Giá xăng dầu: Sẽ hết… “thâm cung”
Phát biểu với báo giới ngày 13-1, ông Đinh Tiến Dũng - Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có những cam kết rằng, năm 2014 độ minh bạch thị trường xăng dầu sẽ được cải thiện. Ông Dũng nói: Các yếu tố giá cơ sở, giá xăng dầu thành phẩm sẽ được cập nhật thường xuyên, ai cũng có thể nắm. Về giá xăng không có gì để che giấu được. Vì càng úp mở càng dễ khuất tất. Giá thế giới như thế nào, các tính giá cơ sở ra sao sẽ được Bộ Tài chính sẽ công khai. Thị trường xăng dầu đang được điều hành theo nghị định 84/2009/CP-NĐ, nghị định này bộc lộ nhiều thiếu sót và đang sửa đổi, bổ sung.
Trong khi đó "thâm cung bí sử” mặt hàng xăng dầu, dường như không ai đoán định được. Giá xăng luôn trong tình trạng tăng nhanh giảm chậm. Thậm chí giá cơ sở, giá platts tại thị trường Singapore nơi Việt Nam lấy làm giá tham chiếu ngoại trừ 17 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu và Bộ Tài chính, thì ít ai được rõ. Trước đây, tập đoàn xăng dầu Việt Nam Petrolimex có niêm yết giá xăng thành phẩm tại thị trường Singapore trên webside của tập đoàn nhưng cũng chỉ được một thời gian.
Vì vậy, nhiều chuyên gia lẫn người dân đặt câu hỏi lấy cơ sở nào để tính toán giá xăng dầu? Tại sao không công khai diễn biến giá xăng dầu thế giới làm cơ sở tính giá và công khai cả phương án tính giá…Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long trao đổi với Đại Đoàn Kết: Thị trường xăng dầu vẫn có vấn đề bởi có 17 đầu mối kinh doanh xăng dầu nhưng riêng Petrolimex đã chiếm gần 50%, với hơn 2.000 điểm bán. Mỗi lần doanh nghiệp này "ho hen” thì cả thị trường bị ảnh hưởng. Do vậy, các mức giá cơ sở, giá thành phẩm do tập đoàn này đưa ra cần phải được kiểm chứng lại. Giá xăng dầu muốn được công khai minh bạch, người dân lẫn chuyên gia phải được nắm các yếu tố cấu thành giá ra sao.
Còn theo TS Nguyễn Minh Phong, mỗi lần tăng hay giảm giá xăng đều không có giải trình của cơ quan hữu quan và cơ sở pháp lý. Phần lớn thời gian và mức độ tăng giảm đều gắn với sự thiếu minh bạch, trách nhiệm giải trình và khó thuyết phục.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng hứa, trong năm 2014 sẽ công khai minh bạch hơn nữa trong điều hành giá xăng dầu, đó là công bố công khai diễn biến giá xăng dầu thế giới từng ngày, từng chủng loại xăng dầu trong bình quân 30 ngày làm căn cứ để điều hành giá xăng dầu trong nước. Công khai minh bạch trong phương án tính toán giá cơ sở, trong đó chi tiết từng yếu tố chi phí cấu thành giá cơ sở như giá xăng dầu thành phẩm thế giới. Các khoản thuế, phí kinh doanh, lợi nhuận định mức sử dụng quỹ bình ổn giá.
Năm 2014, công tác điều hành giá theo đúng pháp luật về giá. Giá các mặt hàng chiến lược phải theo định hướng, có sự quản lý của nhà nước, trong quá trình điều hành, đảm bảo hài hòa lợi ích doanh nghiệp, nhà nước và người dân. Phải công khai minh bạch, càng công khai minh bạch càng tốt, tôn trọng quyền định giá của doanh nghiệp. Từng bước xóa bỏ tình trạng bù chéo trong điều hành về giá cả trong nền kinh tế và thả giá theo thị trường
Bộ trưởng Bộ Tài chính dẫn giải, năm 2013, từng bước xóa bỏ bù chéo, ví dụ giá bán than theo điện, chúng ta điều hành theo giá thị trường. Trong quá trình điều hành về giá, cùng với đó là chính sách an sinh xã hội được đảm bảo, để hỗ trợ cho người nghèo, gia đình chính sách, vùng sâu vùng xa. Ngoài ra, một sản phẩm nữa cũng tiến hành thả lỏng đó là "khí”. Mặt hàng này hiện vẫn bù chéo nhiều nhưng trong thời gian tới sẽ được tính đúng tính đủ chi phí.
Bộ Tài chính đặt ra mục tiêu, dự toán thu cân đối NSNN năm 2014 là 782.700 tỷ đồng. Trong đó thu nội địa 539.000 tỷ đồng; thu dầu thô 85.200 tỷ đồng; thu cân đối từ XNK 154.000 tỷ đồng; thu viện trợ 4.500 tỷ đồng. Riêng thu nội địa phấn đấu tăng tối thiểu 5%; thu từ hoạt động XNK tăng tối thiểu 3% đồng thời kiểm soát chặt chẽ việc hoàn thuế, số hoàn thuế GTGT không quá 70.000 tỷ đồng. Dự toán chi NSNN 1.006.700 tỷ đồng tăng 28.700 tỷ đồng tăng 2,9% so với dự toán năm 2013. Trong đó phải dành 54.000 tỷ đồng cho các nhiệm vụ tăng chi (chi trả nợ, chi tiền lương)…
Thúy Hằng
Đại đoàn kết
|