|
Không ngại cung hàng từ cổ phần hóa
Sáu tháng đầu năm 2009, cả nước cổ phần hóa (CPH) được 20 DN. Theo báo cáo cập nhật của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự kiến kết quả sắp xếp và chuyển đổi sở hữu DN đến cuối năm 2009 đạt thấp, trong đó CPH chỉ đạt khoảng 40 DN. Với số lượng như vậy, mức độ tăng cung hàng cho TTCK từ kênh DNNN chuyển đổi sẽ rất khiêm tốn.
Sau Vietinbank, từ đầu năm 2009 tới nay hầu như không có đợt IPO lớn nào được thực hiện. Một số DNNN có tên tuổi cũng thực hiện IPO như Gang thép Thái Nguyên, Phân bón và Hóa chất Lâm Thao..., nhưng TTCK trồi sụt vẫn là lý do chính khiến NĐT hờ hững với hàng hóa trên thị trường sơ cấp. Nhìn nhận về thực tế này, một quan chức phụ trách đổi mới DNNN nói: “Không phải DN không muốn IPO, nhiều đợt IPO đưa ra mà không có NĐT đăng ký mua, không bán được cổ phần thì làm sao CPH được. Không thể nhìn một vài DN lớn, hoạt động trong những lĩnh vực có lợi nhuận cao như ngân hàng, viễn thông... chưa CPH để nói các DN trì hoãn tiến độ”.
Theo số liệu từ Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, hiện cả nước còn 1.546 DN 100% vốn nhà nước, bao gồm 7 công ty mẹ - tập đoàn kinh tế nhà nước, 11 tổng công ty 91, 77 tổng công ty 90, 421 DN thành viên 100% vốn của tập đoàn, 1.026 công ty nhà nước độc lập, 3 ngân hàng thương mại và Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước. Theo kế hoạch, tất cả các DN trên đều được chuyển sang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp từ ngày 1/7/2010 dưới hình thức CTCP hoặc công ty TNHH. Ngoài chuyện CPH chậm do tác động từ TTCK, một khó khăn khác nằm ở việc xác định giá trị DN, lợi thế vị trí đất đai. Có DN hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tỷ suất lợi nhuận/vốn thấp, nhưng do yếu tố lịch sử, lại có vị thế “đất vàng”, nếu định giá đất cao trong xác định giá trị DN, áp lực lợi nhuận và khả năng đáp ứng kỳ vọng của NĐT sau CPH với DN sẽ ra sao? Hơn nữa, theo quy định, giá trị đất đai khi đưa vào giá trị DN CPH được tính theo giá thị trường trong điều kiện bình thường, vì vậy có DN phản ánh, do khu vực xung quanh nơi DN này đóng đô không có giao dịch nhà đất nên... chịu không lấy được căn cứ để định giá đất và cũng không có cơ quan nào có “can đảm” ký vào bản xác định giá trị DN khi thiếu cơ sở để dẫn chiếu. Đây là vướng mắc phổ biến nhất gửi về Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính.
Tại cuộc họp của Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp mới đây, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng, Trưởng ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, đã yêu cầu hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo điều kiện cho việc chuyển đổi, sắp xếp các DN 100% vốn nhà nước đúng thời hạn. Cụ thể, Nghị định 109/2007/NĐ-CP về chuyển công ty 100% vốn nhà nước thành CTCP cần được nghiên cứu sửa đổi, trong đó tập trung nghiên cứu quy định về việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược, bán cổ phần ưu đãi cho người lao động, đa dạng phương thức CPH, xác định giá trị quyền sử dụng đất và lợi thế vị trí địa lý. Trong khi những khó khăn về cơ chế đang chờ được tháo gỡ, có thể DN trong diện CPH sẽ thực hiện “bước đệm”. Để tuân thủ quy định đến ngày 1/7/2010 mọi DN đều hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, những DN này sẽ chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty TNHH trước, sau đó sẽ tiếp tục được CPH. Hơn nữa, trong số hơn 1.500 DN trên, một phần không nhỏ là các DN hoạt động trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng, nông - lâm trường quốc doanh, DN hoạt động trong lĩnh vực công ích. Đây là nhóm DN không thuộc diện CPH. Một tỷ trọng khác thuộc về các DNNN lớn, rất phức tạp khi xác định giá trị DN, đòi hỏi các bước thực hiện rất thận trọng. Chính vì những lý do này, rất có thể từ nay đến cuối năm 2009 sẽ có rất ít DNNN lớn tiến hành IPO.
Thủ tướng Chính phủ mới đây cũng đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát, đánh giá, trình phương án điều chỉnh kế hoạch CPH các DNNN trực thuộc. Tới đây, Chính phủ cũng sẽ thành lập 4 đoàn đi kiểm tra các bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện công tác đổi mới, sắp xếp DNNN. Theo đánh giá của giới chuyên gia, CPH là công việc phức tạp, một mặt phải hình thành cho được hệ thống DN đa sở hữu, phát huy thế mạnh của mọi thành phần kinh tế, phù hợp với tính chất của nền kinh tế thị trường; mặt khác, phải duy trì, giữ vững vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, CPH không dẫn đến tư nhân hoá. Do tính chất khó khăn, phức tạp này mà việc thực hiện phải có tính toán thận trọng, không nhất thiết phải CPH bằng mọi giá.
Anh Việt
đầu tư chứng khoán
|
