Tiết kiệm “đua” với chứng khoán
Mười hai lần thất bại liên tục trong chương trình phát hành trái phiếu chính phủ (hoặc được Chính phủ bảo lãnh) đã giúp thêm chút hương vị để có thể giải thích chuyện kích cầu nội địa và người Việt hàng Việt vẫn mãi là câu chuyện chính ta làm phiền ta
“Chứng khoán dễ sợ quá, chúng tôi buộc phải tăng lãi suất mạnh nhất có thể”, phó tổng giám đốc một ngân hàng nói. Một phần tiền gửi đang dần rời bỏ ngân hàng đi vào chứng khoán đã thúc đẩy dòng tiền gửi chuyển động ngày càng sôi động: hàng loạt các ngân hàng vội vã nâng lãi suất huy động VND, tăng lãi suất vàng và toan tính hạ lãi suất USD…
Tiết kiệm: mất dần tính hấp dẫn
Ngân hàng Đông Nam Á (SeAbank) tuần qua đã hai lần tăng lãi suất huy động để theo kịp thị trường. Không chỉ có ngân hàng này, hàng loạt các ngân hàng vừa tăng thêm lãi suất huy động. Các kỳ hạn dài vẫn là trung tâm, nhưng các kỳ hạn dưới một năm cũng được điều chỉnh tăng. Lãi suất tiền gửi kỳ hạn một tháng xoay quanh mức 7,0 – 7,4%/năm, ba tháng 7,8%/năm, sáu tháng từ 8,1 – 8,3%, 12 tháng từ 8,55 – 8,79%. Các kỳ hạn từ 18 – 24 tháng trở lên đạt lãi suất từ 9,0 – 9,24%/năm. Các ngân hàng còn đưa ra lãi suất thưởng, lãi suất tự động điều chỉnh tăng giảm theo từng thời kỳ…
Mặc dù mức lãi suất cơ bản tháng 6 vẫn được giữ nguyên mức lãi suất cơ bản 7%, ngân hàng vẫn lao mình vào cuộc đua lãi suất huy động. Tín dụng trong tháng 5 cho thấy các ngân hàng đã mở van cho vay với mức tăng trưởng trên 15% so với cuối năm 2008, dần đến mục tiêu 20% của cả năm 2009, tăng xấp xỉ 20% so cùng kỳ năm ngoái. Cuộc tăng lãi suất được ngân hàng khẳng định chuẩn bị cho nhu cầu tín dụng sắp tới. Ngoài khoản cho doanh nghiệp vay có hỗ trợ lãi suất, ngân hàng đang chú mục vào cho vay tiêu dùng, với lãi suất cho vay từ 13 – 16,5%, cho vay chứng khoán với lãi suất quanh mức 14,5%/năm.
Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, phó giám đốc ngân hàng Nhà nước TP.HCM, trong khi dư nợ cho vay chứng khoán theo quy định không thể quá 3%, thì hiện dư nợ cho vay tiêu dùng của các ngân hàng trên địa bàn chiếm 27% tổng dư nợ (xấp xỉ 146.000 tỉ đồng – phóng viên), gần gấp đôi dư nợ tín dụng tiêu dùng cả nước tính đến cuối tháng 9.2008. Tuy nhiên, nhiều người vay tiêu dùng cho biết, các ngân hàng không kiểm tra việc sử dụng vốn vay, nên dễ dàng vay tiêu dùng để chơi chứng khoán.
Một lý do khác là một lượng vốn gửi kỳ hạn một năm với lãi suất 19,2 – 19,5%/năm vào tháng 5 – 6 năm ngoái sắp đáo hạn. Nếu lãi suất tiết kiệm mất dần tính hấp dẫn so với các kênh đầu tư khác, nhóm khách hàng này sẽ rút ra. Phó tổng giám đốc một ngân hàng nói, càng ngày ông càng sốt ruột khi nghe các phòng giao dịch báo cáo số người rút tiền ra ngày càng nhiều. “Chỉ cần một phiên chứng khoán tăng kịch trần 5% là hấp dẫn hơn mức 8%/năm của tiền gửi tiết kiệm”, ông nói. Tất nhiên, cách tính này đã không tính tới yếu tố rủi ro khi đầu tư.
Cân đối
Cuộc đua tăng lãi suất huy động tiền gửi phần nào tác động tới các cuộc đấu thầu trái phiếu. Chứng khoán Sacombank nhận định, lợi suất giao dịch trái phiếu tuần qua tiếp tục duy trì ở mức khá cao so với tháng trước, mà nguyên nhân chủ yếu là do lãi suất huy động tiền đồng tăng, nên nhà đầu tư đánh giá việc mua trái phiếu với lợi suất thấp hơn 9,5%/năm không thể có lời.
Trong các lần thất bại, lãi suất đấu thầu trái phiếu các kỳ hạn hai năm, ba năm, năm năm đang bị đòi lần lượt ở mức lãi suất cao hơn từ 0,5 – 1%/năm so với lãi suất trần. Có hai lý do khiến lãi suất trái phiếu tăng. Các ngân hàng, thay vì mua vào, đang bán ra bởi đầu ra của tín dụng đang thuận lợi. Một lý do không kém quan trọng, theo một người trong giới ngân hàng, là với việc đòi hỏi lãi suất trái phiếu cao hơn, giới đầu tư không đặt kỳ vọng ở các kỳ hạn dài.
Việc hạ lãi suất USD, theo đánh giá sẽ giúp tăng tính thanh khoản cho tiền đồng. Đồng thời, cũng phần nào cho thấy, một bộ phận đang sử dụng tiền USD để phòng vệ khi lạm phát trở lại.
Vĩnh Bình
Sài Gòn tiếp thị
|