Xuất khẩu da - giày Việt Nam trong năm 2010:
Khát vọng 5,4 tỉ USD
Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh kinh tế thế giới và đất nước không lấy gì khả quan, các DN xuất khẩu da giày VN vẫn đạt được những thành quả rất đáng khích lệ.
Theo Hiệp hội Da - giày VN (Lefaso), đến tháng 8.2010, các DN da - giày VN vẫn dồi dào đơn hàng. Hơn 500 DN ngành da giày đang tự tin với khát vọng sẽ đạt kim ngạch xuất khẩu năm 2010, với con số kỷ lục: 5,4 tỉ USD.
Chủ tịch Lefaso Nguyễn Đức Thuấn (trái) và nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương Bùi Xuân Khu tại một gian hàng triển lãm da - giày tại TPHCM vào năm 2009.
Chủ tịch Lefaso Nguyễn Đức Thuấn (trái) và nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương Bùi Xuân Khu tại một gian hàng triển lãm da - giày tại TPHCM vào năm 2009.
Đủ sức cạnh tranh
Ông Nguyễn Đức Thuấn – Chủ tịch Hiệp hội Da - giày VN (Lefaso) – khẳng định tại buổi họp báo do Lefaso tổ chức ở TPHCM ngày 18.8 rằng: “Mặc dù năm 2009 có rất nhiều khó khăn, tác động xấu đến ngành da - giày... Song, các DN da - giày vẫn nỗ lực vượt qua nhiều gian khổ và đạt được những kết quả hết sức khả quan. Điều đó cho thấy, ngành da - giày vẫn tiềm tàng, đủ sức cạnh tranh với các quốc gia khác trong khu vực về xuất khẩu da - giày”.
Thật vậy, trong tổng sản lượng sản xuất giày của thế giới vào khoảng 17 tỉ đôi/năm, thì trong đó, có khoảng 6-7 tỉ đôi được gia công xuất khẩu. Khoảng 70% sản lượng giày thế giới được sản xuất tại Châu Á. Trong đó, Trung Quốc chiếm 70%, VN chiếm 12 – 15%, phần còn lại thuộc các nước Bangladesh, Thái Lan, Indonesia... Với sự tăng trưởng liên tục về giá trị xuất khẩu qua các năm, ngành da giày VN được đánh giá là 1 trong 3 ngành kinh tế mũi nhọn (sau dầu khí và dệt - may). Bình quân hằng năm, ngành da - giày tăng trưởng từ 10 – 15%.
Cuối năm 2009, ngành da - giày xuất khẩu đạt kim ngạch trên 4,1 tỉ USD. Trong 7 tháng đầu năm 2010, con số trên đã là 2,79 tỉ USD và dự kiến cả năm 2010, các DN da - giày VN sẽ đạt kim ngạch xuất khẩu khoảng 5,4 tỉ USD. Ông Thuấn cho biết, ngành da - giày trong những năm gần đây, luôn giữ ở vị trí thứ ba về đóng góp kim ngạch xuất khẩu lớn cho đất nước. Do đó, khả năng duy trì tốc độ tăng trưởng của ngành da - giày từ nay đến năm 2025 là rất khả thi.
Một trong những yếu tố mang lại sức cạnh tranh mạnh mẽ cho ngành da - giày VN – đó là nguồn nhân lực dồi dào, có tay nghề cao. Ông Diệp Thành Kiệt – Phó Chủ tịch Lefaso – cho biết: “Hiện cả nước có khoảng 650.000 CN làm việc trong ngành da - giày. Chỉ tính riêng về mảng nhân lực, thì năng lực cạnh tranh về giá lao động của VN đủ sức cạnh tranh tốt đến năm 2025”. Theo các chuyên gia ngành da - giày, các nước có mức GDP bình quân đầu người dưới 4.000USD/năm/người sẽ có khả năng duy trì tốt sự cạnh tranh. Ở VN, dự báo đến năm 2020, bình quân GDP sẽ ở mức 3.500USD/người/năm. Do vậy, ngành da - giày VN vẫn còn tiềm tàng sức cạnh tranh với các nước trong khu vực, trong lĩnh vực lao động.
Vẫn cần tiếp sức
Nhiều năm nay, hầu hết các DN da - giày VN đều phụ thuộc nguyên liệu, vật tư từ nước ngoài; chính vì vậy, các DN phải tốn kém tới hơn 60% giá trị thành phẩm cho vật tư sản xuất. Điều này dẫn tới lợi nhuận, giá trị gia tăng, chất xám trong thành phẩm của DN bị thu hẹp. Ông Nguyễn Đức Thuấn nói: “Da - giày rất cần da thuộc cho sản xuất. Thế nhưng, một nghịch lý là trong nước chỉ có 20 DN chuyên ngành thuộc da, không đủ cung ứng da thuộc cho sản xuất giày xuất khẩu. DN thuộc da lại bị gắn với ô nhiễm môi trường; chúng tôi đã đi tới nhiều địa phương tìm chỗ đặt nhà máy thuộc da, thì địa phương nào cũng từ chối”. Bên cạnh đó, lực lượng lao động của ngành da - giày, dù hiện nay đã có mức lương không thấp, bình quân 2, 5 – 2,8 triệu đồng/CN/tháng.
Tuy nhiên, trước sự phát triển của nhiều ngành nghề khác như thủy sản, đồ gỗ, dệt - may v.v..., hiện tượng khan hiếm CN đang là vấn đề nan giải cho ngành da - giày. Bởi vậy, Lefaso đang chủ trương đưa nhà máy sản xuất về nông thôn, thay vì ở thành thị. Chủ trương này, theo ông Phan Thế Hào – Vụ trưởng, đại diện Bộ Công Thương tại TPHCM – đã được Bộ Công Thương tán đồng. “Mang nhà máy da - giày về tận các địa phương sẽ giúp người lao động không cần phải lên thành phố tìm việc mà vẫn có được việc làm, với thu nhập, mức lương không đổi”.
Tuy nhiên, cái khó cho các DN da - giày khi di chuyển nhà máy về nông thôn là mặt bằng. Một số DN rất muốn mở nhà máy ở các tỉnh vùng ven TPHCM như Tây Ninh, Bình Phước, Đồng Nai... lại rất gian nan trong việc tìm đất. Chính quyền địa phương thường đòi hỏi DN phải thật sự đổ vốn đầu tư lớn vào địa phương, mới giao đất với nhiều ưu đãi. Còn những DN da - giày nhỏ và vừa rất khó tìm thuê được các nhà xưởng có sẵn cơ sở vật chất. Trước những cơ hội mới trong xuất khẩu, cùng sức mạnh cạnh tranh vốn có, ngành da - giày VN vẫn cần một sự hỗ trợ đáng kể từ Chính phủ, các địa phương và các bộ, ngành thì mới đạt được những kết quả như mong đợi.
Cao Hùng
lao động
|