Thận trọng với giao dịch nội bộ
2/3 bản công bố thông tin của các doanh nghiệp niêm yết tại các Sở GDCK là về giao dịch của cổ đông nội bộ và người có liên quan. Điều này nói lên thực trạng gì?
Có "mùi" nghi vấn
Sơ lược từ đầu tháng 12 đến nay, hàng trăm doanh nghiệp đồng loạt đưa tin về giao dịch của cổ đông nội bộ, cổ đông lớn và người có liên quan. Mới nhất là sự kiện Chủ tịch của CTCP Tập đoàn FLC (FLC), ông Trịnh Văn Quyết đăng ký mua 3,9 triệu cổ phiếu từ cổ đông sáng lập là FLC Land, một công ty mà ông Quyết cũng là chủ tịch. Hay đáng chú ý là hoạt động mua bán sôi động ở các đơn vị như HAX, GIL, PPC, CMX, HLG, TMS, STB, HQC…
Diễn biến này xảy ra trong bối cảnh TTCK ảm đạm, nên càng được NĐT quan tâm. Đặc biệt, xét thêm về tình hình doanh nghiệp cũng như nhìn lại các mối quan hệ của người tham gia giao dịch, nhiều NĐT ngờ rằng, có những giao dịch không hoàn toàn "vô tư".
Chẳng hạn, sự kiện ông Nguyễn Văn An, Chủ tịch HĐQT của CTCP Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam (THV) tuyên bố dừng kế hoạch mua 6,1 triệu cổ phiếu đã khiến NĐT bất ngờ. Dù ông An có phân trần, quyết định này xuất phát từ những trở ngại như trình tự hồ sơ chào mua công khai mất nhiều thời gian hơn và phải chứng minh nguồn tiền… thì vẫn không xóa được nghi ngại về một thông tin mang hơi hướng làm giá. Hiện tại, giá cổ phiếu THV đã rớt sàn về dưới 5.000 đồng/CP sau 8 phiên tăng giá liên tục.
Với các giao dịch mua qua bán lại giữa Sacombank (STB), Sacomreal (SCR) và CTCK SBS (SBS), Mía đường Bourbon (SBT)… câu chuyện lại càng phức tạp. Không biết đâu là sự thật của dòng chảy vốn giữa các DN liên quan này.
Đi tìm sự phòng vệ
Một số chuyên gia khẳng định, đã có vấn đề "thiếu minh bạch" trong câu chuyện liên quan đến các giao dịch mang tính nội bộ. Càng xuất hiện những giao dịch dạng này, càng chứng tỏ, tình trạng "không fair" giữa người có thông tin và người thiếu thông tin đã tăng lên.
Nhiều NĐT từng lo lắng do không rõ chuyện gì đang xảy ra khi chứng kiến một loạt động thái mua bán cổ phiếu HQC của Chủ tịch và các thành viên trong Công ty Hoàng Quân (HQC). Chỉ đến khi Công ty có công văn giải trình với HOSE về một số thắc mắc của NĐT, mọi chuyện mới vỡ lẽ. Tuy nhiên, với nhiều cổ đông, giải trình này đến quá muộn và không còn ý nghĩa, vì HQC đã im lặng gần nửa tháng, đủ để bất cứ ai biết trước thông tin kịp thời hành động.
Các chuyên gia cho rằng, mảnh đất giao dịch nội bộ, giao dịch của cổ đông lớn hiện quá "mờ ảo" và lơi lỏng cho những ai có ý đồ lợi dụng. Người ta có thể từ đây để triển khai một loạt các toan tính như đẩy giá, tạo thanh khoản ảo, dùng thông tin kiếm lời… Và thiệt hại dành cho người "đi sau" là điều dễ xảy ra. Vì thế, cơ quan quản lý cần chặt chẽ hơn trong các quy định về công bố thông tin của các đối tượng này.
Với NĐT, để "ngửi" thấy mùi nghi vấn trong các giao dịch nội bộ, giao dịch cổ đông lớn, ngoài chuyên môn, rất cần kinh nghiệm, đặc biệt trong việc đánh giá thực trạng doanh nghiệp.
Theo giới phân tích, đa phần những giao dịch nội bộ, giao dịch cổ đông lớn hay giao dịch của các bên liên quan có "vấn đề" đều xuất hiện ở những doanh nghiệp hoặc thua lỗ, hoặc có vướng mắc trong hoạt động kinh doanh. Bởi những doanh nghiệp thực sự tốt thường không có lý do để hành động kiểu cá cược với niềm tin như thế.
NĐT cũng có thể xét thêm giao dịch nội bộ có trùng với thời điểm của giao dịch cổ phiếu quỹ không. Nếu trùng, khả năng giao dịch có uẩn khúc là rất cao. Ngoài ra, những đăng ký mua bán với số lượng hàng triệu cổ phiếu cũng có thể xét vào diện nghi ngại. NĐT cũng cần xem thêm tỷ lệ cổ phần mua/bán của các giao dịch nội bộ/giao dịch của người có liên quan. Nếu nó chiếm tỷ lệ đáng kể, đó là lúc nhà đầu tư phải thận trọng nhiều hơn.
Ngọc Thủy
Đầu tư chứng khoán
|