Ông Cao Sỹ Kiêm: Cần ‘kỷ luật thép’ để điều hòa dòng vốn
Để dòng vốn điều hòa, Ngân hàng Nhà nước cần một “kỷ luật thép” nếu không muốn các ngân hàng thương mại “vung tay quá trán”, dễ ảnh hưởng đến lạm phát.
Nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Cao Sỹ Kiêm, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, khẳng định như vậy khi trao đổi với Đất Việt xung quanh câu chuyện làm thế nào để thực hiện hiệu quả Thông tư 22 nhằm điều hòa dòng vốn, giảm lãi suất, giảm lạm phát vào những tháng cuối năm 2011…
- Nhiều ngân hàng hồ hởi đón nhận Thông tư 22 với việc cho phép vay ra trên 80% vốn huy động. Thưa ông, liệu việc hủy bỏ tỷ lệ cấp tín dụng nói trên có làm tăng lạm phát và ảnh hưởng cơ chế điều hành giảm lãi suất mới đây của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hay không?
- Tôi cho rằng, Thông tư 22 là một trong những hệ thống giải pháp để thực hiện Nghị quyết 11, bổ sung và hiệu chỉnh những phần còn thiếu của Thông tư 19 và Thông tư 13. Trong điều kiện các ngân hàng có nhiều thanh khoản như hiện nay, Thông tư 22 với nội dung quy định các ngân hàng được vay ra trên 80% vốn huy động là hoàn toàn đúng đắn. Vì đó là cách tạo điều kiện cho ngân hàng, đặc biệt là ngân hàng có vốn thừa và những ngân hàng nhỏ giải quyết vốn tốt hơn.
Thực chất của việc “nới” điều kiện cho vay ra là một cách giúp các ngân hàng có điều kiện giảm lãi suất. Lấy ví dụ, ngân hàng vay từ thị trường liên ngân hàng và huy động từ dân cư được 10 đồng với lãi suất chung là 14% một năm, nhưng trước đây chỉ có thể cho vay ra 8 đồng thì lãi suất huy động của ngân hàng thực chất phải lên đến 16,8%. Như vậy, chi phí vốn của ngân hàng tăng cao thì lãi suất khó giảm, nên việc hủy bỏ tỷ lệ cấp tín dụng nói trên là nhằm giảm chi phí vốn cho các ngân hàng. Trong điều kiện thanh khoản của ngân hàng tốt, thì việc này là nên làm để giảm lãi suất. Tôi cũng không lo ngại việc này sẽ ảnh hưởng đến lạm phát, bởi vì không ảnh hưởng đến mức dư nợ 19 - 21% của nền kinh tế. Khi tín dụng tăng nằm trong vùng điểu chỉnh ở mức quy định, vốn vay chảy vào sản xuất thì sẽ kiềm lạm phát chứ không làm tăng lạm phát.
- Chúng ta kỳ vọng Thông tư 22 sẽ giúp ngân hàng bớt chi phí, nhưng một số ngân hàng lại kêu room tín dụng 20% khiến họ khó sử dụng thanh khoản hiện có. Ông nhìn nhận thế nào về vấn đề này?
- Có thể nhấn mạnh rằng, Thông tư 22 về thực chất là một biện pháp để điều hòa dòng vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu, từ chỗ cao vào chỗ trũng. Nên biện pháp tiếp theo NHNN cần làm là điều chỉnh linh hoạt mức tăng trưởng tín dụng 20% một năm hiện đang “áp” cho các ngân hàng. Qua thời gian thực hiện, chúng ta đã thấy “mẫu số chung” 20% là không phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của từng ngân hàng và dòng vốn mà từng ngân hàng sở hữu. Tôi ủng hộ việc tăng trưởng tín dụng toàn bộ nền kinh tế chỉ 20%/năm, nhưng với mỗi ngân hàng thì cần “đo” lại, và việc này cần làm ngay. Theo tôi, nếu không giải quyết được việc này thì dù có Thông tư 22, dòng vốn vẫn sẽ nằm im như hiện nay.
- Nhưng nếu sắp xếp lại room tín dụng 20% thì chúng ta có e ngại về tỷ lệ nợ xấu tăng cao trong hệ thống ngân hàng, hoặc tái diễn tình trạng cho vay tràn lan?
- Tôi không lo lắm về nợ xấu của ngân hàng khi bản thân các ngân hàng phải tự “quản trị” việc cho vay của mình. Mặt khác, việc thực hiện tốt Thông tư 22 cũng sẽ giúp giảm bớt nợ xấu. Bởi khi dòng vốn chảy đúng địa chỉ để thúc đẩy sản xuất, phát triển kinh tế thì không lo đến nợ xấu. Việc cho vay tràn lan sẽ khó diễn ra khi mà mẫu số chung về dư nợ tín dụng cho toàn nền kinh tế vẫn được giữ. Việc sắp xếp lại room tín dụng gần như là việc anh nhà giàu thì được cho vay nhiều hơn còn anh trung lưu thì cho vay ít hơn mà thôi.
- Như vậy, có thể hy vọng lãi suất giảm từ tháng 9 hay chưa? Theo ông, những biện pháp đồng bộ để Thông tư 22 phát huy hiệu quả gồm những gì?
- Thông tư 22 ra đời sẽ tạo hệ thống giải pháp và có thể có kết quả ngay nếu thực hiện nhanh, gọn và chính xác. Tuy nhiên, tôi không đồng ý với việc sẽ hạ nhanh lãi suất mà phải giảm từ từ, có lộ trình. Giữa tháng 9, chúng ta hy vọng lãi suất sẽ giảm ở một số lĩnh vực cho vay sản xuất và mặt bằng chung lãi suất có thể giảm vào tháng 10. Bởi nếu lạm phát không xuống mà giảm lãi suất thì nền kinh tế có thêm những bất lợi mới.
Lạm phát, lãi suất và cả việc khơi thông dòng vốn đều tùy thuộc vào việc thực hiện đồng bộ những giải pháp. Chúng ta phải nhìn nhận thật sát vấn đề. Một chính sách tốt cần 2 vế: vế ra chính sách và vế thực hiện, giám sát, kiểm tra chính sách. Về Thông tư 22, tôi cho đã có vế đầu, còn thực tế Thông tư 22 có “chảy” tốt hay không tùy thuộc gần như 80% vào việc thực hiện. Để khơi thông dòng vốn, giảm lãi suất, NHNN và các đơn vị quản lý chính sách phải rút kinh nghiệm những lần ban hành các thông tư trước, không được tùy tiện giải quyết, phải có tiêu chí rõ ràng cụ thể hóa mới cho tăng vốn, tăng room tín dụng, làm tốt khâu kiểm tra, kiểm soát và tuyệt đối tuân thủ kỷ cương, kỷ luật. Các ngân hàng phải phối hợp chặt chẽ với mục tiêu chung là làm tốt cho hệ thống, tránh rủi ro. Điều này các ngân hàng phải tự giác, nhưng bản thân NHNN phải quản lý, điều hành, uốn nắn khi cần, thậm chí phải ra kỷ luật thép nếu không tuân thủ. Còn biện pháp cho hệ thống ngoài ngân hàng là tiếp tục cắt giảm đầu tư công, giảm mức độ đầu tư và hướng dòng vốn vào những dự án hiệu quả.
- Cảm ơn ông!
Mỹ Dung
đất việt
|