo quy định của Luật đất đai hiện hành về các hình thức cho thuê hoặc góp vốn bằng đất để cùng kinh doanh nông nghiệp.

Đồng thời, tiến hành quy hoạch lại việc sử dụng các loại đất của các dự án FDI trong nông nghiệp và xác định kế hoạch sử dụng đất lâu dài cho từng dự án FDI trong nông nghiệp trên địa bàn. “Xây dựng cơ chế linh hoạt trong việc huy động vốn (ngân sách, nhà đầu tư ứng trước,...); hỗ trợ nhà đầu tư FDI phát triển vùng nguyên liệu cũng như thực hiện đầu tư giải phóng mặt bằng cũng là những việc mà chính quyền địa phương phải nhanh chóng triển khai nhằm sớm cải thiện tình trạng ảm đạm hiện nay”, ông Nguyễn Bá Cường khẳng định.

Để gỡ những nút thắt trong thu hút cũng như sử dụng vốn FDI đầu tư trong nông nghiệp, Bộ NN&PTNT cũng đang hoàn thiện Dự thảo “Đề án tăng cường thu hút và quản lý FDI vào lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp giai đoạn 2015-2020, định hướng đến năm 2030”. Dự thảo đưa ra nhiều chính sách khuyến khích FDI trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp. Cụ thể như: ưu đãi từ vốn tín dụng, thị trường, đến đất đai, nguồn nguyên liệu, phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực… Đặc biệt, dự thảo cũng đề cập tới nhiều chính sách khuyến khích DN đầu tư mới, ứng dụng khoa học công nghệ, tạo sự bình đẳng không phân biệt giữa nhà đầu tư FDI và trong nước.

Cũng theo nội dung dự thảo Đề án, Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp với các địa phương xây dựng Danh mục các dự án ưu tiên kêu gọi đầu tư FDI vào nông, lâm, ngư nghiệp giai đoạn 2014 - 2020 và các giai đoạn tiếp theo. Song song với đó, Bộ đưa ra các giải pháp vận động đầu tư thích hợp; xây dựng chính sách thúc đẩy quá trình tích tụ ruộng đất gắn với việc chuyển dịch lao động nông nghiệp sang làm các ngành nghề khác; dựa trên định hướng của tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng các đề án phát triển chuỗi giá trị nông, lâm, thủy sản cho các sản phẩm chủ lực nhằm khắc phục tình trạng cắt đoạn về chính sách theo chuỗi và nâng cao giá trị nông - thủy sản; tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến thương mại và xúc tiến đầu tư chiều sâu và có trọng điểm…

Thanh Nguyễn

Hải quan

>   Xuất khẩu nông, lâm-thủy sản năm tháng đạt 12,12 tỷ USD (26/05/2014)

>   Cần tổ chức lại thị trường tiêu thụ sản phẩm cho nông dân (24/05/2014)

>   Hồ tiêu sẽ mang về cả tỉ USD cho Việt Nam (23/05/2014)

>   Giá gạo ở Philippines tăng cao do chương trình hạn chế nhập khẩu (22/05/2014)

>   Kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu 2014 dự kiến đạt 1 tỷ USD (22/05/2014)

>   Có thể bỏ giá sàn xuất khẩu gạo (22/05/2014)

>   Thế giới sẽ biết đến hạt điều Việt Nam (22/05/2014)

>   Tăng xuất khẩu điều chế biến sâu sang các thị trường Nhật, Mỹ, châu Âu (19/05/2014)

>   Nửa đầu tháng 5 xuất khẩu được gần 181 nghìn tấn gạo (17/05/2014)

>   Thị trường cà phê: Biết tin ai đây? (17/05/2014)