|
Doanh nghiệp thờ ơ với rủi ro tỷ giá
Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã cho phép hệ thống ngân hàng thương mại thực hiện các nghiệp vụ phái sinh để phòng ngừa và hạn chế rủi ro tỷ giá từ năm 2005, song đến nay, nhiều DN vẫn chưa mặn mà với công cụ này.
Hiện nay, rủi ro tỷ giá là một trong những áp lực kinh doanh đối với DN. Sự biến động thất thường, phức tạp của tỷ giá tác động không nhỏ đến việc mua nguyên, nhiên liệu đầu vào cho đến doanh thu của DN.
Đối với doanh nghiệp XNK, họ còn phải chịu tác động trực tiếp và nặng nề hơn một khi tỷ giá đồng tiền giao dịch biến động theo chiều bất lợi.
Chẳng hạn, giá trị một hợp đồng nhập khẩu của công ty A ký vào ngày 3/7/2007 với tỷ giá USD/VND là 16.139. Họ phải thanh toán vào thời điểm 3/8/2007, lúc đó tỷ giá là 16.164. Chênh lệch tỷ giá là 25 đồng. Như vậy, với mỗi một USD phải thanh toán, DN phải bù thêm 25 đồng. Nếu đó là hợp đồng trị giá 1 triệu USD, VND phải bù đắp do chênh lệch tỷ giá là 25 triệu đồng.
Công ty B xuất khẩu gỗ chế biến sang EU sẽ nhận thanh toán bằng euro. Ví dụ, giá trị hợp đồng là 1 triệu euro. Ngày công ty này ký hợp đồng với đối tác tỷ giá EUR/VND là 20.220, tương đương 20,22 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh toán, tỷ giá EUR/VND là 20.100. Khi đó, công ty B đã bị thiệt hại 120 triệu đồng do sự biến động của tỷ giá EUR/VND.
Đó là chưa kể, tỷ giá một đồng tiền này so với đồng tiền của một quốc gia khác chịu sự tác động của rất nhiều yếu tố, như các chính sách kinh tế, chính sách tiền tệ, tương quan kinh tế giữa quốc gia này và quốc gia khác và các chỉ số kinh tế.
Tại Việt Nam, năm nay, tỷ giá USD/VND có biến động rất lớn. Trên thực tế, có những trường đoạn tỷ giá giao dịch thực tế hoặc kịch trần (thời điểm tháng 8) hoặc chạm sàn (từ tháng 10 trở đi) mà Ngân hàng Nhà nước cho phép (mặc dù từ tháng 1/2007, biên độ dao động đã nới lỏng từ +/- 0,25% lên +/- 0,5 %).
Để phòng ngừa và hạn chể rủi ro trong thị trường mà tỷ giá luôn biến động, theo các ngân hàng, DN nên định kỳ tiến hành việc định giá lại tài sản và nguồn vốn theo tỷ giá thị trường. Song song đó, sử dụng công cụ phái sinh để phòng ngừa và hạn chế rủi ro tỷ giá, như thực hiện hợp đồng mua/bán kỳ hạn; thực hiện hợp đồng mua quyền chọn bán/quyền chọn mua.
Tuy nhiên, bà Nguyễn Thuỳ Chi, cán bộ Phòng Nguồn vốn và Kinh doanh ngoại tệ (Ngân hàng TMCP Quân đội - MB), cho biết, những năm qua, nhiều ngân hàng đã triển khai thực hiện các nghiệp vụ phái sinh, đặc biệt là nghiệp vụ quyền chọn, song DN vẫn chưa mặn mà với nghiệp vụ này.
Bà Chi lý giải, đó là sự biến động tỷ giá trên thị trường thế giới chưa gây tác động mạnh đến DN. Các công ty cũng phải đối mặt với rất nhiều sức ép khác trong kinh doanh mà tạm thời bỏ qua tác động của tỷ giá. Hơn nữa, USD là ngoại tệ được giao dịch chủ yếu trên thị trường Việt Nam nhưng tỷ giá USD/VND lại được Ngân hàng Nhà nước bảo đảm, chỉ biến động trong biên độ là +/- 0,25%.
Đến nay, khi Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào kinh tế thế giới, sự tác động của tỷ giá đã có ảnh hưởng không nhỏ đến DN. Mặt khác, Ngân hàng Nhà nước đã nới lỏng biên độ dao động tỷ giá USD/VND lên 0,5%, ngày càng phản ánh tỷ giá thực tế trên thị trường. Thêm vào đó, tình hình thế giới biến động mạnh mẽ và liên tục đảo chiều khiến các DN quan tâm hơn đến việc sử dụng các công cụ phái sinh, hạn chế tới mức thấp nhất tác động từ biến động của tỷ giá.
Trên thực tế, doanh số giao dịch phái sinh của MB đã đạt 100% kế hoạch năm 2007, đạt 15 triệu USD.
Ngoài ra, trong hoạt động XNK của DN cũng có rất nhiều các rủi ro khác, như rủi ro từ đối tác (có thể ngăn ngừa thông qua sử dụng tín dụng chứng từ, tín dụng dự phòng... và các bảo lãnh thanh toán); rủi ro kinh tế (điển hình là Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) năm 1995 phải đền 5 triệu USD do không thực hiện được việc giao gạo cho một đối tác phương Tây, Vietnam Airlines thua kiện tại Italy do không dự phiên tòa sơ thẩm năm 1995, có khả năng mất 5,2 triệu euro... ).
Các chuyên gia ngân hàng khuyến cáo, DN nên lựa chọn các công cụ phòng ngừa những rủi ro này từ các tổ chức tài chính trung gian.
VNN
|
