|
Trái phiếu lên ngôi
Có nhiều lo ngại rằng DN sẽ khan vốn trong mùa làm ăn cuối năm, nên một số DN bắt đầu tìm đến trái phiếu để huy động vốn. Mặc dù vậy, theo nhiều chuyên gia tài chính, trái phiếu là một công cụ huy động vốn còn khá mới mẻ, nhiều lợi ích nhưng không dễ sử dụng và không phải DN nào cũng có thể nắm lấy. DĐDN có cuộc trao đổi với TS Lê Thẩm Dương – Trưởng Khoa Quản trị kinh doanh – Trường ĐH Ngân hàng TP HCM về vấn đề này.
- Theo báo cáo của NHNN, tín dụng tháng 10 đã tăng 33,29%, vượt quá chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay. Ông nhận xét về vấn đề này thế nào ?
Trong bối cảnh các ngân hàng đang tích cực thu hồi nợ và giải ngân các hợp đồng tín dụng đang giảm, con số tăng trưởng tín dụng cần thuyết phục hơn. Nó phù hợp với tình hình tín dụng đang giảm nhiệt. Vì khi tăng trưởng tín dụng đã vượt chỉ tiêu, việc kìm hãm nó để đưa về mức hợp lý nhằm ngăn chặn khả năng trở lại của lạm phát đòi hỏi phải có những giải pháp chế tài. Sự biến động của tăng trưởng tín dụng phụ thuộc hoàn toàn vào việc giải ngân gói kích cầu bù lãi suất. Cho đến nay, số tiền dành cho bù lãi suất vẫn chưa sử dụng hết, mà tín dụng đã vượt chỉ tiêu. Đây chính là góc độ cần phải được nhìn nhận thấu đáo để có một lộ trình thích hợp sử dụng gói kích cầu thứ hai, trong đó có phần vay vốn lưu động ngắn hạn với mức bù lãi suất 2%/năm kéo dài đến 30/3/2010.
- Vậy tín dụng siết chặt có gây khó khăn cho nguồn vốn DN, thưa ông ?
Mặc dù lãi suất tiền gửi liên tiếp được các ngân hàng điều chỉnh tăng, song lượng tiền nhàn rỗi vào ngân hàng đang ngày một chậm lại. Dự báo của NHNN, hai tháng còn lại của năm 2009, tốc độ tăng trưởng huy động vốn toàn ngành chỉ sẽ cao hơn con số 1%.
Khó huy động vốn từ dân cư, nhiều ngân hàng tìm đến thị trường liên ngân hàng để giải quyết thanh khoản nhưng cũng gặp khó khăn. Rất nhiều nhận định cho rằng, nguồn vốn cung ứng trên thị trường liên ngân hàng hiện chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu của các ngân hàng. Lãi suất cho vay liên ngân hàng tuần qua cao nhất đã đụng trần 10,5%/năm (phát sinh đối với các kỳ hạn 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng), lãi suất cho vay thấp nhất là 5%/năm.
- Trong tình hình như vậy, DN có thể tìm đến vốn từ nguồn nào là khả thi nhất, thưa ông ?
Trên thực tế, nhằm thu hút vốn cho các dự án sản xuất, kinh doanh, những năm vừa qua, việc phát hành trái phiếu đã không còn là “đất diễn” riêng của các ngân hàng mà được nhiều DN thực hiện. Tùy theo nhu cầu vốn của từng thời điểm mà việc phát hành có thể từ vài trăm đến cả ngàn tỷ đồng. Thông qua phát hành trái phiếu, DN có thể huy động được nguồn vốn trung và dài hạn có lãi suất thấp hơn lãi suất vay ngân hàng, hay nguồn vốn lớn mà ngân hàng khó đáp ứng. Có thể chủ động sử dụng nguồn vốn huy động từ phát hành mà không phải chịu sự giám sát chặt chẽ cho từng mục đích sử dụng vốn như đối với nguồn vốn đi vay ngân hàng. Hơn nữa, DN khi phát hành trái phiếu không bị vướng trần lãi suất quy định như trái phiếu Chính phủ; không phải chịu sức ép chi phối từ cổ đông mới như phát hành cổ phiếu; được hưởng lợi từ chính sách thuế đối với khoản lãi trả trái phiếu. Do đó, gần đây, ngày càng nhiều DN đã tìm đến trái phiếu để huy động vốn.
Cụ thể như: Cty CP Đầu tư Nhơn Trạch phát hành thành công 1.000 tỷ đồng trái phiếu cho dự án Đông Sài Gòn. Mới nhất, TCty Thép VN phát hành thành công 1.000 tỷ đồng trái phiếu. Tập đoàn FPT phát hành 1.800 trái phiếu mệnh giá 1 tỷ đồng, tương đương tổng trị giá phát hành 1.800 tỷ đồng với lãi suất 7%/năm. Có thể nhận thấy rằng, hầu hết các đợt phát hành trái phiếu DN đều thành công do lãi suất cao hơn lãi suất huy động của nhiều ngân hàng hiện nay và cao hơn nhiều so với lãi suất trái phiếu Chính phủ. Việc mua bán trái phiếu cũng đơn giản, thuận lợi.
- Tuy nhiên, nhiều nhận định cho rằng việc phát hành trái phiếu DN hiện nay không dễ dàng, quan điểm của ông thế nào ?
Đúng là trên thực tế, việc phát hành trái phiếu vẫn chưa dễ. Kênh trái phiếu mới tập sử dụng tại các DN lớn, có vốn Nhà nước, hay Cty cổ phần có vốn điều lệ lớn, hoặc các ngân hàng mới cổ phần hóa mới phát hành trái phiếu DN. Nguyên nhân do so với trái phiếu chính phủ, trái phiếu DN có mức độ rủi ro cao hơn (rủi ro thanh toán, rủi ro lãi suất...), đặc biệt là đối với loại trái phiếu bất động sản, trái phiếu không có bảo đảm bằng bảo lãnh thanh toán hay tài sản đảm bảo. Thị trường trái phiếu DN không có giao dịch tập trung, nên nhà đầu tư rất khó chuyển nhượng khi cần. Đặc biệt, vấn đề công bố thông tin khi phát hành cũng khiến DN băn khoăn khi phát hành trái phiếu bởi e ngại chuyện... minh bạch. Không phải DN nào cũng có đủ điều kiện phát hành trái phiếu như: Có thời gian hoạt động tối thiểu là 1 năm; báo cáo tài chính của năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán; kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh năm liền kề năm phát hành phải có lãi. Có phương án phát hành trái phiếu được tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thông qua...
Về phía nhà đầu tư, không ít nhà đầu tư mới chỉ quan tâm tới các kênh đầu tư phổ biến như gửi tiết kiệm, kênh vàng, ngoại tệ mà chưa qua tâm tới trái phiếu DN bởi thiếu thông tin cũng như lo ngại rủi ro. Ngoài ra, khi mua trái phiếu DN, hầu hết người mua chỉ hưởng lãi suất cố định, giao dịch thứ cấp hoặc thông qua các tổ chức tài chính, DN, nên tính thanh khoản không cao, vì lý do này, nhà đầu tư không mặn mà.
Nếu những vướng mắc trên được giải quyết kịp thời, tôi tin rằng kênh phát hành trái phiếu DN sẽ là kênh thu hút vốn cho DN rất hiệu quả, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay.
- Xin cảm ơn ông !
Hải Ngọc
Diễn đàn Doanh nghiệp
|
