|
Thuế thu nhập cá nhân: Nộp bao nhiêu còn phải chờ
Việc miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sáu tháng đầu năm 2009 đã rõ ràng. Từ 1-7, hằng tháng các cơ quan khi chi trả thu nhập sẽ trở lại khấu trừ tiền thuế của cá nhân. Tuy nhiên, vấn đề miễn thuế TNCN chưa khép lại vì còn phải quyết toán thuế.
Hiện cơ quan thuế đang bàn hướng quyết toán thuế năm 2009 và số tiền thuế TNCN năm 2009 mà cá nhân phải nộp nhiều hay ít còn tùy thuộc cách quyết toán thuế.
Ngày 22-6, một cán bộ thuế cho biết còn quá sớm để nói về quyết toán thuế vì việc này sẽ được thực hiện vào quý 1-2010. Tuy nhiên ngay thời điểm này, cách quyết toán thuế theo hướng nào ít nhiều đều có thể ảnh hưởng đến số tiền thuế mà cá nhân phải nộp khi quyết toán thuế năm 2009.
Hiện có nhiều phương án được đưa ra: tính thuế theo thu nhập bình quân tháng sau đó trừ đi sáu tháng đầu năm được miễn; chỉ tính thu nhập bình quân sáu tháng cuối năm...
Vì sao phương án quyết toán thuế có thể ảnh hưởng đến số thuế cá nhân phải nộp trong năm 2009? Theo nguyên tắc quyết toán thuế TNCN, thu nhập tính thuế của cá nhân là thu nhập bình quân tháng trong năm (tổng thu nhập trong cả năm, bất kể tháng có hay không có thu nhập sau đó chia đều cho 12 tháng). Tuy nhiên, với năm 2009 là năm có đặc thù, thuế TNCN được miễn trong sáu tháng đầu năm và nộp trong sáu tháng cuối năm. Vì thế việc quyết toán thuế theo cả năm (12 tháng) hay chỉ sáu tháng cuối năm sẽ quyết định số thuế năm 2009 mà cá nhân phải nộp.
Giả sử nếu quyết toán theo hướng chỉ tính trên thu nhập bình quân tháng của sáu tháng cuối năm thì có thể cơ quan chi trả thu nhập sẽ tranh thủ trả dồn thu nhập cho cá nhân trước 30-6 (thời điểm kết thúc sáu tháng miễn thuế). Khi đó bình quân thu nhập tháng trong sáu tháng cuối năm của cá nhân sẽ giảm xuống, nhờ đó số thuế phải nộp khi quyết toán thuế năm 2009 sẽ giảm. Còn trường hợp tính theo bình quân thu nhập tháng trong cả năm sau đó trừ đi sáu tháng rồi mới tính thuế thì mọi việc sẽ đơn giản hơn, nhưng cũng sẽ gây tranh cãi vì thu nhập của thời gian này theo nghị quyết của Quốc hội là đã được miễn thuế...
Những ngày gần đây, một số đơn vị cũng đã lường đến các khả năng về hướng miễn giảm và quyết toán thuế nên tranh thủ chi trả trước những khoản thu nhập mà đơn vị dự kiến sẽ trả cho cá nhân trong năm 2009. Đích thời gian là phải hoàn thành trước 30-6.
Theo một số chuyên gia về ngành thuế, phương án quyết toán thuế theo hướng nào cũng cần công bố sớm mà không đợi đến cuối năm 2009 hoặc khi quyết toán thuế vào đầu năm 2010. Theo các chuyên gia này, việc công bố sớm sẽ giúp doanh nghiệp và cá nhân chủ động tính toán được các khoản thuế và thu nhập còn lại của mình. Tránh rơi vào tình trạng như đã xảy ra với chủ trương giãn, sau đó là miễn thuế thu nhập cá nhân trong những tháng đầu năm.
Chính sách thuế thu nhập cá nhân từ 1-7
|
|
Miễn thuế
|
Nộp thuế
|
|
|
Cá nhân đầu tư vốn, chuyển nhượng chứng khoán, thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại.
|
Thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công; thừa kế, quà tặng.
|
|
Thời gian
|
Từ 1-7 đến 31-12-2009
|
Bắt đầu từ 1-7
|
|
Thủ tục
|
Tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập hoặc cá nhân nộp thuế vẫn tính ra số thuế phải nộp, lập và nộp tờ khai nhưng được miễn nộp thuế.
|
- Tiền công, lương: khấu trừ hằng tháng; - Kinh doanh: tạm thu hằng quý; - Thu nhập không thường xuyên: 10% trên số tiền nhận nếu vượt 500.000 đồng; - Thừa kế, quà tặng: 10% phần vượt trên 10 triệu đồng. |
(*) Ngoài những trường hợp trên, cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản... vẫn nộp thuế như đã thực hiện từ 1-1-2009.
Từ 1-7, trở lại khấu trừ tiền thuế
Từ tháng 7-2009, các cơ quan chi trả thu nhập sẽ tiếp tục khấu trừ tiền thuế thu nhập cá nhân. Xung quanh vấn đề này, Tuổi Trẻ đã trao đổi cùng bà Trần Thị Lệ Nga - trưởng phòng tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế, Cục Thuế TP.HCM. Bà Nga nói:
- Quốc hội đã quyết định miễn thuế sáu tháng đầu năm. Từ 1-7, các cơ quan chi trả thu nhập cho cá nhân làm công hưởng lương sẽ khấu trừ số thuế phải nộp và nộp vào ngân sách nhà nước. Tương tự, cá nhân kinh doanh cũng phải nộp thuế bình thường.
* Hồ sơ chứng minh người phụ thuộc có gì khác so với trước, thưa bà?
- Việc đăng ký kê khai người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh không có gì thay đổi. Riêng hồ sơ chứng minh người phụ thuộc Bộ Tài chính đã hướng dẫn theo hướng đơn giản hơn: với người làm công ăn lương, cá nhân sẽ nộp cho cơ quan chi trả thu nhập, sau đó cơ quan chi trả thu nhập tập hợp và nộp cho cơ quan thuế trực tiếp quản lý; với cá nhân kinh doanh, hồ sơ chứng minh người phụ thuộc nộp tại chi cục thuế nơi quản lý thuế.
* Nếu chưa kịp nộp hồ sơ trước 30-6 thì có được tính giảm trừ gia cảnh từ 1-7 không, thưa bà?
- Theo quy định thì thời hạn nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc chậm nhất là 30-6. Quá thời hạn trên, nếu cá nhân không nộp hồ sơ sẽ không được giảm trừ cho người phụ thuộc và phải điều chỉnh số thuế phải nộp.
Ngay từ đầu năm 2009, cùng với việc tiếp nhận bản đăng ký người phụ thuộc được giảm trừ gia cảnh, cơ quan thuế đã nhận được rất nhiều hồ sơ chứng minh người phụ thuộc của các cơ quan chi trả thu nhập và cá nhân kinh doanh. Hằng tháng, cơ quan chi trả thu nhập thực hiện tạm giảm trừ gia cảnh cho số người phụ thuộc theo đúng bản đăng ký người phụ thuộc của người nộp thuế mà bản đăng ký này đã được nộp ngay từ đầu năm (30-1).
* Sao cơ quan thuế không lùi thời hạn nộp hồ sơ giảm trừ gia cảnh ra sau 30-6 vì cuối năm mới quyết toán thuế?
- Thời hạn nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc đã được Bộ Tài chính quy định. Người nộp thuế chỉ phải nộp hồ sơ chứng minh một lần trong suốt thời gian được tính giảm trừ, kể cả trường hợp thay đổi nơi làm việc, thay đổi nơi kinh doanh.
Trường hợp có thay đổi về người phụ thuộc so với đăng ký từ đầu năm thì chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày có thay đổi, người nộp thuế phải đăng ký điều chỉnh người phụ thuộc gửi cơ quan chi trả thu nhập và chậm nhất là sau ba tháng kể từ ngày đăng ký điều chỉnh tăng giảm, người nộp thuế phải nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc.
* Riêng với người lao động tự do chưa được giảm trừ gia cảnh ngay thì có phải đăng ký mã số thuế và nộp hồ sơ giảm trừ trước thời điểm 30-6 hay không?
- Đối với cá nhân nhận thu nhập tiền công, tiền thù lao từ các cơ quan chi trả thu nhập nhưng không ký hợp đồng lao động, nếu tổng mức trả thu nhập từ 500.000 đồng/lần trở lên cơ quan chi trả thu nhập phải khấu trừ thuế 10%, cuối năm các cá nhân này phải tổng hợp thu nhập để quyết toán thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần và trước khi tính thuế được tính giảm trừ gia cảnh, do đó cá nhân này cũng phải đăng ký thuế để được cấp mã số thuế và phải đăng ký người phụ thuộc, có hồ sơ chứng minh theo thời hạn quy định để được giảm trừ gia cảnh.
* Để đẩy nhanh việc cấp mã số thuế cho cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công và giảm thiểu các sai sót khi nhập dữ liệu, Cục Thuế TP.HCM bắt đầu đợt triển khai đăng ký thuế qua tổ chức trả thu nhập. Theo đó, đầu mối cấp mã số thuế là cơ quan chi trả thu nhập. Cá nhân lập hồ sơ đăng ký thuế gửi cho tổ chức trả thu nhập, nơi này làm việc với cơ quan thuế. Khi có mã số thuế, cơ quan thuế chuyển cho cơ quan trả thu nhập để nơi này thông báo đến cá nhân nộp thuế.
* Theo một lãnh đạo Tổng cục Thuế, quy định người nộp thuế phải nộp hồ sơ hạn chót 30-6 cũng là để cơ quan thuế đối chiếu giữa bản đăng ký và hồ sơ giảm trừ, tránh việc cuối năm phải truy thu do trước đó đã khấu trừ cho những trường hợp không thuộc diện được giảm trừ gia cảnh.
T.TUYỀN, ÁNH HỒNG
Tuổi trẻ
|
