|
Hợp đồng không nhất thiết phải giao kết bằng văn bản
Theo với luật sư Vũ Tuấn Nghĩa, Trưởng văn phòng luật sư Vũ Tuấn Nghĩa và Đồng nghiệp, với một hợp đồng hợp tác đầu tư được giao kết giữa hai cá nhân thì pháp luật không có yêu cầu phải được ký kết bằng văn bản, tức là việc giao kết bằng lời nói hoặc bằng hành vi cụ thể có thể được chấp nhận, với điều kiện các bên phải chứng minh được có sự giao kết này.
Số báo ra ngày 15/12/2010, ĐTCK có đăng bài: "Sản phẩm option khi cơm chẳng lành", phản ánh việc ông Trần Anh Tuấn, NĐT mở tài khoản tại CTCK VNDirect từ chối sử dụng một dịch vụ do Công ty đưa ra, trong khi đã chuyển tiền vào tài khoản của một số cá nhân để thực hiện giao dịch.
Ông Tuấn đề nghị CTCK trả lại số tiền đã nộp (hơn 400 triệu đồng), nhưng phía VNDirect không hoàn trả vì nhiều lý do, trong đó quan trọng nhất là số tiền trên không nộp vào tài khoản Công ty.
Sự việc này dưới góc độ pháp lý ra sao? ĐTCK đã có cuộc trao đổi với luật sư Vũ Tuấn Nghĩa, Trưởng văn phòng luật sư Vũ Tuấn Nghĩa và Đồng nghiệp.
Theo ông, vai trò của VNDirect trong việc thực hiện hợp đồng hợp tác đầu tư như thế nào?
Căn cứ vào các thông tin đã được đăng tải thì đây là một hợp đồng hợp tác giữa hai cá nhân là khách hàng của CTCK. CTCK được khách hàng chỉ định làm người giám sát thực hiện hợp đồng giữa hai bên, tức là đóng vai trò trung gian trong quan hệ này.
Như vậy, trách nhiệm của CTCK ở đây là gì, thưa ông?
Có hai căn cứ để xác định trách nhiệm của CTCK. Thứ nhất là hợp đồng hợp tác giữa hai khách hàng, trong đó chỉ định rõ VNDirect có trách nhiệm giám sát việc thực hiện hợp đồng, yêu cầu các bên thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình theo hợp đồng. Khi một bên không thực hiện nghĩa vụ của mình theo hợp đồng thì VNDirect có trách nhiệm nhắc nhở, thậm chí áp dụng các biện pháp cần thiết (đã được các bên cho phép) để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ này.
Căn cứ thứ hai là trách nhiệm của CTCK với vai trò là người quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của khách hàng. CTCK có trách nhiệm tôn trọng quyền sở hữu của khách hàng đối với tiền và chứng khoán trên tài khoản. Khi không được sự chấp thuận của khách hàng thì CTCK không được điều chuyển hay sử dụng tiền và chứng khoán này.
Hợp đồng chưa được ký, nhưng các bên đã có những xác nhận thực hiện nội dung hợp đồng thông qua các hình thức email, tin nhắn SMS và đã có hành vi thực hiện hợp đồng. Như vậy đã đủ căn cứ để giao dịch được phát sinh hay chưa?
Vấn đề này phải căn cứ vào quy định của pháp luật dân sự về hình thức của hợp đồng. Điều 401 Bộ luật Dân sự quy định: "Hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định". Với một hợp đồng hợp tác đầu tư được giao kết giữa hai cá nhân thì pháp luật không có yêu cầu phải được ký kết bằng văn bản, tức là việc giao kết bằng lời nói hoặc bằng hành vi cụ thể có thể được chấp nhận, với điều kiện các bên phải chứng minh được có sự giao kết này. Email, tin nhắn và các hành vi khác trên thực tế cũng có thể được sử dụng như những chứng cứ để chứng minh.
Theo ông, vụ việc này nên được giải quyết như thế nào? Trường hợp vụ việc được đưa ra tòa, căn cứ pháp lý để giải quyết là gì?
Tôi cho rằng, phương thức tốt nhất để giải quyết bất kỳ tranh chấp nào là các bên cùng ngồi lại để thương lượng. VNDirect cần có vai trò tích cực để giúp các bên ngồi lại với nhau và giải quyết các khúc mắc phát sinh.
Trong trường hợp không thể thương lượng được thì các bên có thể đưa sự việc ra giải quyết tại tòa án. Theo thủ tục giải quyết các vụ án dân sự, bên đưa ra yêu cầu phải xuất trình chứng cứ chứng minh yêu cầu của mình là hợp pháp. Bên cho rằng có quan hệ hợp đồng phải chứng minh được các hành vi mà bên kia thực hiện đủ để chứng tỏ đã đồng ý với các nội dung của hợp đồng. Bên cho rằng không có quan hệ hợp đồng phải chứng minh ngược lại. Tòa án sẽ ra phán quyết dựa trên mức độ xác thực và thuyết phục của chứng cứ mà hai bên cung cấp. Khi có đủ chứng cứ cho rằng, có tồn tại quan hệ hợp đồng, thì quyền và nghĩa vụ của các bên sẽ được xác định theo hợp đồng. Nếu không đủ chứng cứ chứng minh có tồn tại quan hệ hợp đồng thì các bên sẽ phải hoàn trả nhau những gì đã nhận, nếu có thiệt hại xảy ra thì bên có lỗi gây ra thiệt hại sẽ phải bồi thường.
Ngày 17/12, ông Tuấn (bên mua chứng khoán trong hợp đồng) và luật sư đã có cuộc làm việc với VNDirect và đại diện của bà Lê Thị Thương (bên bán chứng khoán trong hợp đồng). Tuy nhiên, buổi làm việc không mang lại kết quả cụ thể khi ông Tuấn bảo lưu quan điểm rằng, ông không ký hợp đồng nên mọi khoản tiền đã nộp để giao dịch chứng khoán phải được hoàn trả. Trong khi đó, đại diện của bà Thương có những bằng chứng (qua email, tin nhắn SMS) chứng minh ông Tuấn đề nghị được sử dụng dịch vụ và trên thực tế đã có giao dịch chứng khoán trên số tiền đã nộp. VNDirect thì khẳng định, việc thực hiện hợp đồng hợp tác đầu tư là thỏa thuận giữa các cá nhân, Công ty chỉ là trung gian giám sát giao dịch. Với vai trò này, VNDirect sẽ cố gắng hết trách nhiệm để tạo điều kiện cho hai bên có thể giải quyết vấn đề được nhanh chóng và ổn thỏa.
Ngân Giang thực hiện
Đầu tư chứng khoán
|
