|
Giải bài toán vốn cho DNNVV
Xung quanh câu chuyện giải quyết khó khăn cho DNNVV VN không thể không bàn đến bài toán minh bạch tài chính. Đây là điều kiện quan trọng để các DN này có thể tiếp cận các nguồn vốn, kêu gọi đầu tư và phát triển sản xuất kinh doanh.
Ngân hàng chịu “oan”
DNNVV khó tiếp cận vốn ngân hàng, đó là một thực trạng đang tồn tại phổ biến hiện nay. Nhưng, nguyên nhân có phải do các ngân hàng “cửa quyền” hay do các DNNVV chưa đáp ứng những chuẩn mực của ngân hàng?
Theo một thống kế chưa đầy đủ, hiện ở VN có khoảng 450.000 DN, trong đó DNNVV chiếm khoảng 96%. Nhóm chiếm đa số này đóng góp khoảng 40% GDP cả nước. Hầu hết các DNNVV gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn để sản xuất kinh doanh. Một thống kê của Vụ Tín dụng, NHNN ngày 29/9/2009 công bố rằng hiện tại mới có 50% số DN ngoài quốc doanh (163 ngàn DN) có quan hệ tín dụng với ngân hàng và tổng dư nợ tín dụng chiếm 27,3% dư nợ tín dụng của nền kinh tế. Như vậy, có đến 50% DN ngoài quốc doanh (mà lượng HNNVV chiếm đại đa số) còn phải tự xoay xở từ thị trường không chính thức.
Theo một kết quả điều tra khác của Cục phát triển SMES - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ có 1/3 DNNVV có khả năng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng; 1/3 khó tiếp cận và 1/3 không tiếp cận được. Trong số DN tại VN không tiếp cận được vốn vay ngân hàng thì 80% không đáp ứng đủ điều kiện cho vay. Chính vì sự khó khăn này nên có nhiều ý kiến cho rằng các ngân hàng đang “gây khó dễ” với các DNNVV.
Điều này trên thực tế không hoàn toàn đúng, nhất là trong bối cảnh các ngân hàng đang phải cạnh tranh khốc liệt như hiện nay. Thực tế, khi xem xét hồ sơ vay vốn của DN, ngân hàng thường quan tâm đến các yếu tố như phương án sản xuất kinh doanh, dự án đầu tư của DN, năng lực vốn sở hữu hiện tại của DN, tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh dựa trên các báo cáo tài chính... Chuyên gia tài chính độc lập Nguyễn Đại Lai cho rằng, nguyên nhân trước hết nằm ở phía các DNNVV và các chính sách vĩ mô liên quan hơn là ở phía “rườm rà thủ tục” của các tổ chức tín dụng. Thực tế, từ lâu dù có văn bản và không thành văn bản thì các DNNVV của VN đều được các NHTM coi là “khách hàng truyền thống”. Nhưng buồn là chỉ truyền thống về phương diện nhóm khách hàng, loại khách hàng, chứ ít DNNVV nào trở thành khách hàng truyền thống với tư cách một pháp nhân đích danh giữ được mối quan hệ lâu dài, chung thủy, có uy tín với NHTM cụ thể nào đó như NHTM cầu mong - ông Nguyễn Đại Lai nhận xét.
Minh bạch tài chính
Để giải quyết bài toán này, theo ông Nguyễn Đại Lai là cần phải có “quy định chuẩn mực hóa thông qua hệ thống tiêu chí hay các điều kiện vay vốn ngân hàng cho sản xuất, kinh doanh”.
Bản chất của hoạt động tín dụng là NHTM và DN “chia” lợi nhuận từ khu vực sản xuất, dịch vụ của nền kinh tế để duy trì sự phát triển của mình. Chính lẽ đó, phải xem xét vấn đề tiếp cận vốn của DNNVV trên cơ sở mối quan hệ lợi ích giữa DN này với DN khác. Như vậy, nếu đứng trên cơ sở này, thì việc chứng minh tính minh bạch trong tài chính, năng lực sản xuất kinh doanh - hay nói một cách khác là khả năng trả nợ/sinh lợi của DN rất cần thiết.
Nhận định về vấn đề này, ý kiến của nhiều chuyên gia cho rằng đòi hỏi sự xuất hiện của một đơn vị kiểm toán độc lập. Tuy nhiên, hiện nay các DN vẫn chưa có sự quan tâm đúng mức đến vấn đề kiểm toán. Có thể, do điều kiện “nhỏ và vừa” nên họ thường phải cân nhắc giữa chi phí và lợi ích của hoạt động kiểm toán mà bỏ qua sự cần thiết phải có sự tham gia của bên thứ ba này. Ông Nguyễn Thành Trung - Tổng Giám đốc Cty Mazars cho biết: “Các hợp đồng tín dụng dài hạn hầu hết đều có nội dung yêu cầu hàng năm đơn vị vay vốn phải xuất trình cho ngân hàng báo cáo tài chính được kiểm toán xác nhận. Việc quy định mang tính pháp lý bắt buộc với các thông tin tài chính trước khi công bố phải được kiểm toán thể hiện rõ vai trò kiểm tra, kiểm soát các DN VN của kiểm toán độc lập trong quá trình đổi mới nền kinh tế. Kiểm toán góp phần tăng mức độ tin cậy của các thông tin tài chính góp phần lành mạnh hóa quan hệ quốc tế.”
Việc kiểm toán báo cáo tài chính quý, năm chưa phải là quy đinh bắt buộc đối với các DNNVV. Tuy nhiên, kiểm toán chính là một bên thứ ba trong việc hỗ trợ DN xác nhận về thông tin tài chính DN với các đối tác bên ngoài, trong đó có ngân hàng, gia tăng cơ hội cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn vay. Hơn thế, hoạt động kiểm toán không đơn thuần là kiểm tra và xác nhận tính chính xác của thông tin, mà các Cty kiểm toán có thể thông qua hoạt động kiểm toán, tư vấn và hỗ trợ các DN nâng cao năng lực quản trị DN về tài chính.
Nguyễn Thu Thủy
diễn đàn doanh nghiệp
|
