|
Mở cánh cửa vào TTCK Luân Đôn
Ngày 23/3, lần đầu tiên chứng chỉ lưu ký toàn cầu (GDRs) của một DN Việt Nam là CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAG) chào sàn ngoại tại Sở GDCK Luân Đôn. Với việc chính thức đặt chân vào thị trường tài chính đẳng cấp hàng đầu thế giới, HAG là nhân tố đi đầu, mở ra con đường tiếp cận thị trường vốn quốc tế cho các DN Việt Nam.
"Đường đi" của HAG
Tại Hội thảo "Huy động vốn cho các DN Việt Nam trên thị trường Luân Đôn", do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) phối hợp với Sở GDCK Luân Đôn tổ chức ngày 22/3 tại Hà Nội, với sự có mặt của ông Maichel Bear, Thị trưởng Khu tài chính Luân Đôn; Chủ tịch UBCK Vũ Bằng; đại diện ngân hàng lưu ký phát hành GDRs cho HAG, ông Sonali Shahpurwala, Giám đốc Ban quản lý khách hàng Nam Á và Đông Nam Á của Deutsche Bank cho biết, sau hơn 2 năm bắt tay triển khai, thương vụ phát hành GDRs đầu tiên cho một DN Việt Nam ra TTCK quốc tế đã thành công khi GDRs của HAG chính thức niêm yết trên Sở GDCK Luân Đôn.
Tuy đối mặt với nhiều khó khăn do cơ sở pháp lý cho hoạt động phát hành GDRs của các DN Việt Nam chưa định hình, nhưng sự thành công ban đầu của HAG mở ra cơ hội cho các DN Việt Nam khi muốn tiếp cận thị trường vốn quốc tế.
|
Theo Deutsche Bank, chứng chỉ lưu ký (DR) là một dạng giấy tờ có giá do một ngân hàng lưu ký phát hành, chứng nhận quyền sở hữu đối với các cổ phiếu phổ thông cơ sở ở thị trường nước ngoài. Các DN phát hành DR nhằm mục đích tăng vốn, tạo ra cơ hội tiếp cận với thị trường vốn quốc tế; đa dạng hoá cơ cấu cổ đông thuộc nhiều quốc gia; quảng bá thương hiệu và gia tăng uy tín trên thị trường quốc tế; tăng tính thanh khoản cho các cổ phiếu gốc. |
Trong điều kiện pháp lý còn chưa đồng bộ, theo ông Sonali Shahpurwala, khi muốn mở cánh cửa thị trường vốn quốc tế, các DN Việt Nam nên thông qua GDRs theo quy trình: ngân hàng đầu tư chịu sự quản lý của Việt Nam tiến hành thu xếp việc chào bán chứng khoán riêng lẻ cho ngân hàng lưu ký với tư cách là cổ đông trong nước. Việc chào bán này phải được UBCK phê duyệt.
Tiếp đó, bên lưu ký sẽ tiếp nhận tiền đăng ký mua chứng khoán bằng ngoại tệ rồi quy đổi ra VND. Khi thanh toán tiền mua chứng khoán bằng VND, bên lưu ký sẽ xác nhận việc sở hữu cổ phiếu của ngân hàng lưu ký. Trên cơ sở đó, ngân hàng lưu ký, mà trong trường hợp của HAG là Deutsche Bank, sẽ phát hành GDRs cho các NĐT quốc tế, trong đó đa phần là NĐT tổ chức có uy tín.
"Sự kiện GDRs của HAG niêm yết trên Sở GDCK Luân Đôn, ngoài việc tăng tính thanh khoản cho các chứng chỉ lưu ký mà NĐT nước ngoài đang nắm giữ, điều quan trọng hơn là mở ra nhiều cơ hội cho HAG và tiếp theo sẽ là một số DN lớn khác tại Việt Nam trong tiếp cận dòng vốn quốc tế", ông Sonali Shahpurwala nói.
Theo ông Maichel Bear, việc GDRs của HAG gia nhập Sở GDCK Luân Đôn là một dấu mốc quan trọng đánh dấu sự có mặt của chứng khoán của DN Việt Nam niêm yết trên TTCK quốc tế. Sở GDCK Luân Đôn sẵn sàng ký kết các biên bản ghi nhớ với UBCK, HOSE, HNX trong việc hỗ trợ các DN Việt Nam niêm yết trên TTCK Luân Đôn.
Niêm yết gián tiếp - sự lựa chọn khả thi
Năm 2010, TTCK gần như bị vắt kiệt để đáp ứng nhu cầu phát hành vốn của các DN niêm yết khi có tới 116.000 tỷ đồng đã được huy động qua thị trường này. Bước sang năm 2011, nhiều DN lớn lên kế hoạch huy động vốn "khủng" qua TTCK, báo hiệu một năm quá tải nữa trước khả năng thoả mãn nhu cầu huy động vốn của các DN. Trong bối cảnh đó, nhu cầu tìm kiếm nguồn vốn từ thị trường tài chính quốc tế là một xu hướng tất yếu.
Tuy nhiên, trong điều kiện còn thiếu đồng bộ về khuôn khổ pháp lý, cũng như khả năng đáp ứng các chuẩn mực về quản trị công ty, kế toán, kiểm toán theo thông lệ quốc tế của các DN Việt Nam còn hạn chế, thì theo ông Jeff Margolick, Phó trưởng Ban sản phẩm, Chứng chỉ lưu ký của Deutsche Bank, khi có nhu cầu niêm yết trên TTCK quốc tế, các DN nên chọn hình thức niêm yết gián tiếp, mà công cụ GDRs là một giải pháp khả thi thay vì niêm yết trực tiếp. Kinh nghiệm cho thấy, việc đi "đường vòng" này vừa với "sức khoẻ" nhiều mặt của các DN Việt Nam, bởi sử dụng công cụ GDRs giúp DN tiết kiệm cả chi phí lẫn thời gian niêm yết.
|
Ông Long Ngo, quản lý cấp cao Khu vực châu Á và Australia của Sở GDCK Luân Đôn cho biết, trong cơ cấu tổ chức của Sở có một bộ phận thị trường khá độc lập chuyên giao dịch các chứng chỉ lưu ký và đây là cơ hội tốt cho DN Việt Nam khi muốn hiện thực hoá mục tiêu niêm yết trên TTCK quốc tế. Khi niêm yết GDRs trên thị trường này, trong ngắn hạn chưa đòi hỏi các DN phải thay đổi ngay các chuẩn mực về quản trị công ty, chế độ kế toán theo thông lệ quốc tế, điều mà hầu hết DN Việt Nam đang gần như không thể vượt qua khi muốn niêm yết trực tiếp trên TTCK quốc tế. |
Niêm yết GDRs thành công sẽ mở ra nhiều cơ hội cho DN trong quá trình tiếp cận thị trường vốn của Mỹ, EU, cũng như tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu gốc, qua đó gia tăng danh tiếng trên thị trường vốn quốc tế.
Ở khía cạnh "cầu", ông Sonali Shahpurwala nhìn nhận, thị trường GDRs toàn cầu còn rất tiềm năng, bởi đến hết năm 2010, các NĐT mới giải ngân hơn 700 tỷ USD vào thị trường này. Thực tế cho thấy, nhu cầu sở hữu GDRs của các NĐT nước ngoài còn rất lớn và công cụ này đang trở nên thông dụng tại nhiều thị trường mới nổi. Sở dĩ NĐT "mê" GDRs là bởi sản phẩm này giúp giảm chi phí giao dịch và lưu ký hơn khá nhiều so với mua trực tiếp cổ phiếu tại TTCK nước ngoài. Hơn nữa, tính thanh khoản của GDRs rất cao, bởi tại thị trường Mỹ và EU, nó được giao dịch giống như bất kỳ loại chứng khoán nào.
Theo chuyên gia của Deutsche Bank, có 4 đối tác chính trong một "kịch bản" phát hành GDRs là tổ chức phát hành, ngân hàng lưu ký, người nằm giữ GDRs và bên lưu ký (cơ quan phụ trợ của ngân hàng lưu ký giúp việc lưu giữ chứng khoán gốc). "Xương sống" của một chương trình phát hành GDRs là Hợp đồng lưu ký, bởi nó làm rõ quyền, trách nhiệm của các bên liên quan trong suốt quá trình phát hành, niêm yết, cho đến quy trình chuyển nhượng, công bố thông tin…
Về định hướng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động phát hành, niêm yết trên TTCK quốc tế, ông Vũ Bằng, Chủ tịch UBCK cho biết, việc chi tiết hoá các nội dung của Luật Chứng khoán sửa đổi, trong đó có các quy định về niêm yết trên TTCK nước ngoài trong các văn bản hướng dẫn, đang được UBCK khẩn trương tiến hành. Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán sửa đổi, bổ sung đang được UBCK hoàn tất theo hướng tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích các DN niêm yết trên TTCK nước ngoài theo các thông lệ quốc tế. Việc nâng cao tiêu chuẩn niêm yết trên HOSE và HNX cũng là biện pháp giúp DN rút ngắn khoảng cách khi có nhu cầu niêm yết trên sàn nước ngoài.
Hữu Hòe
ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN
|
