Gạo được giá, Thái phổng tay trên
Chiều 7.9, hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), cho biết có rất ít hợp đồng xuất khẩu gạo được ký mới sau quyết định nâng giá sàn xuất khẩu gạo hồi cuối tháng 8 vừa qua. Vậy tại sao lúa gạo nội địa vẫn ở mức cao?
Lượng gạo xuất khẩu mà bộ Công thương thống kê đến hết tháng 8.2010 là trên 5 triệu tấn, giá trị 2,3 tỉ USD trong tổng số 6,2 triệu tấn có hợp đồng. Một nguồn tin từ VFA xác nhận trong số hợp đồng đã ký, có đến gần 2 triệu tấn được doanh nghiệp thoả thuận giao khách hàng dồn cục vào hai tháng 8 và 9. Do có quá nhiều tàu vào bốc hàng vào thời điểm ngắn, doanh nghiệp lại chưa có sẵn gạo nên đổ xô đi mua. Yếu tố này, là nguyên nhân chính – theo đánh giá của VFA, giúp thị trường lúa gạo nội địa trở nên sôi động, giá tăng từ đầu tháng tám đến nay. Ngoài ra, đò̀n bẩy kích giá lúa gạo còn phải kể đến nhu cầu mua xuất khẩu tiểu ngạch, mua tạm trữ và mua gối đầu cho các hợp đồng ký mới. Tuy nhiên, khi giá lúa trên thị trường tăng cao, lên đến 5.400 – 5.500 đồng/kg như hiện nay, thì cũng là lúc nông dân không còn sản phẩm bán.
Nhìn lại chính sách điều hành xuất khẩu gạo từ đầu năm đến nay, điểm đáng ghi nhận đó là việc áp dụng cơ chế thông thoáng bằng cách bỏ giá sàn trong suốt thời gian từ tháng 4 đến cuối tháng 8 đã giúp doanh nghiệp tự do kinh doanh. Biện pháp nới lỏng quản lý này là đòn bẩy để doanh nghiệp tận dụng mọi cơ hội bán gạo. Theo thống kê của VFA, chưa hết quý 3 mà doanh nghiệp đã ký vượt chỉ tiêu xuất khẩu. Lúa gạo hè thu, do đó, không còn lặp lại tình cảnh dư thừa trước diễn biến thị trường xuất khẩu trầm lắng, người bán nhiều hơn người mua như trong suốt quý 2 năm nay.
Tuy nhiên, chính sách điều hành xuất khẩu thông thoáng không có nghĩa là đã mang lại lợi ích cao nhất cho các chủ thể kinh doanh lúa gạo. Do nhận định sai thông tin thị trường nên doanh nghiệp vội bán gạo vào thời điểm giá thế giới ở mức quá thấp. Đến nay giá tăng cao thì hầu như không còn gạo bán. Có thể dễ nhận thấy điều này qua biện pháp nâng giá sàn xuất khẩu mà VFA áp dụng ngày 27.8. Động thái này đang phản ánh chính sách thắt chặt xuất khẩu gạo của Việt Nam. Nguyên nhân chủ yếu là do lo ngại cung cầu lúa gạo mất ổn định, cũng như tính toán chiến lược trữ hàng dựa vào dự báo giá gạo thế giới sẽ cao hơn.
Ông Phạm Quang Diệu, chuyên gia công ty cổ phần phân tích và dự báo thị trường Việt Nam cũng đưa ra nhìn nhận rằng, Việt Nam đang bỏ lỡ những cơ hội thu được lợi ích tốt nhất khi thị trường lúa gạo thế giới tăng giá. Trong khi đó, ở chiều hướng ngược lại, do nắm bắt tốt thông tin thị trường hơn, Thái Lan lại đang có xu hướng mở kho dự trữ hòng tăng cường xuất khẩu. “Xét về tổng thể, doanh nghiệp Việt Nam đang đứng bên lề khi giá gạo thị trường thế giới tăng cao để cho Thái Lan hưởng lợi”, ông Diệu nói.
Đặng Hoàng
Sài Gòn Tiếp thị
|