|
Những thách thức trong quản lý thị trường chứng khoán
Không thể phủ nhận những thành quả đạt được của thị trường chứng khoán sau bảy năm hoạt động, tạo ra một kênh huy động vốn nhanh, hiệu quả, thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu và trái phiếu hiện đã chiếm khoảng 36% GDP, gần bằng một nửa kênh dẫn vốn của ngân hàng. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thị trường chứng khoán đang đặt ra không ít thách thức đối với cơ quan quản lý.
Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) Vũ Bằng cho biết, Ủy ban đang phải xử lý một khối lượng công việc khổng lồ như xây dựng khung pháp lý để vận hành thị trường, những vấn đề thời sự hằng ngày như quản lý, giám sát giao dịch tại hai trung tâm với 196 công ty niêm yết, tới đây đưa vào quản lý giao dịch cổ phiếu của các công ty đại chúng với số lượng hàng trăm doanh nghiệp. Sự phát triển mạnh mẽ của các thành viên tham gia thị trường buộc các nhà quản lý và làm chính sách làm việc hết công suất mới đáp ứng sự phát triển của thị trường. Ðơn cử như trong bảy tháng đầu năm nay, 66 công ty cổ phần phát hành chứng khoán ra công chúng với tổng giá trị phát hành hơn 30.000 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so cả năm 2006. Như vậy, riêng việc cấp phép và giám sát đã ngốn nhiều thời gian của các cơ quan quản lý. Các hoạt động đấu thầu, đấu giá, sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài đòi hỏi liên tục phải có những chính sách ban hành kịp thời đáp ứng sự phát triển linh hoạt của thị trường... Tới đây một loạt tâm điểm như việc quản lý giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết, việc nâng cấp hoàn thiện hệ thống giao dịch của các trung tâm, cũng như việc tăng cung sao cho phù hợp sự phát triển của thị trường cũng đặt ra rất nhiều thách thức.
Kể từ khi Luật Chứng khoán có hiệu lực từ 1-1-2007, Ủy ban soạn thảo trình Bộ Tài chính ba thông tư và chín quy chế hướng dẫn Nghị định. Song tất cả vẫn còn rất mới mẻ để đưa luật vào cuộc sống. Hàng loạt các vấn đề còn tồn tại, từ những quy chế đơn giản như thông tin trên thị trường, ủy ban cũng mới trong giai đoạn xây dựng quy chế. Việc phát ngôn đối với giới truyền thông, tạm thời cắt cử một cán bộ chuyên trả lời các vấn đề mang tính chất phát ngôn chính thức. Những quan điểm xử lý, phát ngôn trên thị trường ra sao trước những thông tin nhạy cảm cũng còn đang được cân nhắc. Bên cạnh đó, hàng loạt các vấn đề khác phải tiếp tục xây dựng quy chế như giám sát hoạt động thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu chuyên biệt, vấn đề phí và lệ phí. Ðặc biệt, ủy ban cũng đã đệ trình Chính phủ đề án phát triển bền vững thị trường và ngăn ngừa khủng hoảng, nhằm đưa ra mọi phương án bảo đảm sự phát triển ổn định của thị trường. Tuy nhiên, để các quy chế này được thực hiện cần có thời gian và sự đóng góp ý kiến rộng rãi của công chúng và các chuyên gia mới có thể bảo đảm tính khoa học cần thiết.
Hiện nay, sự liên kết các bộ, ngành trong lĩnh vực quản lý chính sách tiền tệ còn chồng chéo, ủy ban đang xây dựng Thông tư liên tịch hợp tác, trao đổi thông tin giữa Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính. Như việc quản lý nguồn vốn đầu tư gián tiếp trước kia bên nọ đổ cho bên kia, chưa có sự thống nhất chung dẫn đến việc quản lý nhóm đối tượng này chưa có đầu mối tập hợp. Hay như việc ban hành chính sách tiền tệ, tài chính về lãi suất ngân hàng, thuế nếu không có sự phối hợp thông tin của các bên dẫn tới khi mỗi bên đơn phương ban hành chính sách theo quan điểm của ngành mình sẽ gây những tác động tiêu cực đến thị trường.
Ngoài ra, chức năng quan trọng của cơ quan quản lý đó là giám sát cũng còn nhiều thách thức. Nếu dựa vào số liệu thống kê, có thể nói Thanh tra UBCK thuộc vào loại "nhàn" nhất trong các hoạt động chung của Ủy ban. Trong bảy năm qua Thanh tra Ủy ban mới đưa ra quyết định xử phạt khoảng chục vụ phát hiện được, chủ yếu tập trung thời gian gần đây. Vấn đề là công cụ, năng lực giám sát của ủy ban còn hạn chế. Riêng về mặt công nghệ thông tin để tra cứu các giao dịch có hành vi thao túng thị trường, hầu như chưa làm được. Bên cạnh đó, lực lượng thanh tra của cơ quan quản lý còn quá mỏng, trong khi quy mô thị trường lại phát triển quá nhanh. Mặt khác, chế tài xử phạt hiện nay còn đang điều chỉnh bởi các văn bản pháp lý cũ, không phù hợp với thực tiễn, các chế tài chưa đủ mạnh để có sức răn đe đối với những đối tượng có hành vi vi phạm giao dịch trên thị trường.
Những thách thức nêu trên là vấn đề tất yếu có tính quy luật đối với các thị trường mới nổi, đây cũng là quá trình vừa làm vừa tự hoàn thiện dần. Tuy nhiên, để giảm thiểu những bất cập có thể xảy ra và xây dựng một thị trường bền vững, các nhà làm chính sách và quản lý cần tập hợp sức mạnh của các chuyên gia, nghiên cứu kinh nghiệm của các thị trường đã phát triển, vận dụng linh hoạt những vấn đề có lợi cho thị trường và xây dựng cơ chế cho những quyết định mang tính đột phá đem lại hiệu quả cho sự phát triển của thị trường, từ đó phát huy được tính sáng tạo, trách nhiệm của những người quản lý thị trường.
ND
|
