|
Thái Lan làm gì để ngăn chặn sự tăng giá của đồng baht
(bài viết của cựu Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng tài chính Thái Lan, Pridiyathorn Devaduka)
Sau những nỗ lực không mệt mỏi của các các bên quan tâm, đồng baht đã bắt đầu ổn định. Giá trị của đồng baht không tăng lên, mặc dù không hứa hẹn sẽ trở lại mức 34 baht = 1 USD như ở tháng trước. Ít nhất chúng ta có thể hài lòng rằng đồng baht sẽ không tăng giá mạnh lên dưới mức 33 baht/USD trong thời điểm này.
Khi đồng baht tăng giá từ mức 34 baht/USD xuống còn 33 baht/USD, Thái Lan đã được cảnh báo về khả năng đồng tiền này sẽ tăng đến mức 32 baht/USD - việc sẽ làm giảm sức cạnh tranh của các nhà xuất khẩu trong nước trước các nhà xuất khẩu châu Á. Một số nhà kinh tế cho rằng sự tăng giá của đồng baht có thể sẽ hủy hoại sự cạnh tranh của Thái Lan, đồng thời đổ lỗi cho Ngân hàng trung ương Thái Lan (BOT) không hành động một cách đầy đủ để ổn định đồng nội tệ. Một số nhà kinh tế cho rằng để tăng cường khả năng cạnh tranh của ngành xuất khẩu, đồng baht nên yếu đi ở mức 36 baht/USD. Họ gợi ý chính phủ kêu gọi các công ty nhà nước chi trả trước các khoản nợ nước ngoài vốn sẽ làm tăng dòng chảy ngoại hối ra ngoài và giảm sức ép lên đồng baht, tạo ra sự ổn định hoặc làm yếu đồng baht nếu việc thanh toán với số lượng lớn vừa đủ.
Về kỹ thuật, giá trị của đồng baht sẽ tăng lên khi việc cung cấp đồng USD trên thị trường ngoại hối nhiều hơn so với nhu cầu. Thặng dư thương mại sẽ cung cấp đồng USD quá mức cho thị trường. Tương tự, khi dòng vốn chảy vào nhiều hơn dòng vốn chảy ra, lãi ròng của dòng vốn đổ vào sẽ được bán ở thị trường. Hai nguồn thặng dư đổ vào này sẽ làm đồng baht tăng giá và không ai có khả năng mua hết được những đồng USD thặng dư này. Vì vậy, khi đất nước phải đối mặt với một thặng dư thương mại và dòng vốn đổ vào, BOT có thể đơn giản là giải quyết tình hình bằng cách mua lại những đồng USD thặng dư. Tuy nhiên, điều đó không dễ dàng trong thế giới hiện nay. Trong khi, lòng tin của của những nhà xuất-nhập trong lĩnh vực tiền tệ trở thành yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá trị đồng baht. Khi có sự đầu cơ mạnh vào đồng baht, các nhà xuất khẩu nhanh chóng bán đồng USD của họ, trong khi những nhà nhập khẩu lại kéo dài sự chi trả đồng USD với hy vọng kiếm được một chút lợi nhuận khi trao đổi ngoại tệ. Hàng tháng, giá trị xuất khẩu cao hơn nhập khẩu không quá 1 tỷ USD và BOT có thể can thiệp dễ dàng. Tuy nhiên, khi sự phản ánh của thị trường về một đồng baht mạnh, các nhà xuất khẩu bán nhanh đồng USD ra thị trường và các nhà nhập khẩu mua vào một cách chậm trễ thì hậu quả là những đồng USD thừa sẽ tăng lên rất nhanh - nhanh đến mức không thể rút hết chúng trong một thời gian ngắn. Hậu quả là đồng baht tăng giá mạnh.
Hai hoạt cảnh trên đã xảy ra hai lần trong năm nay. Lần đầu xảy ra vào tháng 3, khi đất nước có Bộ trưởng tài chính mới thì cộng đồng kinh doanh hiểu sai là tân Bộ trưởng này sẽ bãi bỏ biện pháp giữ lại 30% đồng vốn, làm cho đồng bath tăng giá. Các nhà xuất khẩu vì vậy cũng vội bán những đồng USD kiếm được, kể cả ngay sau đó 2-3 tháng trong khi các nhà nhập khẩu kéo dài việc bán đồng baht, động thái làm tình hình tồi tệ thêm. Một vụ khác xảy ra 2-3 tuần gần đây, khi tỷ lệ trao đổi mạnh hơn do dòng chảy vào của đồng vốn tăng đột biến. Hậu quả là các nhà xuất khẩu lo ngại đồng baht sẽ tăng giá mạnh hơn, vì vậy họ vội vã bán ra đồng USD và làm cho tình hình lại tồi tệ thêm. Đồng baht đã tăng lên xung quanh mức 33 baht/USD.
Một điều dễ hiểu rằng nguyên nhân chính của việc tăng giá các đồng tiền châu Á là do sự chuyển đổi các quỹ USD từ các thị trường Mỹ sang các thị trường châu Á. Vì vậy, điểm xem xét để so sánh tỷ lệ trao đổi nhằm mục tiêu duy trì sự cạnh tranh của Thái Lan nên là thời điểm xảy ra sự chuyển đổi của đồng vốn. Rất nhiều các nhà kinh tế bình luận rằng kể từ đầu năm 2006, đồng baht đã tăng giá 22,6%, tăng mạnh hơn tất cả các đồng tiền trong khu vực. Tuy nhiên, sự so sánh từ đầu năm 2006 là không chính xác. Trong thời gian làm Thống đốc Ngân hàng trung ương Thái Lan, tôi đã theo dõi chặt chẽ tình hình và thấy rằng đồng vốn USD bắt đầu ào ạt đổ vào các nước châu Á từ cuối năm 2004. Tuy nhiên, nửa đầu năm 2005, Thái Lan vừa mới phục hồi sau thảm hoạ sóng thần. Vì vậy, đồng USD đồng USD đổ vào các nước châu Á khác chứ không vào Thái Lan. Kết quả là, đồng tiền của các nước châu Á khác tăng mạnh trong khi đồng baht yếu đi. Các nhà xuất khẩu Thái Lan thời điểm đó đã được hưởng lợi từ tình hình. Vì vậy, đã không có lời đề nghị điều chỉnh cơ chế của thị trường. Cho đến đầu năm 2006, dòng chảy của đồng USD đổ vào Thái Lan mạnh hơn và nhiều hơn các nước châu Á khác, đồng baht tăng giá nhanh. So sánh với tỷ lệ trao đổi tại thời điểm đầu năm 2005, sự tăng giá của đồng baht trong nửa đầu năm 2006 vẫn còn kém các đồng tiền khác ở châu Á. Sự cạnh tranh của Thái Lan chưa bị ảnh hưởng.
Kể từ cuối năm 2004 đến cuối tháng 6/2006, đồng baht chỉ tăng giá 2,21% so với USD và không mạnh hơn so với đồng tiền khác trong khu vực. Từ cuối năm 2004 đến cuối năm 2006, đồng baht chỉ tăng 8,38 %, kém hơn so với đồng won của Hàn Quốc, đồng peso của Philippin và cao hơn một chút so với các đồng tiền của Trung Quốc, Xingapo và Malaixia. Chỉ sau đó việc bán tống bán tháo đồng USD do lo ngại của các nhà xuất khẩu sau khi có sự thay đổi Bộ trưởng tài chính vào đầu tháng 3 và sự tăng nhanh dòng vốn từ đầu tháng 7 đã làm đồng baht tăng giá nhanh chóng, cho dù sự tăng giá này chỉ cao hơn một chút so với đồng peso của Philippin, nhưng đã cao hơn so với các đồng tiền còn lại. Đây là thời điểm phải ngăn chặn sự tăng giá của đồng baht và nếu có thể giữ cho đồng baht yếu hơn mức 33 baht/USD thì sẽ giúp cải thiện sự cạnh tranh của các nhà xuất khẩu, mà không cần thiết phải giảm đến mức 36 baht/USD như ý kiến của một số các nhà kinh tế đưa ra. Xem xét giá trị của đồng tiền châu Á tại thời điểm này thì việc duy trì đồng baht ở mức khoảng 34-35 baht/USD là đủ sức cạnh tranh.
Câu hỏi đặt ra là làm cách nào để đồng baht yếu đi ở mức 34-35 baht/USD một cách dần dần và hiệu quả. Các biện pháp kiểm soát tiền tệ mà các nhà lãnh đạo kinh doanh đưa ra cho Bộ Tài chính và Ngân hàng trung ương là thực tế nhằm giảm sức ép bán ra đồng USD. Điều này sẽ mở rộng cơ hội cho các nhà đầu tư trong nước mua đồng USD để đầu tư ở thị trường chứng khoán nước ngoài, vì vậy sẽ làm tăng nhu cầu đối với đồng USD. Kết quả là đồng USD sẽ mạnh lên và đồng baht sẽ yếu đi. Tuy nhiên, cũng có những lập luận rằng cơ hội này có thể sẽ không gây chú ý đối với các nhà xuất khẩu Thái Lan trong thời điểm đồng USD đang yếu đi như hiện nay, những người quan tâm đến việc đầu tư đồng USD trong lĩnh vực bất động sản có thể sẽ nghĩ rằng sự đầu tư của họ sẽ bị suy giảm và bị mất mát. Những biện pháp này có thể không gây ảnh hưởng trong thời điểm hiện tại nhưng sẽ trở nên hiệu quả khi thị trường toàn cầu ổn định. Hơn thế nữa, điều này sẽ không có sự đảm bảo rằng các nhà xuất khẩu sẽ được hưởng lợi trong việc tận dụng các biện pháp khác như quyết định cho phép các nhà xuất khẩu cầm giữ USD.
BOT đã đồng ý với các biện pháp nhằm khuyến khích các công ty nhà nước trả trước các khoản vay ngoại tệ. Biện pháp này cũng sẽ không ảnh hưởng tiêu cực đối với thị trường chứng khoán cũng như các lĩnh vực kinh tế khác.
TTXVN
|
