|
Cổ phần hoá “treo”
Cần đơn giản hoá quy trình; giảm bớt một số trình tự, thủ tục; tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể đồng thời thực hiện nhiều bước để đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá
Hơn 2 năm kể từ khi tổ chức bán đấu giá cổ phần tại TTGDCK Hà Nội, Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội vẫn chưa hoàn tất thủ tục chuyển đổi hoạt động theo hình thức CTCP do kiện cáo nội bộ. Nhà đầu tư sốt ruột, doanh nghiệp lao đao, còn UBND TP. Hà Nội vẫn chưa thống nhất được phương án xử lý. Đây chỉ là một trong nhiều trường hợp vướng mắc cổ phần hóa thời gian gần đây.
Thực tế câu chuyện này như sau: Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội là doanh nghiệp nhà nước đã có quyết định cổ phần hóa, vốn điều lệ được xác định ban đầu là 50 tỷ đồng và tiến hành chào bán cổ phần tại TTGDCK Hà Nội từ cuối năm 2005. Công ty đã bán được 37 tỷ đồng cổ phiếu cho công chúng trong tổng số trên 39 tỷ đồng chào bán (dư trên 2 tỷ đồng không có người mua), ngay sau đó, UBND TP. Hà Nội đã ra quyết định điều chỉnh vốn điều lệ theo cơ cấu bán thực tế của Công ty xuống còn hơn 47 tỷ đồng. Đầu tháng 12/2005, Công ty đã tiến hành ĐHCĐ thành lập CTCP Đầu tư xây dựng Hacinco, sau đó Công ty có tờ trình đề nghị UBND TP. Hà Nội ra quyết định chuyển Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội thành CTCP Đầu tư xây dựng Hacinco, kết thúc quá trình cổ phần hoá theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, bắt nguồn từ đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Chi, một cổ đông của Công ty có cổ phần tới 16 tỷ đồng, chiếm 34% vốn điều lệ. Với các lý do về khả năng thanh toán tài chính của Công ty, bà Chi đã đề nghị tạm dừng việc chuyển đổi sang hình thức CTCP và tiến hành việc kiểm toán, quyết toán tài chính. Từ những vướng mắc đó nên UBND TP. Hà Nội đã không ra quyết định chuyển Công ty thành CTCP. Do đó, Công ty không thể thực hiện đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật để hoạt động dưới hình thức CTCP, mặc dù đã tổ chức thành công ĐHCĐ lần đầu. Từ đó đến nay, Công ty hoạt động cầm chừng, CBCNV chỉ được nhận lương cơ bản, cuộc sống gặp nhiều khó khăn.
Vụ việc của Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội được nhiều luật gia mổ xẻ và đề xuất giải pháp xử lý tại hội thảo về vướng mắc cổ phần hóa ngày 20/3 vừa qua. Theo luật sư Cao Đăng Vinh, trong từng giai đoạn của quá trình cổ phần hoá, pháp luật hiện hành đều có quy định thời hạn khá cụ thể để thực hiện, nhưng thực tế cổ phần hoá cho thấy, hầu như không bảo đảm được đúng tiến độ. Ví dụ, Nghị định số 109/2007/NĐ-CP quy định doanh nghiệp cổ phần hoá có nghĩa vụ: sau khi hoàn thành việc bán cổ phần, doanh nghiệp phải tổ chức ĐHCĐ lần đầu để chuyển doanh nghiệp cổ phần hóa thành CTCP và đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật. Nghị định số 109/2007/NĐ-CP còn quy định rõ thời hạn để doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ này là 1 tháng, kể từ ngày hoàn thành việc bán cổ phần. Tuy nhiên, nghĩa vụ này của doanh nghiệp khó mà thực hiện nếu không nhận được sự hợp tác thiện chí từ phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định chuyển đổi doanh nghiệp thành CTCP.
Theo trình tự chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước thành CTCP hiện nay, để chính thức chuyển thành CTCP, phải có quyết định chuyển thành CTCP của cơ quan quyết định cổ phần hóa thì mới thực hiện được việc đăng ký kinh doanh. Thế nhưng, quá trình cổ phần hoá trong nhiều doanh nghiệp đã trở nên bế tắc như trường hợp của Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội kể trên. Vậy, giá trị pháp lý của kết quả họp ĐHCĐ là gì?
Một vướng mắc nữa liên quan đến xây dựng điều lệ tổ chức hoạt động lần đầu của CTCP được hình thành từ cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước. Thông thường, điều lệ do chính các cổ đông soạn thảo và thông qua tại ĐHCĐ. Tuy nhiên, đối với CTCP được hình thành từ doanh nghiệp nhà nước, việc xây dựng và thông qua điều lệ lần đầu của CTCP thường không đơn giản. Theo quy định, điều lệ này do Ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp dự thảo và được công bố cho các nhà đầu tư trước khi bán cổ phần. Trong quá trình cổ phần hoá, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có thẩm quyền quyết định cổ phần hoá doanh nghiệp không chỉ phê duyệt phương án cổ phần hoá, mà còn phê duyệt cả dự thảo điều lệ tổ chức và hoạt động của CTCP. Trên thực tế, có những dự thảo điều lệ được soạn thảo có quá nhiều bất cập, không được các nhà đầu tư chấp nhận.
Luật gia Cao Bá Khoát, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn doanh nghiệp K và Cộng sự cho rằng, quy trình cổ phần hoá chưa sát thực tế, còn rườm rà, phức tạp nên đã kéo dài thời gian cổ phần hoá. Bình quân thời gian để thực hiện cổ phần hoá một doanh nghiệp mất hơn một năm, tổng công ty mất gần hai năm. Với thời gian kéo dài như vậy, liệu giá trị doanh nghiệp đã được xác định có còn chính xác đến thời điểm hoàn tất chuyển doanh nghiệp sang CTCP? Bên cạnh đó, việc xác định giá trị doanh nghiệp cũng có nhiều vướng mắc, chẳng hạn như chuyện có nên đưa giá trị sử dụng đất vào để tính hay không?
Để gỡ vướng quá trình cổ phần hóa, ông Khoát cho rằng, cần đơn giản hoá quy trình cổ phần hóa; giảm bớt một số trình tự, thủ tục pháp lý; tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể đồng thời thực hiện nhiều bước để đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá, giảm chi phí cho Nhà nước. Nhà nước cũng cần quy định cụ thể hơn nữa về trình tự, thủ tục cũng như thẩm quyền giải quyết khi có vướng mắc, khiếu nại. Tránh để tình trạng có quá nhiều cơ quan quản lý hành chính cùng giải quyết sự việc, nhưng không thống nhất về quan điểm và vướng mắc không được giải quyết triệt để.
đtck
|
