|
“Mục sở thị” hoạt động margin tại các CTCK
Không chỉ cung cấp margin khi công ty chưa được sự chấp thuận của cơ quan quản lý, có CTCK còn thực hiện nghiệp vụ này với cả những mã chứng khoán nằm trong danh sách cấm.
Tính đến ngày 27/10, UBCK đã chấp thuận cho 24 CTCK triển khai nghiệp vụ cho vay ký quỹ (margin). Ghi nhận thực tế thị trường cho thấy, hoạt động này được triển khai khá đa dạng từ tỷ lệ cho vay, lãi suất cho đến danh sách mã chứng khoán được margin. Đáng chú ý, có CTCK chưa được chấp thuận vẫn cung cấp dịch vụ này và có mã chứng khoán trong danh sách cấm vẫn được margin.
Vào vai một NĐT phiền lòng về tình trạng siết chặt cho vay ký quỹ tại CTCK đang mở tài khoản, phóng viên ĐTCK gọi điện đến một CTCK trực thuộc ngân hàng. Một nữ nhân viên môi giới nhiệt tình giới thiệu: "Giao dịch margin bên em dạo này rất thoáng, tỷ lệ từ 30% đến 50% tùy mã, lãi suất 20%/năm". Cũng theo nhân viên này, NĐT sau khi mở tài khoản, ký hợp đồng sẽ được nhân viên hàng ngày gửi danh sách các mã được margin vào email để tiện việc giao dịch. Theo đó, tại công ty này, ngoài các mã đã bị cấm, còn thêm một số mã khác mà bản thân CTCK cho rằng có rủi ro cao và không chấp nhận margin.
Nhiều CTCK tỏ ra khá chào đón các NĐT sử dụng đòn bẩy. Đại đa số đều áp dụng tỷ lệ margin 50 - 50, cũng có công ty áp dụng tỷ lệ 40 - 60 tùy mã, tùy khách hàng. Lãi suất phổ biến ở mức 20 - 22%/năm. Tuy nhiên, ở một số CTCK, ngoài phí giao dịch, lãi suất, NĐT có thể phải trả thêm phí quản lý tài sản. Như vậy, lãi suất thực tế có thể tăng thêm 1 - 2%/năm.
“Thực địa” tại các CTCK cho thấy, có công ty phải tạm dừng cung cấp margin để chờ chấp thuận của UBCK. Môi giới của một CTCK cho biết, hiện công ty này đã nộp hồ sơ, bởi vậy khách hàng muốn sử dụng margin có thể sẽ phải chờ sang tháng 11/2011. Dự kiến, tỷ lệ margin tại công ty sẽ từ 50 - 70% tùy loại, song môi giới này không tiết lộ mức lãi suất.
Một số CTCK lại hạn chế nghiệp vụ margin bằng nhiều công cụ khác nhau do khó khăn về nguồn vốn. Một CTCK cho biết, hiện đang áp dụng tỷ lệ margin phổ biến 50 - 50, song thời hạn cho vay rút ngắn lại. Thay vì T22 (cho vay trong 22 ngày), T30 như trước đây, NĐT chỉ được chấp nhận T5. Trường hợp không kịp nộp thêm tiền, CTCK sẽ có thông báo và chờ NĐT trong 3 ngày, nếu vẫn không bổ sung tiền hoặc chứng khoán, CTCK sẽ thanh lý lệnh. Ngoài ra, CTCK này đưa ra mức lãi suất rất cao so với mặt bằng lãi suất khoảng 20 - 21%/năm mà đa số CTCK đang áp dụng. Theo đó, 2 ngày đầu tiên, NĐT không phải trả lãi suất, nhưng từ ngày thứ 3, khách hàng sẽ phải thanh toán lãi suất "khủng" 0,075%/ngày, tương đương 27,375%/năm, mức tối thiểu là 50.000 đồng/ngày.
Đáng chú ý, một số CTCK chưa xây dựng hồ sơ theo quy định mới vẫn tiếp tục cung cấp hợp đồng hợp tác đầu tư. Môi giới của một CTCK cho biết, hiện nay chưa cung cấp margin theo Thông tư 74/2011/TT-BTC, nhưng nếu muốn, NĐT vẫn có thể ký hợp đồng T90. Khách hàng sẽ sử dụng đòn bẩy theo tỷ lệ 50 - 50, lãi suất 20%/năm, nhưng tối thiểu là 50.000 đồng/ngày. Sau khi hết thời hạn T90, nếu lượng chứng khoán vay mua có diễn biến khả quan, khách hàng có thể gia hạn thêm 90 ngày nữa. Đồng thời, CTCK cũng cung cấp qua email cho NĐT một danh sách các mã được ký quỹ với tỷ lệ khác nhau tùy theo thanh khoản.
Không chỉ cung cấp margin khi công ty chưa được sự chấp thuận của cơ quan quản lý, có CTCK còn thực hiện nghiệp vụ này với cả những mã chứng khoán nằm trong danh sách cấm. Một CTCK đang cung cấp margin cho NĐT cho biết, đối với NĐT mới mở tài khoản, CTCK chỉ chấp nhận thời hạn nợ trong ngày để hạn chế thấp nhất mức độ rủi ro. Sau 1 tháng giao dịch, nếu tài khoản tốt sẽ được CTCK chấp nhận thời hạn nợ T2 với tỷ lệ 50 - 50 hoặc 40 - 60, lãi suất 21%/năm. Nếu thị trường xấu, NĐT có thể được xem xét gia hạn thêm 1 tuần. Trong trường hợp không kịp bổ sung tiền, NĐT sẽ phải chịu lãi suất bằng 150% lãi suất margin đã công bố. Theo nhân viên môi giới, CTCK này cho phép margin một số mã nằm trong danh sách cấm. Tiêu chí quan trọng nhất là mức thanh khoản.
Một CTCK nằm trong danh sách 12 CTCK không đảm bảo các chỉ tiêu an toàn tài chính mà UBCK vừa công bố cũng vẫn cung cấp margin cho khách hàng quen với thời hạn nợ T30 và lãi suất 20,5%/năm. Phòng giao dịch của CTCK này sẽ xem xét mức độ tài khoản lớn nhỏ và hoạt động giao dịch thường xuyên đến đâu để cung cấp margin. Môi giới của công ty này cho biết, dù chưa được chấp thuận, song vẫn cung cấp margin vì phải giữ khách. Nếu chờ cho đến khi được chấp thuận margin thì không biết đến bao giờ bởi với tình hình hiện nay, CTCK này khó có thể đáp ứng các tiêu chí của UBCK.
Cùng với sự ra đời Thông tư 74, việc hợp pháp hóa margin được NĐT kỳ vọng sẽ khiến thị trường minh bạch và an toàn hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy còn nhiều vấn đề mà cơ quan chức năng cần sâu sát hơn để chuẩn hoá hoạt động này.
Hoàng Duy
đầu tư chứng khoán
|
