Tỉnh táo để thanh lọc và xử lý tin đồn

Việc ứng xử một cách tỉnh táo, kịp thời của những cơ quan có trách nhiệm, đặc biệt là của mỗi người dân là điều quan trọng nhất

Liên tiếp trong những ngày gần đây, cơ quan quản lý đã phải phát đi những thông điệp khẩn trương để “trấn áp” tin đồn.

Tin đồn - một hiện tượng không mới nhưng lại rất “nguy hiểm” trong thời điểm khá “ nhạy cảm” đó là kinh tế đất nước đang vướng những khó khăn nhất định, nền kinh tế đang chịu tác động của sự tăng giá của nhiều mặt hàng chiến lược. Câu chuyện tin đồn và xử lý tin đồn như thế nào rất đáng bàn

Trước tin đồn về việc sắp tới Ngân hàng Nhà nước sẽ phát hành đồng tiền mệnh giá 1 triệu đồng, ngay chiều 21/2 , Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phát ra thông tin chính thức khẳng định, đây là tin đồn vô căn cứ, với mục địch xấu, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý thị trường và người dân, gây bất ổn thị trường tài chính - tiền tệ nói riêng và an toàn kinh tế xã hội nói chung.

Phản ứng chính sách kịp thời lần này của Ngân hàng Nhà nước được cho là kịp thời và đã có tác dụng, giống như cách đây vài ngày, Ngân hàng Nhà nước cũng phải phát đi thông điệp: không có chuyện khan hiếm ngoại tệ và cam kết cung ứng đủ ngoại tệ cho các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu trước những tin đồn thổi dụng ý xấu.

Nếu điểm lại những tin đồn thì thấy ngay tin đồn nhảm thường nhằm vào những lĩnh vực và mặt hàng “nhạy cảm” và ở những thời điểm nhạy cảm. Dư luận chưa quên câu chuyện của năm 2008 về tin đồn nhảm là nước ta sắp hết gạo ăn. Giống như một đại dịch, tin đồn khan hiếm gạo lan khắp các tỉnh thành phố từ Nam ra Bắc khiến không ít người đã đổ xô đi mua gạo tích trữ. Thị trường lúc bất giờ bỗng chốc hỗn loạn giá gạo tăng cao và tạo ra cơn sốt.

Cơn sốt giả tạo ấy đã giúp không ít người kinh doanh gạo kiếm bộn tiền chỉ trong vài ngày. Chỉ khi những phản ứng kịp thời của cơ quan quản lý như công bố trên phương tiện thông tin đại chúng về sản lượng lúa nước ta trong năm 2009 đạt kỷ lục, trên 39 triệu tấn, dự trữ gạo của cả doanh nghiệp và người dân khá lớn, cùng với đó là việc mở thêm hàng loạt các điểm bán lẻ ở những điểm nóng, lập tức tin đồn bị đẩy lùi. Rõ ràng, khi thông tin và phản ứng chính sách kịp thời đã góp phần đẩy lùi… tin đồn nhảm và làm cho cơn sốt gạo giả tạo không thể bùng phát mạnh.

Gần đây hơn tháng 12/2010, tin đồn “độc” về chuyện ăn cá kèo gây ung thư đã làm người tiêu dùng hoang mang. Chẳng biết tin đồn tai hại đó xuất xứ từ đâu nhưng đã khiến người nuôi cá ở Bạc Liêu và nhiều tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long khác một phen khốn đốn vì giá cá kèo tụt thảm hại. Rất may, tin đồn này cũng được ngăn chặn kịp thời.

Rõ ràng, quá nhiều tin đồn nhảm kiểu như thế giúp cho ai đó thu bộn tiền hoặc để phá hoại những nỗ lực bình ổn thị trường của cơ quan công quyền. Tất nhiên trong những trường hợp đó đã có không ít người dân và cả doanh nghiệp phải lao đao, còn cơ quan quản lý thì phải vất vả xử lý.

Xét ở nhiều khía cạnh có thể dễ dàng nhận thấy, đã và đang tồn tại những lỗ hổng và bất cập trong quản lý nhà nước khiến cho… tin đồn nhảm có nhiều “đất sống” và chúng ta cũng chưa có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn và xử lý những kẻ phao tin tin đồn thất thiệt đó… Bằng chứng là cho đến thời điểm này, cơ quan quản lý, kể cả lực lượng công an vẫn chưa thể phát hiện và xử lý nghiêm khắc một cá nhân hay tổ chức nào tung tin đồn thất thiệt cả.

Xét cho cùng, tin đồn nhảm, nhất là tin đồn về kinh tế chỉ xuất hiện khi đâu có vẫn còn có sự chưa rõ ràng, dùng dằng hay chưa nhất quán trong ban hành và thực thi chính sách của cơ quan quản lý. Như vậy, cái gốc của xử lý tin đồn nhảm chính là tạo sự minh bạch, rõ ràng và thống nhất trong việc ban hành chủ trương và thực thi chính sách.

Điều tối quan trọng là người dân phải được quyền thường xuyên tiếp nhận thông tin đầy đủ từ các cơ quan chức năng. Khi người dân được tiếp nhận thông tin chính thức, minh bạch, chắc chắn các tin đồn sai trái sẽ không dễ lan truyền, tác động tiêu cực đến xã hội.

Mặt khác, việc ứng xử một cách tỉnh táo, kịp thời với tin đồn của những cơ quan có trách nhiệm, đặc biệt là của mỗi người dân chính là biện pháp hiệu quả để “thanh lọc” tin đồn và tránh được những hậu quả xấu của tin đồn./.

Đức Thành

VOV