Thủy sản “se duyên” với nước ngoài
Nếu lựa chọn đúng nhà đầu tư, doanh nghiệp thủy sản Việt Nam sẽ tận dụng và phát huy nhiều lợi thế khi hợp tác với đối tác ngoại.
Một số đại gia ngành thủy sản Việt Nam đã và đang có kế hoạch chào bán cổ phần (CP) cho nhà đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp (DN) thủy sản có thị trường tốt, tăng trưởng ổn định trong giai đoạn kinh tế suy thoái hiện đang là đích nhắm của các nhà đầu tư ngoại.
Đại gia bán cổ phần
Công ty CP Hùng Vương (mã chứng khoán HVG) cho biết đang chuẩn bị phát hành thêm 30 triệu cổ phiếu cho đối tác chiến lược Singapore với giá thấp nhất là 30.000 đồng/cổ phiếu. Việc phát hành sẽ mang lại khoản thặng dư 30 triệu USD và nâng giá trị sổ sách của HVG. Lãnh đạo Công ty CP Tập đoàn Minh Phú (mã chứng khoán MPC) cũng cho biết sẽ chuyển đổi Công ty TNHH Chế biến thủy sản Minh Phú - Hậu Giang (mã chứng khoán MPHG) do Minh Phú nắm 90% vốn thành công ty CP bằng cách chào bán 26,5 triệu cổ phiếu mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu, nâng vốn điều lệ từ 600 tỉ đồng lên gần 866,7 tỉ đồng.
Trước đó, năm 2012, Minh Phú đã từ chối hợp tác với đối tác Thái Lan là Công ty Charoen Pokpand Foods (CP Foods) dù giá thỏa thuận lên đến 50.000 đồng/cổ phiếu. Thời điểm đó, Minh Phú công khai quan điểm chọn nhà đầu tư để phát triển mạnh trong tương lai, tận dụng cơ hội và tiềm năng của DN để thực hiện tham vọng trở thành công ty đa quốc gia trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, xuất khẩu tôm và kế hoạch tăng vốn điều lệ từ 700 tỉ đồng lên 1.000 tỉ đồng.
Không chỉ 2 đại gia nằm trong tốp đầu ngành thủy sản Việt Nam công khai việc hợp tác với nhà đầu tư ngoại, một số DN khác trong ngành cũng âm thầm tìm nhà đầu tư nước ngoài. Công ty CP Gò Đàng (mã chứng khoán: AGD) đã mạnh tay bán 49% CP cho khối ngoại và tuyên bố muốn rời khỏi sàn chứng khoán. Ở lĩnh vực thủy hải sản chế biến, đầu năm 2012, Công ty Thực phẩm Cholimex đã bán 19% CP cho đối tác Nhật - một DN hoạt động trong ngành thực phẩm.
Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết bán CP, hợp tác với nhà đầu tư ngoại là việc rất riêng của DN. DN chỉ công bố, chia sẻ thông tin sau khi thương vụ thành công. Bán CP là một trong những giải pháp của DN để giải quyết bài toán thiếu vốn.
Được hay mất?
Khác với các DN sản xuất hàng tiêu dùng cho nội địa, hầu hết công ty thủy sản đều làm hàng xuất khẩu và sản xuất, đóng gói sản phẩm theo thương hiệu của nhà nhập khẩu nên không lo ngại mất thương hiệu sau khi bán CP. Ngoài ra, ngành thủy sản Việt Nam chưa có những thương hiệu mạnh nên không lo việc bán dưới giá thương hiệu mình. “Bán CP có thể giúp DN tăng vốn, tiếp nhận công nghệ sản xuất hiện đại, cách quản lý mới nhưng nếu không kiểm soát được, để nhà đầu tư nắm lượng cổ phiếu chi phối có thể ảnh hưởng đến tính chủ động của công ty. Trong bối cảnh nhiều DN thủy sản đi lên từ cơ sở nuôi trồng, buôn bán nhỏ, rất ít DN được đầu tư bài bản thì sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài tác động nâng cao trình độ quản trị là hết sức cần thiết. Quan trọng là DN phải nhìn rõ được 2 mặt của vấn đề và chọn nhà đầu tư phù hợp” - ông Nguyễn Hữu Dũng nói.
Theo TS Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế - tài chính - ngân hàng, chuỗi thủy sản là chuỗi giá trị toàn cầu, từ khâu con giống, thức ăn, nuôi trồng, sản xuất đến đầu ra. Hiện chuỗi giá trị thủy sản của Việt Nam còn thấp, chúng ta mong muốn thâm nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị này nên việc các DN lớn như Hùng Vương, Minh Phú hợp tác với đối tác ngoại sẽ có cơ hội mang lại giá trị gia tăng cao hơn cho DN. Ngay cả những DN lớn, lừng lẫy của Mỹ vẫn chào đón nguồn vốn trên thế giới đổ vào DN mình. Vì vậy, thu hút nhà đầu tư ngoại góp vốn trong lĩnh vực thủy sản không phải là vấn đề đáng quan ngại mà ngược lại, đây là tín hiệu tốt.
Theo đánh giá của các nhà đầu tư dài hạn, DN thủy sản Việt Nam còn nhỏ, tăng trưởng chậm nên khi có cơ chế tốt, DN sẽ có nguồn lực để phát triển. Thực tế là chỉ những DN có năng lực, có sức hấp dẫn mới thu hút được đầu tư nước ngoài. Ông Đinh Thế Hiển cho rằng DN thu hút được vốn ngoại sẽ tăng uy tín, mở rộng thị trường. Ở cấp độ quốc gia, vốn ngoại đổ vào DN Việt sẽ tạo niềm tin cho các nhà đầu tư trực tiếp, gián tiếp khác và có lợi cho nền kinh tế. Ngoài ra, với những DN lớn, có bề dày thương hiệu, kinh nghiệm thương trường và quản trị thì việc hợp tác sẽ có lợi cho DN. Riêng những DN nhà nước vừa CP hóa, còn non trẻ cần thận trọng trước quyết định “đi lại” với các nhà đầu tư nước ngoài.
Cẩn thận từ bài học ngành cà phê
Chuyên gia thương hiệu Nguyễn Trung Thẳng, Chủ tịch HĐQT Masso Group, cho biết trước thực trạng hàng loạt DN thủy sản thua lỗ, xuất khẩu giảm sút thì việc hợp tác với nhà đầu tư ngoại để tăng nguồn lực, vực dậy và phát triển hoạt động của công ty là cần thiết. Mỗi nhà đầu tư sẽ có mục đích khác nhau khi góp vốn vào DN. Nếu nhà đầu tư là 1 DN cùng ngành nghề, không chỉ góp vốn mà còn hỗ trợ về kiến thức quản trị, kinh nghiệm làm thương hiệu, phát triển thị trường thì quá tốt. Nếu nhà đầu tư là đại diện cho đại gia về thủy sản trên thế giới, muốn thông qua các quỹ đầu tư, công ty tài chính để nắm quyền chi phối các DN thủy sản, từng bước chi phối ngành thủy sản Việt Nam để từ đó quyết định giá thu mua, giá bán thì đây là vấn đề lớn. Bài học đối với ngành cà phê là một ví dụ.
Vì vậy, tùy từng DN và mục đích của nhà đầu tư mà sự hợp tác đó là có lợi hay bất lợi. Với những DN muốn bán CP cho nhà đầu tư ngoại, cần tìm hiểu và chọn lựa kỹ đối tác, có chiến lược bán rõ ràng, dài hạn.
|
Thanh Nhân
người lao động
|