|
Ảm đạm nghề nuôi cá tra xuất khẩu
Những tháng đầu năm 2013, nghề nuôi cá tra thâm canh trên địa bàn tỉnh Tiền Giang vô cùng ảm đạm do chi phí đầu vào tăng cao nhưng giá cá tra không ổn định trong suốt thời gian dài... dẫn đến diện tích nuôi cá giảm.
Nông dân lỗ nặng
Những ngày này đi vào các vùng nuôi cá tra thâm canh của tỉnh Tiền Giang thuộc các huyện Cái Bè, Cai Lậy…, trại nuôi nào cũng mang một không khí buồn hiu, vắng tanh, trong kho thì không còn thức ăn, cá trong ao thì ốm nhom do chỉ được cho ăn cầm chừng mà nguyên nhân là bởi giá cá tra đang trong thời gian dưới giá thành sản xuất, nếu bán cá sẽ bị lỗ nặng.
Ông Phạm Văn Tất, có một ao cá tra 4.000 m2 ở ấp Khu Phố, xã Hoà Hưng, huyện Cái Bè uể oải nói: “Ao cá này đã thả giống được hơn 4 tháng nhưng giá cá hiện nay rẻ quá nên mỗi tháng tôi chỉ cho ăn cầm chừng một lần. Bởi vậy mà giờ đây kho thức ăn, thuốc hóa chất, sổ sách ghi chép trong quá trình nuôi không có một thứ gì dù ao này đang có cá ở dưới”.
“Vụ trước, ao cá này cũng làm tôi thua lỗ hàng trăm triệu đồng. Giờ đây giá cá cũng chỉ xấp xỉ 20.000 đồng/kg trong khi cá phải bán được với giá hơn 23.000 đồng/kg mới có lời. Do đó, dù là ao cá ở ngay trước nhà nhưng chán quá nên cả tháng nay tôi chẳng thèm ra thăm ao”- ông Tất cho biết thêm.
Ông Trần Văn Mười, nông dân có 2 ao cá tra diện tích 7.500 m2 ở kế bên ngao ngán cho biết, vừa thua hoạch một ao cá tra 3.500m2, sản lượng gần 100 tấn cá với giá bán chỉ 19.700 đồng/kg, trong khi giá thành sản xuất một kilôgam cá của ao này là 22.000 đồng/kg. Do đó, ao này thu hoạch xong tính ra ông đã lỗ 230 triệu đồng.
“Tôi thấy tương lai con cá tra giờ sao mờ mịt quá, chẳng như những năm 2005, 2006 cứ đào ao nuôi cá tra là kiếm tiền tỷ. Nếu như thời gian tới không có gì khởi sắc, chắc chắn nông dân nuôi cá chúng tôi phải bỏ nghề vì càng nuôi càng lỗ”- ông Mười than thở.
Theo kết quả khảo sát các hộ nuôi cá tra trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, hiện nay giá cá thương phẩm được các doanh nghiệp thu mua tại ao với giá dao động ở mức 19.500 - 20.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá thành nuôi cá dao động từ 21.000 - 23.000 đồng/kg (tùy thuộc vào chất lượng giống, thức ăn và kỹ thuật nuôi). Trong đó, chi phí thức ăn 17.000 - 18.000đ, thuốc, hóa chất 1.000 - 2.000đ, cá giống 700 - 1.000đ, nhân công, lãi suất và khấu hao 1.000 – 2.000đ.
Do đó, với giá cá thương phẩm như hiện nay bình quân mỗi hecta ao nuôi cá người nuôi lỗ từ 400 triệu đến hơn 1 tỷ đồng (năng suất nuôi cá tra 250-300 tấn/ha).
Vùng nuôi co cụm
Hiện nay, việc giá cá tra nằm dưới giá thành sản xuất một thời gian dài khiến không chỉ người nuôi cá tra nhỏ lẻ gặp khó phải bán đất, nuôi gia công hoặc cho các doanh nghiệp thuê đất mà ngay cả những doanh nghiệp nuôi cá có nhà máy chế biến xuất khẩu cũng tính chuyện co cụm sản xuất hay cho ăn cầm chừng.
Ông Phan Văn Ril, quản lý trại nuôi cá tra của Công ty Nam Phương (Cần Thơ) với 5 ao, diện tích 40.500 m2 ở ấp Bình, xã Hòa Hưng, huyện Cái Bè cho biết, những ao cá này đã thả nuôi được 7 - 8 tháng nhưng trong lượng mỗi con cá bình quân chỉ 400 - 500 gram do cá chỉ cho cá ăn cầm chừng mỗi tuần 4 lần. “Do tình hình sản xuất cá tra gặp nhiều khó khăn, cộng với đất này là đất thuê nên sau khi thu hoạch xong vụ cá này thì năm sau công sẽ trả đất không tiếp tục nuôi cá nửa”- ông Ril nói.
Trong khi đó, mô hình nông dân nuôi gia công cho doanh nghiệp cũng bộc lộ nhiều bất cập khi doanh nghiệp thường nằm “kèo trên”. Ông Trần Thanh Hồng Hải có ao nuôi cá tra diện tích 8.000m2 ở ấp Tân An, xã Tân Phong, huyện Cai Lậy cho biết, năm ngoái ông nuôi gia công cho một công ty chế biến cá tra xuất khẩu, theo đó công ty sẽ cung cấp thức ăn theo hệ số 1,6 và sau thu hoạch công ty sẽ bắt toàn bộ cá với mức khoán các các chi phí con giống, thuốc men, nhân công, tiền thuê ao là 5.000 đồng/kg cá. Sau khi thu hoạch, tính ra còn lãi 2.500 đồng/kg cá nhưng đến nay công ty vẫn chưa trả tiền. Chính vì vậy, vụ cá này ông Hải quyết định nuôi riêng lẻ chứ không nuôi gia công cho công ty nửa.
Theo số liệu thống kê của Chi cục Thủy sản Tiền Giang, tổng diện tích mặt nước ao nuôi cá tra trên toàn tỉnh hiện nay là 123,3ha, giảm 3,7ha so với năm 2012; trong đó diện tích nuôi cá thể là 38,8 ha, diện tích nuôi của công ty là 65,9 ha, diện tích nuôi gia công là 3 ha, diện tích nuôi của Hợp tác xã là 15,6ha.
Cần liên kết chặt chẽ “3 nhà”
Theo ngành nông nghiệp, nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá cá tra tuột giảm, người nuôi thua lỗ phải cho ăn cầm chừng là do hoạt động nuôi cá tra trên địa bàn tỉnh còn thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa người nuôi với doanh nghiệp chế biến, chưa có biện pháp chế tài khi một trong hai bên không thực hiện đúng hợp đồng ký kết. Tiêu chuẩn chất lượng thịt cá tra màu vàng, trắng quy định chưa rõ ràng nên các công ty chế biến thu mua cá tra lợi dụng vào đó ép giá gây khó khăn cho người nuôi.
Mặt khác, đàn cá tra bố mẹ đang có dấu hiệu suy thoái, ảnh hưởng đến chất lượng đàn cá giống, tỷ lệ ương cá tra giống đạt thấp (8-10%), bệnh trên cá ngày càng trở nên khó trị, cá tra nuôi thương phẩm chậm lớn dẫn đến hệ số thức ăn cao. Người nuôi cá tra thua lỗ không có vốn đầu tư tái sản xuất, hầu hết các hộ nuôi cá tra của tỉnh không tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước.
Để vực dậy và phát triển bền vững nghề nuôi cá tra trong thời gian tới, theo ông Phan Hữu Hội, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang cần hình thành chuỗi liên kết chặt chẽ giữa ba nhà “người nuôi cá, nhà máy sản xuất thức ăn, nhà máy chế biến và xuất khẩu” để cùng chia sẻ rủi ro và lợi nhuận trong chuỗi sản xuất con cá tra.
Đồng thời, phải kiểm soát chặt chẽ chất lượng con giống, đẩy nhanh tiến độ thay thế đàn cá tra bố mẹ để tạo con giống chất lượng tốt, sạch bệnh, tăng sức đề kháng; sớm ban hành tiêu chuẩn quốc gia về quy trình kỹ thuật nuôi thâm canh cá tra; ban hành quy định giá sàng thu mua cá tra nguyên liệu; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về quản lý chất lượng giống, chất lượng thức ăn, thuốc thú y dùng trong nuôi trồng thủy sản; đẩy mạnh chính sách hỗ trợ vốn với lãi suất ưu đãi với thời gian vay trung hạn hoặc dài hạn để người nuôi cá có nguồn vốn tiếp tục tái sản xuất.
Thành Công
Công Thương
|
