|
Chính phủ giải trình vấn đề quyết toán NSNN 2007
Trong báo cáo trình Quốc hội ngày 25/5, Chính phủ giải trình một số vấn đề về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2007, nêu rõ việc điều hành ngân sách vừa đảm bảo đúng pháp luật, vừa chặt chẽ thực hiện nhiệm vụ đặt ra.
Về nhận định ở một số Bộ, ngành dự toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) vẫn thấp hơn mức thực hiện năm 2006, thậm chí một số đơn vị có phát sinh thu nhưng không được giao dự toán, báo cáo nêu rõ, dự toán giao cho các Bộ, ngành chỉ tính phần phí, lệ phí thuộc NSNN theo quy định của Luật NSNN.
Đối với số thu từ các hoạt động kinh doanh dịch vụ và thu hoạt động sự nghiệp khác (như học phí thu từ các hình thức đào tạo theo hợp đồng, liên doanh liên kết, trông giữ xe đạp, xe máy...) không thuộc nguồn thu của NSNN nên hàng năm không giao dự toán.
So sánh giữa số dự toán giao thu học phí và phí, lệ phí khác năm 2007 với số quyết toán năm 2006 theo nguyên tắc trên cho thấy dự toán năm 2007 ở hầu hết các đơn vị đều cao hơn số thực hiện năm 2006 và dự toán NSNN đã đảm bảo bao quát các nguồn thu của NSNN. Ví dụ, đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, dự toán thu giao năm 2007 là 1.150.600 triệu đồng, cao hơn 3,8% so với thực hiện năm 2006.
Về sử dụng nguồn vốn vay trái phiếu Chính phủ để bù đắp bội chi NSNN, báo cáo cho biết, thị trường vốn ở Việt Nam chưa phát triển nên khó đáp ứng ngay nhu cầu vay vốn của Chính phủ.
Để vay vốn trên thị trường với lãi suất hợp lý, Bộ Tài chính tổ chức đấu thầu theo từng đợt phát hành. Vì vậy, ngay sau mỗi đợt phát hành thì số tồn dư lớn, ngược lại cũng có thời điểm giải ngân đầu tư rồi mới phát hành.
Nguồn bù đắp bội chi NSNN và chi cho các dự án đầu tư từ nguồn trái phiếu Chính phủ đều sử dụng từ nguồn vốn vay của Chính phủ để đảm bảo. Ngoài việc phát hành trái phiếu để chi cho các dự án đầu tư thì bội chi NSNN cũng được bù đắp phần lớn từ vay trong nước bằng huy động trái phiếu Chính phủ.
Trong hạch toán thì ghi rõ từng nguồn rành mạch, nhưng trong điều hành thực hiện thì bản chất nguồn phát hành trái phiếu Chính phủ sử dụng cho cả 2 mục tiêu nêu trên. Việc sử dụng như vậy là đúng mục đích, và trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đã nêu điều hành của Chính phủ như vậy "làm giảm nghĩa vụ nợ của NSNN" (điều hành như vậy là hiệu quả).
Việc vay vốn trong và ngoài nước trong điều hành cần được xử lý linh hoạt, để thực hiện có lợi nhất cho quốc gia, Bộ Tài chính sử dụng tổng thể các nguồn vốn hiện có đáp ứng yêu cầu của Nhà nước.
Chẳng hạn, từ năm 2007, Chính phủ đã có kế hoạch huy động từ thị trường vốn quốc tế cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất 1 tỷ USD. Nhưng do biến động lãi suất trên thị trường bất lợi, nên đến nay chưa vay.
Trong khi đó, để đảm bảo vốn cho Nhà máy đi vào hoạt động đúng tiến độ (tháng 2/2009), NSNN đã sử dụng các nguồn tạm thời nhàn rỗi để ứng đủ vốn cho Nhà máy, hoặc việc xử lý tạm ứng bù lỗ dầu cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, trong khi kế hoạch không có, chưa bố trí được nguồn đảm bảo... Như vậy, xét trên toàn cục, lợi ích của quốc gia đã được đảm bảo tối đa.
Báo cáo cũng giải trình cụ thể đối với ý kiến cho rằng NSTƯ thâm hụt, phải đi vay để bù đắp bội chi nhưng ngân sách địa phương lại bội thu, có kết dư... hầu hết các địa phương thu không đủ chi, phải nhận bổ sung cân đối từ NSTƯ, phải đi vay để đầu tư theo quy định nhưng đều có kết dư ngân sách lớn.
Cụ thể, theo Luật NSNN và các văn bản hướng dẫn Luật NSNN, bội chi NSNN là bội chi NSTƯ. Bội chi NSTƯ để cân đối thực hiện dự toán NSNN được Quốc hội quyết định.
Ngân sách các cấp chính quyền địa phương được phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi để đảm bảo cho mỗi cấp được chủ động trong phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.
Đồng thời, theo quy định của Luật NSNN, ngân sách các cấp chính quyền địa phương được ổn định tỷ lệ điều tiết và số bổ sung cân đối từ NSTƯ cho ngân sách địa phương (nếu có) từ 3 - 5 năm, nên mặc dù NSTƯ bội chi nhưng ngân sách địa phương vẫn có thể có kết dư ngân sách do có tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trong thời kỳ ổn định ngân sách.
Số kết dư ngân sách là nguồn lực để địa phương tăng chi đầu tư phát triển, tăng dự trữ tài chính của ngân sách địa phương. Đây là cơ chế tích cực tạo chủ động và khuyến khích các địa phương năng động, sáng tạo, tích cực khai thác nguồn thu để tăng thu cho ngân sách địa phương (nếu Trung ương điều các nguồn này của địa phương về để giảm bội chi NSNN thì sẽ triệt tiêu động lực và ảnh hưởng đến quyền lợi và nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương đối với các nhiệm vụ chưa thực hiện).
Ngày mai, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về quyết toán NSNN năm 2007.
Đức Tuân
Chính phủ
|
