|
Doanh nghiệp được in hóa đơn đỏ
Hiện khâu gây mệt mỏi bậc nhất cho doanh nghiệp là phải mua hóa đơn và hợp thức hóa các loại hóa đơn.
Tuy nhiên, điều này sẽ thay đổi khi Tổng cục Thuế vừa trình đề án soạn thảo qui định cho phép doanh nghiệp tự in các loại hóa đơn, kể cả hóa đơn đỏ.
Doanh nghiệp nào được in hóa đơn? Nhà nước sẽ kiểm soát hóa đơn đó như thế nào? Trả lời các câu hỏi của TTCT, ông Nguyễn Quang Tiến và bà Nguyễn Thị Hòa, phó ban pháp chế, Tổng cục Thuế, nói:
- Ông Nguyễn Quang Tiến (N.Q.T.): Thời gian qua, việc in ấn, mua bán, quản lý hóa đơn là theo tinh thần nghị định 89/2002/NĐ-CP ban hành ngày 7-1-2002 qui định về in, phát hành, sử dụng, quản lý hóa đơn và lập hóa đơn làm căn cứ kê khai, nộp thuế. Tuy nhiên, do yêu cầu hội nhập, gần đây Chính phủ đã có văn bản yêu cầu phải sửa đổi lại qui định này, với tinh thần tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp trong việc mua bán, in ấn, sử dụng hóa đơn, lập hóa đơn và kê khai nộp thuế. Theo đó, Tổng cục Thuế vừa trình lên Bộ Tài chính đề án soạn thảo lại qui định về việc in, sử dụng và quản lý hóa đơn chứng từ. Hướng của qui định này sẽ cho doanh nghiệp được tự in, tự chịu trách nhiệm, tự quản lý hóa đơn, kể cả hóa đơn đỏ (giá trị gia tăng).
Cơ chế quản lý hóa đơn hiện tại gây thiệt hại lớn?
* Nhiều doanh nghiệp nước ngoài không hiểu tại sao VN lại coi trọng hóa đơn đến thế. Trên thế giới, không còn nước nào bộ tài chính lại bán hóa đơn như một kiểu kinh doanh và doanh nghiệp phải khổ sở đi mua như ở VN?
- Đặc thù của VN là hầu hết doanh nghiệp thuộc dạng vừa và nhỏ. Nếu để các doanh nghiệp tự in chi phí sẽ rất lớn. Cho đến nay, việc in một số loại hóa đơn do Nhà nước đảm trách để dễ quản lý, đảm bảo an toàn, chống làm giả. Chúng tôi phải phối hợp với Bộ Công an để chống làm giả và quản lý nhà in, đảm bảo số lượng in ra khớp với số lượng Nhà nước đặt. Và giá bán của hóa đơn hiện tại phải nói là rất rẻ so với giá thành, gần như cho. Nên việc Nhà nước in hóa đơn đã hỗ trợ đắc lực trong việc giảm chi phí cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn đầu thành lập.
* Nhưng để được mua hóa đơn ở VN lại quá phức tạp. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp phải đến gặp ngành thuế xin tháo gỡ và đã chịu thiệt hại nhiều vì chi phí cơ hội này?
- Vì phải đảm bảo chống thất thu nên để được mua hóa đơn, doanh nghiệp phải theo những thủ tục nhất định. Trong đó, nhiều người cho rằng căng thẳng nhất là mua hóa đơn giá trị gia tăng (VAT). Có nhiều ý kiến thắc mắc về việc mua loại hóa đơn này, gọi là mua mà không được mua thoải mái, hết tháng, hết quí lại phải kê khai, rồi chờ đợi, chen lấn mãi mới có. Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến thời gian làm ăn, thời điểm ký hợp đồng của doanh nghiệp. Việc sửa đổi qui định trên là để phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo điều kiện hơn cho doanh nghiệp.
* Cách quản lý chặt hóa đơn hiện nay là do chúng ta nghĩ các doanh nghiệp đều có vấn đề, hoặc thấy vài nơi sai phạm nên buộc tất cả đều phải chịu biện pháp khắt khe?
- Cũng không hẳn như thế. Theo đánh giá của chúng tôi, hiện việc trốn thuế, lợi dụng chiếm đoạt tiền hoàn thuế VAT chủ yếu là ở các doanh nghiệp nhỏ. Còn các doanh nghiệp lớn nói chung chấp hành tốt. Việc quản lý hóa đơn phụ thuộc vào phương pháp tính thuế. Hiện thế giới có hai phương pháp, thứ nhất là tính theo sổ sách kế toán và thứ hai là tính theo hóa đơn, chứng từ. Chúng ta đang tính thuế theo hóa đơn đầu ra, đầu vào, rồi khấu trừ tính thuế.
* Sắp tới, với việc cho doanh nghiệp tự in hóa đơn, VN vẫn duy trì cách tính thuế theo hóa đơn chứng từ khá phức tạp và vẫn coi trọng hóa đơn?
- Đa số nước trên thế giới cũng tính thuế dựa trên hóa đơn, chứng từ. Vấn đề ở VN chỉ có hai điểm khác biệt, đó là đa số doanh nghiệp vẫn phải mua hóa đơn và chúng ta đang tính thuế theo kiểu đánh đồng tất cả các đối tượng. Cả hai việc này sắp tới đều sẽ thay đổi vì theo chỉ đạo của Chính phủ, phải để doanh nghiệp tự in hóa đơn và xác định ngưỡng chịu thuế. Nghĩa là tới đây, chỉ những doanh nghiệp có doanh thu đạt ngưỡng qui định mới phải chịu thuế VAT. Nếu chưa đến ngưỡng, họ có thể sẽ không phải đóng hoặc đóng thuế theo doanh thu hay một kiểu đóng khác nhẹ nhàng hơn.
* Cách quản lý hóa đơn hiện nay vừa gây khó cho doanh nghiệp, lại vừa phát sinh hàng trăm vấn đề phức tạp khác như chiếm đoạt tiền hoàn thuế VAT gây thiệt hại lớn cho Nhà nước?
- Việc hoàn thuế là chủ trương hợp với thời điểm hiện tại của Nhà nước. Và một chính sách hay một kiểu quản lý luôn có ưu điểm và những vướng mắc nhất định. Việc quản lý hóa đơn không tạo ra loại tội phạm hoàn thuế VAT như nhiều người nói, mà đó là loại tội phạm lợi dụng chính sách khuyến khích doanh nghiệp phát triển của Chính phủ. Qua những vụ được khám phá thì đúng là thiệt hại của Nhà nước qua việc hoàn thuế VAT khá lớn.
Tự in như thế nào
* Theo hướng của qui định mới này thì doanh nghiệp nào được tự in hóa đơn?
- Bà Nguyễn Thị Hòa (N.T.H.): Qui định mới sẽ cho tất cả doanh nghiệp được đăng ký để in hóa đơn. Tuy vậy, Nhà nước cũng vẫn in hóa đơn cung cấp cho những doanh nghiệp hoặc đơn vị kinh doanh nhỏ, nhu cầu sử dụng hóa đơn không nhiều (vì nếu để họ in hóa đơn với số lượng ít thì chi phí sẽ rất đắt). Nhà nước vẫn cung cấp hóa đơn cho những đơn vị nào tự nguyện không in hóa đơn, chứng từ thanh toán.
* Ở VN, khi quyết toán, nhiều doanh nghiệp điên đảo vì cán bộ thuế không chấp nhận một số hóa đơn. Nếu để hai loại hóa đơn như trên, liệu cán bộ thuế có trở nên “siêu quyền lực” với quyền công nhận, không công nhận loại hóa đơn nào đó?
- Không. Khi qui định mới có hiệu lực thì những điều này trở nên rõ ràng. Mỗi cơ quan khi in hóa đơn sẽ phải đến đăng ký mẫu với chi cục thuế địa phương chứ không phải cứ muốn in là in. Khi được chấp nhận mẫu thì đương nhiên khi tính thuế, cán bộ thuế của chi cục phải công nhận.
* Nhưng vấn đề là khi doanh nghiệp in hóa đơn, nếu bị làm giả thì có phải doanh nghiệp sẽ là người chịu trách nhiệm?
- Ông N.Q.T.: Doanh nghiệp được in hóa đơn, ngoài những yếu tố bắt buộc để đảm bảo quản lý thuế thì họ có quyền in cả quảng cáo với logo, nhãn hiệu sản phẩm trên đó. Nghĩa là tờ hóa đơn sẽ có bản sắc riêng của doanh nghiệp, nhìn là nhận ra ngay. Nên việc quản lý hóa đơn doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm.
- Bà N.T.H.: Về cơ bản, doanh nghiệp sẽ in những hóa đơn theo mẫu của ngành thuế. Trong mẫu đó đã tính đến yếu tố chống làm giả. Vấn đề là trước khi sử dụng hóa đơn, doanh nghiệp phải đăng ký trước ở ngành thuế.
* Với cách quản lý hóa đơn chặt như hiện nay vẫn còn tình trạng trốn thuế. Nếu để doanh nghiệp tự in, họ in quá lên, khai chi tiêu cao lên, ngành thuế có đảm bảo quản lý được không?
- Ông N.Q.T.: Ngành thuế đang tích cực cải cách thủ tục hành chính, cải tiến về chính sách, đồng thời cải tiến cả chức năng và nhiệm vụ để đáp ứng nhu cầu phát triển mới. Bộ máy sẽ quản lý theo chức năng quản lý nhà nước và việc thu thuế sẽ tiến tới hoàn toàn tự khai, tự tính, tự nộp. Ngành thuế sẽ chỉ có hai chức năng chính: hướng dẫn doanh nghiệp, tạo điều kiện cho họ nộp thuế; và chức năng quan trọng thứ hai là giám sát, kiểm tra những doanh nghiệp có nghi vấn để răn đe, chống thất thu thuế, tạo sự công bằng cho những người nộp thuế.
* Như thế, cách quản lý hóa đơn hiện nay sẽ được thay thế bằng một chính sách tự do mà vẫn quản lý được? Vậy bao giờ Tổng cục Thuế mới soạn thảo xong qui định mới về in, quản lý hóa đơn? Liệu có thể nhanh hơn mốc 2008?
- Bà N.T.H.: Hiện chúng tôi mới trình đề xuất sang Bộ Tài chính để lập tổ soạn thảo. Nếu bộ đồng ý thì sẽ bắt tay vào làm ngay. Và theo yêu cầu của Chính phủ, đến năm 2008 phải ban hành nên việc soạn thảo, các khâu trình, chỉnh sửa phải xong trong năm 2007 hoặc quí đầu 2008. Theo chúng tôi, cũng cần một khoảng thời gian để tuyên truyền cho doanh nghiệp hiểu họ sẽ phải làm gì với qui định mới này. Hiện nay nhiều doanh nghiệp đã được tự in một số loại hóa đơn, phiếu bán hàng. Tuy nhiên, để tự in cả hóa đơn VAT thì doanh nghiệp còn phải tìm hiểu thêm nhiều để tránh những sai sót không đáng có, gây thiệt hại cho cả Nhà nước và doanh nghiệp. Năm 2008 ban hành qui định mới về quản lý, in ấn, sử dụng hóa đơn là phù hợp.
- Ông N.Q.T.: Việc ban hành qui định mới cho doanh nghiệp tự in hóa đơn trong khoảng tháng 10-2008 là hoàn toàn khả thi. Theo tôi, văn bản này có thể sẽ có hiệu lực ngay và cuối năm 2008 doanh nghiệp đã có thể tự in hóa đơn rồi.
Tuổi trẻ
|
